Ps. Palaem. reg.

Ps. Palaem. reg. 1, 63 (p. 36, 10-12) - 3, 3 (p. 48, 5-13)

10Osʼ si fuerit nominativus in eʼ mittit ablativum, ut haec dos ab hac doteʼ, hic mos ab hoc moreʼ, hoc os ab hoc osseʼ. In genere neutro si nominativus usʼ habuerit ablativum in eʼ mittit, ut hoc vulnus huius vulneris ab hoc vulnereʼ; praeter vulgusʼ et pelagusʼ. Vetusʼ autem, quod est omnis generis, a vetereʼ vel veteriʼ ablativum ex se mittit. 1, 5In genere masculino usʼ si fuerit in nominativo, genetivum in iʼ mittit, ablativum in oʼ, ut hic doctus huius docti ab hoc doctoʼ; sic in femininis quae exeunt in usʼ, si in genetivo iʼ habuerit, in oʼ mittit ablativum, ut haec laurus huius lauri ab hac lauroʼ, haec cupressus huius cupressi ab hac cupressoʼ. 10Quod si genetivus in isʼ exierit ablativum in eʼ mittit, ut haec virtus huius virtutis ab hac virtuteʼ. Is pronomen sic declinabis: is homo eius ei eum ab eo, et pluraliter ii eorum eis vel iis eos ab iis vel eis; feminino ea eius ei eam ab eaʼ, et pluraliter eae earum eisʼ vel iis eas ab iisʼ vel eisʼ; neutro id eius ei id ab eoʼ, et pluraliter 2, 5ea eorum eisʼ vel iis ea ab iisʼ vel eisʼ. Ideo volui hoc pronomen declinatum esse quia facit aliquibus dubietatem, praecipue in accusativo casu. Unde, si tibi mentio fuerit nominis neutralis in accusativo singulari, sic dices, ut puta, per idem templum transeamusʼ, per id pelagus navigemusʼ, per id iter 10gradiamurʼ. Cui ad ornatum adiecta est et emʼ syllaba et facit idemʼ, non quia aliud significat idʼ et aliud idemʼ, sed idem ornatius dicimus; quomodo quidam cuiusdamʼ damʼ syllaba ad ornatum accessit, non quia aliud significat quiʼ et 2, 5aliud quidamʼ, sic eisdemʼ, sic eademʼ acceperunt demʼ syllabam, non ut aliud significarent, sed ut euphonia esset. Etenim studium fuit omnibus eruditis musicare Latinitatem et id addere quo in aures dulcius laberetur, id demere quod rancidius offendisset auditum. 10Dicta sunt de pronomine illa quae paulo obscura videntur. Cetera enim a diligentibus artigraphis plene declinata sunt, quae facile reperias. DE VERBO Verborum ratio ita lata est ut nominis, ita quoque 15musicata est ut in nominibus demonstravi. Namque plurima in verbis quae rancidule audiebantur polita sunt, ut per anomaliam mollius sonarent quam per rectam regulam, quam postea dicemus. Verba tribus modis accipimus: dicimus verba pro fallacia, ut puta dedit mihi verba; dicimus pro sermonibus quibusque, ut puta fecit verba Cicero; dicimus verba et haec quae per modos et tempora et personas declinamus. 3, 5Sunt autem principalia verba activa, passiva, neutra, communia, deponentia. De ceteris vero dicemus istis catholicis et generalibus explicatis. Activa sunt quibus nos aliquid agere significamus, ut lego legis legit, scribo scribis scribit. Passiva sunt quae de activis nascuntur, quibus nos pati aliquid 10enuntiamus, ut legor legeris legitur, scribor scriberis scribitur. Neutralia sunt quibus nos nec agere nec pati aliquid demonstramus, ut sedeo, iaceo, sto et alia, in quibus nullum negotium est nec agendi nec patiendi.

