Ps. Aug. reg.

1Alia species generis neutri, quae continet nomina in ‘ar’ 2syllabam exeuntia, ut nom. ‘hoc far’, gen. ‘huius farris’, dat. ‘huic 3farri’, acc. ‘hoc far’, voc. ‘o far’, abl. ‘ab hoc farre’; in plurali tres 4casus habet solos, nominativum ‘haec farra’, accusativum similiter 5‘haec farra’, vocativum ‘o farra’. Non habet ergo genitivum, 6dativum et ablativum (unde triptota dicuntur in plurali, id est 7trium casuum, ut sunt ‘iura’: non dicimus ‘horum iurum’, ‘his 8iuribus’, nec [aera] ‘aerum’, ‘aeribus’ ab ‘aera’ nominativo, nec 9‘mellium’, ‘mellibus’ et alia pauca: nec enim multa sunt haec 10nomina). Ineuphonum est enim ‘horum farrum’ in genitivo dicere, 11in dativo ‘his farribus’ et in ablativo ‘ab his farribus’. Ad 12hanc ergo formam numero tantum singulari declinabis et ‘hoc 13nectar nectaris’, ‘lasar lasaris’ et ‘instar’ (quod est ‘similitudo’), 14sed tres casus habet, nominativum, accusativum et vocativum. 15Sunt numeri tantum singularis. 15Alia species generis neutri, quae continet nomina in ‘er’ 16exeuntia, sed numeri tantum singularis: nom. ‘hoc piper’, gen. 17‘huius piperis’, dat. ‘huic piperi’, acc. ‘hoc piper’, voc. ‘o piper’, 18abl. ‘ab hoc pipere’. Ad hanc formam | declinabis numero tantum 19singulari ‘ver’: nom. ‘hoc ver’, gen. ‘huius veris’, dat. ‘huic 20veri’, acc. ‘hoc ver’, voc. ‘o ver’, abl. ‘ab hoc vere’. Sic declinabis 21et ‘siler’ (genus virgulti, quod ait Virgilius 22‘ut molle siler’). 23Similiter declinabis et ‘iuger’, sed habet pluralem, ut ‘iuger iugera’ 24secundum antiquos, qui non dixerunt ‘iugerum’, ‘uber 25ubera’, ‘tuber tubera’. Et haec, ut dixi, paucorum nominum 26sunt. 1Alia species per ‘os’, ut ipsum ‘os ora’; inde ‘osculum’. Sed 2hoc producimus, aliud corripimus, ab eo quod sunt ‘ossa’. Declinatur 3sing. nom. ‘hoc os’, gen. ‘huius ossis’, dat. ‘huic ossi’, acc. 4‘hoc os’, voc. ‘o os’, abl. ‘ab hoc osse’ et plur. nom. ‘haec ossa’, 1, 5gen. ‘horum ossuum’, dat. ‘his ossibus’, acc. ‘haec ossa’, voc. ‘o 6ossa’, abl. ‘ab his ossibus’. 1Alia species generis neutri, quae continet nomina in ‘e’ 2exeuntia, ut ‘monile’ (quod est ornamentum ex gemmis): nom. 3hoc ‘monile’, gen. ‘huius monilis’, dat. ‘huic monili’, acc. ‘hoc 4monile’, voc. ‘o monile’, abl. ‘ab hoc monili’ et plur. nom. ‘haec 1, 5monilia’, gen. ‘horum monilium’, dat. ‘his monilibus’, acc. ‘haec 6monilia’, voc. ‘o monilia’, abl. ‘ab his monilibus’. Similiter declinabis 7‘sedile sedilia’, ‘praesepe praesepia’, ‘torale toralia’, ‘ducale 8ducalia’, ‘molle mollia’, ‘grave gravia’, ‘vile vilia’, ‘mite mitia’, 9‘suave suavia’, ‘vitale vitalia’, ‘morale moralia’, ‘lene lenia’, ‘leve 10levia’, ‘ancile ancilia’ (quod est genus scuti, de quo Virgilius 11‘laevaque ancile gerebat’), 12‘facile facilia’, ‘nobile nobilia’, ‘agile agilia’, ‘mare maria’, sed plurali 13tres casus habet tantum, nominativum, accusativum et vocativum, 14genitivum non habet et dativum et ablativum (nec 15enim dicimus in genitivo ‘horum marium’ aut in dativo ‘his maribus’ 16aut in ablativo ‘ab his maribus’). Sic et alia declinabis huic 17formae similia. Huius regulae ablativus singularis in ‘i’ litteram 18exit, non in ‘e’, quia genus neutrum numquam habet quattuor 19casus similes, ut faciat in nominativo ‘hoc monile’ et ‹in› accusativo 20‘hoc monile’ et ‹in› vocativo ‘o monile’ et in ablativo ‘ab 21hoc monile’, sed ‘ab hoc monili’ [nec genus neutrum habet 22quattuor casus similes]. Inde Virgilius 23‘instrato saxa cubili’, 24‘ab hoc cubili’; sic et 25‘sacra mari colitur’, 26item 27‘hortatur pater ire mari’, 28item 29‘tenui de vimine’, 30item 31‘crudeli funere’, 32item 33‘letali vulnere’, 34item 35‘dulci ex ore recusent’; 36et cum dicimus ‘nobili genere natus’, non ‘nobile’. Sic ergo observabis 37in omni neutro, quod exit in nominativo singulari in ‘e’, 38ut ablativum in ‘i’ mittat regula perpetua. 