Latin Grammarians Collection
ERC

Prisc. ars

Prisc. ars 18, 135, 1 - 18, 139, 2

135110DE ABSOLUTIS 11Absoluta, sive activae sive passivae sint vocis, cum nominativo 12perfectam habent constructionem, ut ‘Plato vivit, Aristoteles 13deambulat, [i]Socrates philosophatur; ego esurio, tu 14dormis, ille volat’. Et reciproca vero sive sui passiva, quae 15ἰδιοπαθῆ vocant Graeci, licet et absolute proferre, ut ‘rubeo, 16horreo, tepeo, ferveo’, et coniungere his ablativos, ut ‘rubeo 17pudore, horreo frigore, tepeo austro, ferveo aestate’. 217Nec solum 18tamen his, sed omnibus verbis licet ablativum adiungere, cum 19causam per eum indicamus ipsius actus vel passionis, quod 20licet in omni specie facere verborum, ut ‘Plato vivit anima’, id 21est ‘per animam’; ‘Aristoteles deambulat pedibus’, id est ‘per 18, 1pedes’; ‘[i]Socrates philosophatur sapientia’, id est ‘per sapientiam’; 18, 2similiter ‘horreo frigore’, id est ‘per frigus’. 136118, 3Nec mirum absoluta posse obliquis adiungere casibus, cum 18, 4etiam transitiva licet absolute proferre, cum maxime aliquam sui 18, 5passionem in ipso actu significant, ut ‘hic amat, ille luget, iste 6ridet’. Itaque Vergilius huiuscemodi res ostendit animorum esse 7passiones, ut in VI: ‘hinc metuunt cupiuntque, dolent gaudentque’; 8idem in eodem: ‘lugentes campi’; idem in V: ‘risit pater 9optimus’; Terentius in adelphis: ‘amat: dabitur a me argentum 10dum erit commodum’. 13710Et rursus eadem cum casibus [amo] transitive: 11‘amo clementiam, lugeo miseriam, rideo stultitiam’. 212Quae vero non egent obliquis casibus, ea nec passiva 13habent, ut ‘spiro, vivo, navigo, proficiscor’, quamvis haec 14quoque figurate, ut supra ostendimus, coniunguntur obliquis 15casibus, ut ‘securam vivit vitam; spirat’ et ‘expirat animam; 16navigo mare’ et ‘navigatur mare’ et similia. 317At quae egent casibus et transitive dicuntur, ut actus in 18hominem fiat, habent et passiva, ut ‘ferio Tryphonem’, quem 19actum ille interpretando in quem fit, facit verbum passivum: 138120‘ferior a te; vulnero hostem, vulneror ab hoste’. Excipiuntur, ut 21ostendimus, pauca quae, quamvis sint activa et transitive dicantur 22in hominem, tamen non habent passiva, usu deficiente, ut 23‘noceo tibi, facio te doctum’ (sed hoc verbum loco passivi 24habet alterum verbum similiter activae vocis, sed significationis 25passivae, ‘fio’); 225‘noceo’ quoque et ‘maledico, benedico, invideo’, 1cuius tamen passivum Horatius in arte poetica auctoritate usus 2protulit: ‘ego cur, acquirere pauca / si possum, invideor?’; idem 3etiam accusativum ei verbo cum dativo adiunxit in I epistularum: 4‘invidet usum / lignorum et pecoris tibi calo argutus et 5horti’. 13915Et haec tamen ad imitationem Graecorum dativis adiungunt; 6nam illi ‘λυμαίνομαί σοι’ et ‘λοιδορῶ σοι’ – Herodotus I: 7‘λυμαινομένη τῷ νεκρῷ’. 28Cetera vero omnia, nisi sint acquisitiva vel aequiperantia vel 9supereminentia vel subiecta, a nominativo actum transitive ad 10homines facien|tia, ut praediximus, ad accusativos construuntur, 11cum utraque supponatur persona tam agentis quam patientis, 12ut ‘doceo te, doceor a te’:

Critical apparatus

DE ABSOLUTIS] om. spatio relicto OSocrates D E I O Q V post corr. W Z Alcuin. exc. Prisc. 2, 30, 4: sociates corr. in socrates L; socratur corr. in Isocrates R; Isocrates ω ψ M post corr. T U ante corr. W Y; ide( ) socrates corr. in socrates FSocrates E post corr. F I O Q W Z Alcuin. exc. Prisc. 2, 30, 13: Isocrates ω ψ β D ante corr. F J L M U X post corr. Y ante corr. ut vid. W; ipocrates corr. in isocrates Yposse sc. vi impers. in ipso ω: ipso edd.[amo]] amo ψ M Q del. R V YGraecorum dativis] om. Zadiungunt ω latini s. l. add. T: adiunguntur edd.nam illi ‘λυμαίνομαί σοι’ et ‘λοιδορῶ σοι’ – Herodotus I: ‘λυμαινομένη τῷ νεκρῷ’] om. Z; ΛΥΝΑΙΝΟΝΑΙ P; ΛΥΝΑΙΝΟΝεΝΗ P

Quotation layer

Ter. Ad. 118Verg. Aen. 6, 733 Serv. Aen. 6, 733 Serv. georg. 2, 499 cf. Macr. somn. 1, 8, 11 cf. Eugipp. exc. Aug. 53, 5; 487, 11 et etc. cf. Eugraph. Ter. Andr. 937 Verg. Aen. 6, 441Verg. Aen. 5, 358 Verg. Aen. 5, 358

Hor. ars 55-56 Porph. Hor. ars 55-56 Schol. Hor. ars 55-56 Schol. Hor. epist. 1, 5, 21 Ps. Aug. reg. 81, 14-15 Hor. epist. 1, 14, 41-42

Herod. 1, 214 λυμαινομένη τῷ νεκρῷ] λυμαινομένη δὲ τῷ νεκρῷ