Critical apparatus

‘Osʼ] Nomina in os in mg. w xfuerit m: habuerit b r s v w; habuit n xab hoc more m ksi: om. s; more ny_In] Nomina in us in mg. sup. w xmittit pi s: mittet mhuius vulneris ab hoc vulnere m s ksi: vulnere nyex se] in e (e praec. sent.) piin i pi s: i mhuius docti ab hoc docto m s ksi: docti docto nyin genetivo m s ksi: genetivo nyhabuerit n s v w: habuerint b m r; habuit xhuius lauri] om. pi shuius cupressi] om. nyquod m s ksi: et nyin is m: is pi seos s: eas m; om. piab hiis vel eis m: (eis vel iis S) om. pifoeminino m: feminino (l. 2) ~ ab iis vel eis (l. 4) post neutro (l. 4) ~ ab iis vel eis (l. 5) transp. m; femininum pi s; eius m; om. b r; eas iis vel eis n ksi; eas eis vel iis s; neutrum n s ksi; ea iis vel eis (ea eis vel iis X) s v w; ea ab eis vel ab iis mñlis v: om. w x; naturalis m s; om. nydices m n: dicis b r s ksiid pelagus pi s: idem pelagus mid iter m: iter pi sgradiamur m: pergradimur n ksi; gradimur b r; pergradiamur set em m n ksi: em b r ssignificat pi: significet fort. sec. voluntatem interpolatoris m s; cf. l. 4 significat (significet MNS) ornatius b m s ksi: ornatus n rquidam cuiusdam m: quidam pi sornatum pi s: ornamentum msignificat b r v w: significet (significat qui et aliud om. X) m n squi ny s v w: quia meisdem m: iisdem pi; isdem saliud m s ksi: aliquid nyeuphonia esset m s: euphonia essent b r ksi; euphoniae essent ndulcius] om. pi slaberetur m ny s: laboretur v w; laborent xdemere m s: demeret piDe verbo n s: INCIPIT DE VERBO PROEMIVM w x; om. b m r vmusicata m ny w: inusitata s v x in mg. wnominibus m s ksi: omnibus nydemonstravi pi s: monstravi manomaliam n s w: anomalia x; anomoliam v; anomalum b r; anologiam mVerba] Quot modis accipimus verba in mg. w Quod pro Quot xut puta m: ut pi sCicero] om. met haec quae m: haec et quae n s ksi; haec quae b rgeneralibus pi s: generabibus mActiva] De activis verbis wquibus nos aliquid agere significamus, ut ‘lego legis legit’, ‘scribo scribis scribit’. Passiva sunt] om. x; De passivis wlegitur ~ scribitur m s ksi: om. nyNeutralia] De neutralibus in mg. w xpati] significatur b r; significat (postea del.) n