1Alia species generis neutri, quae continet nomina in ‘al’ 2exeuntia, ut ‘animal: nom. ‘hoc animal’, gen. ‘huius animalis’, 3dat. ‘huic animali’, acc. ‘hoc animal’, voc. ‘o animal’, abl. ‘ab hoc 4animali’ et plur. nom. ‘haec animalia’, gen. ‘horum animalium’, 1, 5dat. ‘his animalibus’, acc. ‘haec animalia’, voc. ‘o animalia’, abl. 6‘ab his animalibus’. Ad hanc formam declinabis ‘tribunal tribunalia’, 7‘Lupercal Lupercalia’ (quae sunt sacra illius genii, qui Pan 8vocatur; unde et Virgilius de ipso loco 9‘et gelida monstrat sub rupe Lupercal’). 2Alia species generis neutri, quae continet nomina in ‘el’ 3exeuntia, ut ‘mel’: nom. ‘hoc mel’, gen. ‘huius mellis’, dat. ‘huic 4melli’, acc. ‘hoc mel’, voc. ‘o mel’, abl. ‘ab hoc melle’. Sic declinabis 1, 5‘fel’: nom. ‘hoc fel’, gen. ‘huius fellis’, dat. ‘huic felli’, acc. 6‘hoc fel’, voc. ‘o | fel’, abl. ‘ab hoc felle’. Sed plurali numero per 7tres casus currit, nominativum, accusativum et vocativum. 8Alia species generis neutri, quae continet nomina in ‘en’ 9syllabam exeuntia, ‹ut ‘crimen’: nom.› ‘hoc crimen’, gen. ‘huius 10criminis’, dat. ‘huic crimini’, acc. ‘hoc crimen’, voc. ‘o crimen’, 11abl. ‘ab hoc crimine’ et plur. nom. ‘haec crimina’, gen. ‘horum 12criminum’, dat. ‘his criminibus’, acc. ‘haec crimina’, voc. ‘o crimina’, 13abl. ‘ab his criminibus’. Ad hanc regulam similia declinabis: 14‘carmen carminis’, ‘vimen viminis’, ‘numen numinis’, ‘flamen 15flaminis’, ‘limen liminis’, ‘semen seminis’, ‘agmen agminis’, 16‘germen germinis’, ‘acumen acuminis’, ‘gramen graminis’, 17‘flumen fluminis’, ‘stamen staminis’, ‘lumen luminis’, ‘sumen 18suminis’, ‘liquamen liquaminis’, ‘fulmen fulminis’, ‘rumen ruminis’ 19(‘rumen’ est quidam sinus in gula certorum animalium, 20in quo servant cibos postea masandos, unde ‘ruminare’ dicimus), 21‘bitumen bituminis’, ‘gluten glutinis’, ‘legumen leguminis’, 22‘fundamen fundaminis’, ‘tegimen tegiminis’, ‘munimen 23muniminis’, ‘levamen levaminis’, ‘specimen speciminis’ (id est 24‘indicium’), sed pluralem non admittit; item ‘subtegmen subtegminis’. 1Alia species generis neutri aptota (id est indeclinabilis in 2numero singulari, in plurali autem declinabilis), ut ‘genu’: nom. 3‘hoc genu’, gen. ‘huius genu’, dat. ‘huic genu’: acc. ‘hoc genu’, 4voc. ‘o genu’, abl. ‘ab hoc genu’ et plur. nom. ‘haec genua’, gen. 1, 5‘horum genuum’, dat. ‘his genibus’, acc. ‘haec genua’, voc. ‘o 6genua’, abl. ‘ab his genibus’. Ad hanc formam declinabis et ‘cornu’, 7ut supra diximus: ‘cornu cornua’, ‘veru verua’ (quae sunt 8virgae ferreae laniorum, de quibus Virgilius 9‘veribusque trementia figunt’), 10‘tonitru tonitrua’. Sed talium nominum declinatio perrara invenitur. 12Alia species generis neutri, de qua supra tractavimus, 13quae exit in quattuor nomina duarum mutarum, ‘c’ et ‘t’, ut 14‘caput’, ‘sinciput’ et ‘lac’ et ‘allec’; sed haec duo pluralem numerum 15non admittunt. 16Exit item genus neutrum in ‘a’, sed in Graecis nominibus, 17ut ‘thema themata’, ‘toreuma toreumata’ (quae sunt vasa a 18torno facta), ‘schema schemata’ (id est ‘figurae’), ‘emblema emblemata’ 19(id est in vasis argenteis cohaerentia), ‘theorema theoremata’ 20(id est spectamenta aliquarum questionum considerationes), 21‘stigma stigmata’, ‘boethema boethemata’ (id est ‘adiutoria’) 22et alia.