Ps. Aug. reg. 3, 25 - 3, 34
3253, 5Remanent duo alia verba, quae ‘communia’ dicuntur et
‘deponentia’.
26Sed communia ideo dicuntur, quia simul et communiter
tenent sub uno sono activum et passivum, quomodo in nominibus
genus commune dicitur quod et masculinum tenet et femininum
sub uno sono, ut ‘sacerdos’, ‘homo’ ‘hic’ et ‘haec sacerdos’
5facit, ‘hic’ et ‘haec homo’.
27Sic et haec verba dicuntur communia et numquam deponunt
‘r’ litteram, ne non sint Latina, ut ‘osculor’: si tollas ‘r’
litteram et dicas ‘osculo’, non est Latinum. Et dicimus, cum agimus,
15‘osculor te’; dum autem patimur et ab alio afficimur, dicimus
‘osculor a te’. Sic ‘criminor’, non ‘crimino’: cum actionem
significamus, id est cum crimen obicimus, ‘criminor te’ dicimus;
cum autem crimen nobis obicitur, ‘criminor a te’ dicimus,
id est ‘crimen a te audio’, et est significatio passiva.
2820Declinantur autem haec verba, ut superiora, per modos,
tempora, personas.
29Tempore presenti sing. ‘criminor’, ‘criminaris’, ‘criminatur’
‹et› plur. ‘criminamur’, ‘criminamini’, ‘criminantur’; praeterito
imperfecto sing. ‘criminabar’, ‘criminabaris’, ‘criminabatur’
25et plur. ‘criminabamur’, ‘criminabamini’, ‘criminabantur’;
praeterito perfecto sing. ‘criminatus sum’, ‘criminatus es’, ‘crimi
natus est’ et plur. ‘criminati sumus’, ‘criminati estis’, ‘criminati
sunt’; praeterito plusquamperfecto sing. ‘criminatus eram’, ‘criminatus
eras’, ‘criminatus erat’ et plur. ‘criminati eramus’, ‘criminati
eratis’, ‘criminati erant’; futuro sing. ‘criminabor’, ‘criminaberis’,
5‘criminabitur’ et plur. ‘criminabimur’, ‘criminabimini’,
‘criminabuntur’.
30Imperativus autem modus in his verbis semper in ‘re’
exit, ut dicas ‘criminare illum’, id est ‘crimen illi ingere’.
31Optativo modo sic: sing. ‘utinam criminarer, criminareris,
10criminaretur’ et plur. ‘utinam criminaremur, criminaremini,
criminarentur’; praeterito perfecto sing. ‘utinam criminatus essem,
criminatus esses, criminatus esset’ et plur. ‘criminati essemus,
criminati essetis, criminati essent’; futuro ‘utinam criminer,
crimineris, crimin
32Coniunctivo modo sing. ‘cum criminer, crimineris, criminetur’
et plur. ‘cum criminemur, criminemini, criminentur’;
praeterito imperfecto ‘cum criminarer, criminareris, criminaretur’
et plur. ‘cum criminaremur, criminaremini, criminarentur’;
20praeterito perfecto ‘cum criminatus sim, criminatus sis, criminatus
sit’ et plur. ‘criminati simus, criminati sitis, criminati sint’;
praeterito plusquamperfecto sing. ‘cum criminatus essem, criminatus
esses, criminatus esset’ et plur. ‘cum criminati essemus,
criminati essetis, criminati essent’; tempore futuro ‘cum criminatus
25ero, criminatus eris, criminatus erit’ et plur. ‘cum criminati
erimus, criminati eritis, criminati erunt’.
33Modo infinito, quem diximus nullis significari personis,
facit in praesenti ‘criminari’, in praeterito ‘criminatum esse’, in
futuro ‘criminatum iri’.
3430Ad hanc formam communia verba declinabis. Percurres
sic ‘hortor’, ‘osculor’, ‘ludificor’, ‘iaculor’, ‘tutor’, ‘consolor’,
‘scrutor’, ‘moror’, ‘feneror’, ‘amplector’, ‘amplexor’, ‘execror’,
‘furor’, unde est ‘furor furaris furatur’, ‘comitor’, ‘recordor’, ‘reminiscor’,
‘percontor’, ‘minor’, ‘gestor’, ‘piscor’, ‘odoror’, ‘aucupor’,
5‘venor’, ‘contemplor’, ‘speculor’, ‘sector’, ‘veneror’, ‘dignor’,
‘mereor’, ‘precor’, ‘misereor’, ‘vador’ (id est ‘fide dico’), ‘calumnior’
et talia.
Critical apparatus
ideo α: consensus codd. βF: om. Osimul et communiter O: et communiter simul α: consensus codd. βF; communiter simul ς: consensus edd. UKAGRH Keilnominibus α: consensus codd. βF: omnibus Ohomo O: vel homo α: consensus codd. βFlitteram α: consensus codd. βF: littera Oafficimur ς: consensus edd. UKAGRH: efficimur ac V E O; efficitur pc V; efficimur et Fcriminor O: criminor a te β: consensus codd. EV; criminor te F Keilnobis α: consensus codd. βF: non Ocrimen a te E F P: criminate V; crimen aut Oautem V F: om. E Ocriminaris E F O P: criminabis Vin his verbis semper O: semper in his verbis α: consensus codd. βFingere pc M ς: consensus edd. UKAGRH: ingerere β: consensus codd. EV F ac M Onullis significari personis ω: consensus codd. Oα: nullis significare personis V F; nullas significare personas U A G R H Keil; nullas habere personas Kpercurres sic O: quae curres quae sic β: consensus codd. EV; quae sic F; sic ς: consensus edd. UKAGRH Keil; an percurresque sic? Martorelliludificor O: vidificor β: consensus codd. EV; nidificor F Keiltutor α: consensus codd. βF: tutor amplector Oconsolor β: consensus codd. EV ς: consensus edd. UKAGRH: consulor F Omoror R H: morior ω: consensus codd. Oα; miror Pamplector α: consensus codd. βF: om. Oexecror O: exor β: consensus codd. EV; ex F; om. Keilcomitor α: consensus codd. βF: commititur Oaucupor α: consensus codd. βF: aucoporor Omereor O: memor aut memoror α: consensus codd. βF; om. ς: consensus edd. UKAGRH Keilmisereor O: misereor audor α: consensus codd. βF[id est fide dico] Keil: fide ω: consensus codd. Oα; fidem Keiltalia O: alia β: consensus codd. EV; alia quae F Keil