Linguistic layer

de nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: number: singular
de nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: number: singular
dosde nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
dosde nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
mos, 1de nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: masculinum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: masculine
morphology: number: singular
mos, 1de nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: genera: masculinum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: gender: masculine
morphology: number: singular
os, 2de nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
os, 2de nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
de nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
de nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: number: singular
vulnusde nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
vulnusde nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
vulgusde nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
pelagusde nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
vetusde nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: femininum
de nomine: genera: masculinum
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: feminine
morphology: gender: masculine
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
vetusde nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: number: singular
vetusde nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: number: singular
de nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: masculinum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: masculine
morphology: number: singular
de nomine: casus: genitivus/possessivus/paternus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: genitive
morphology: number: singular
de nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: number: singular
doceode nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: masculinum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: masculine
morphology: number: singular
doceode nomine: casus: genitivus/possessivus/paternus
de nomine: genera: masculinum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: genitive
morphology: gender: masculine
morphology: number: singular
doceode nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: genera: masculinum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: gender: masculine
morphology: number: singular
de nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
de nomine: casus: genitivus/possessivus/paternus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: genitive
morphology: number: singular
de nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: number: singular
laurusde nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
laurusde nomine: casus: genitivus/possessivus/paternus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: genitive
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
laurusde nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
cupressusde nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
cupressusde nomine: casus: genitivus/possessivus/paternus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: genitive
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
cupressusde nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
de nomine: casus: genitivus/possessivus/paternus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: genitive
morphology: number: singular
de nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: number: singular
virtusde nomine: casus: nominativus/rectus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
virtusde nomine: casus: genitivus/possessivus/paternus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: genitive
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
virtusde nomine: casus: ablativus/comparativus
de nomine: genera: femininum
de nomine: singularis
language: Latin
morphology: case: ablative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
is, 1de pronomine: casus: nominativus
de pronomine: genera: masculinum
de pronomine: numeri: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: masculine
morphology: number: singular
is, 1de pronomine: casus: nominativus
de pronomine: genera: masculinum
de pronomine: numeri: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: masculine
morphology: number: singular
is, 1de pronomine: casus: nominativus
de pronomine: genera: masculinum
de pronomine: numeri: pluralis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: masculine
morphology: number: plural
is, 1de pronomine: casus: nominativus
de pronomine: genera: femininum
de pronomine: numeri: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: feminine
morphology: number: singular
is, 1de pronomine: casus: nominativus
de pronomine: genera: femininum
de pronomine: numeri: pluralis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: feminine
morphology: number: plural
is, 1de pronomine: casus: nominativus
de pronomine: genera: neutrum
de pronomine: numeri: singularis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
is, 1de pronomine: casus: nominativus
de pronomine: genera: neutrum
de pronomine: numeri: pluralis
language: Latin
morphology: case: nominative
morphology: gender: neuter
morphology: number: plural
idem
templumde nomine: casus: accusativus/causativus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
de pronomine: casus: accusativus
de pronomine: genera: neutrum
de pronomine: numeri: singularis
language: Latin
morphology: case: accusative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
is, 1
pelagusde nomine: casus: accusativus/causativus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
de pronomine: casus: accusativus
de pronomine: genera: neutrum
de pronomine: numeri: singularis
language: Latin
morphology: case: accusative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
is, 1
iterde nomine: casus: accusativus/causativus
de nomine: genera: neutrum
de nomine: singularis
de pronomine: casus: accusativus
de pronomine: genera: neutrum
de pronomine: numeri: singularis
language: Latin
morphology: case: accusative
morphology: gender: neuter
morphology: number: singular
de pronomine: figura: composita
language: Latin
morphology: composition: synthetic compounds
syntax: part of speech: pronoun
idemde pronomine: figura: composita
language: Latin
morphology: composition: synthetic compounds
syntax: part of speech: pronoun
idemde pronomine: figura: composita
language: Latin
morphology: composition: synthetic compounds
syntax: part of speech: pronoun
quidamde pronomine: figura: composita
language: Latin
morphology: composition: synthetic compounds
syntax: part of speech: pronoun
de pronomine: figura: composita
language: Latin
morphology: composition: synthetic compounds
syntax: part of speech: pronoun
idemde pronomine: figura: composita
language: Latin
morphology: composition: synthetic compounds
syntax: part of speech: pronoun
idemde pronomine: figura: composita
language: Latin
morphology: composition: synthetic compounds
syntax: part of speech: pronoun
de pronomine: figura: composita
language: Latin
morphology: composition: synthetic compounds
syntax: part of speech: pronoun
verbumlanguage: Latin
semantics: definition
verbumlanguage: Latin
semantics: definition
verbumlanguage: Latin
semantics: definition
lego, 2de verbo: significationes: activa/recta
language: Latin
morphology: voice: active
scribode verbo: significationes: activa/recta
language: Latin
morphology: voice: active
lego, 2de verbo: significationes: passiva
language: Latin
morphology: voice: passive
scribode verbo: significationes: passiva
language: Latin
morphology: voice: passive
sedeode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin
iaceode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin
stode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin