Latin Grammarians Collection
ERC

Ars Ambian. rec. A

Ars Ambian. rec. A 2, 1 - 2, 10

‹Incipit prima declinatio› 50Quomodo intelleguntur nomina primae declinationis in ultimis syllabis? Nominatiuus et uocatiuus singulares in ‘‑a’ et accusatiuus in ‘‑am’ breues sunt; genetiuus et datiuus in ‘‑ae’ diptongon longi sunt; ablatiuus in ‘‑a’ longus est; nominatiuus et uocatiuus plurales in ‘‑ae’ diptongon longi sunt; genetiuus 55in ‘‑rum’ breuis est; accusatiuus in ‘‑as’ et datiuus et ablatius in ‘‑[h]is’ longi sunt; quando uero in ‘‑bus’ exeunt differentiae causa, ut ‘filiabus’, ‹‘‑bus’› breuis est. Nominatiuus grecus in ‘‑as’ aut in ‘‑es’, ut ‘Enias, An‹c›hises’, longus est, et in ceteris cassibus singularis longi sunt, nisi 60accusatiuo: ipse enim breuis est; uocatiuus in grecis nominibus aliquando corripitur, aliquando producitur appud poetas. Genetiuus primae declinationis aliquando in ‘‑as’ inuenitur, ut ‘esca escas, familia familias, Maia Maias’. Aliquando in ‘‑ai’,ut ‘aulai, pictai, terrai’ et alia. Accusatiuus in grecis nominibus aliquando 65in ‘an’, ut ‘hunc Enian’, apud poetas. Prima igitur declinatio habet litteras terminales duas, ‘‑a’ et ‘‑s’; terminationes uero tres, ‘‑a, ‑as, ‑es’ producta, ut ‘poeta, Aeneas, Anchises’. Alii addunt ‘‑am’ in hebreicis nominibus, ut ‘Adam, Abraham’. 70In prima declinatione masculina propria greca in ‘‑a’ ‹in›ueniuntur, ut ‘Iugartha’; appellatiua greca masculina, ut ‘hic citharista’; propria feminina greca, ut ‘haec Deana’; appellatiua, ut ‘haec syllaba’; propria latina masculina, ut ‘hic Catilena’; appellatiua, ut ‘hic scriba’; feminina propria, ut ‘‹haec› Gaia’; appellatiua latina 75feminina, ut ‘haec scriptura’ et alia innumerabilia; communia duorum generum, ut ‘hic’ et ‘haec conuiua’ et alia multa; trium generum II tantum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc aduena’ et ‘nequa’: sed ‘nequa’ indeclinabile est; et promiscua, ut ‘haec aquila’; alii dicunt neutra greca in ‘‑a’, ut ‘hoc Pascha, hoc manna’, quae alii ebraica et 80feminini generi esse dicunt; et alii ‘hoc Toria’ et ‘hoc Eliria’, quia secundum Seregium masculina sunt et nomina[m] fluminum. Et omnia nomina sicut dicit Priscianus seu greca seu latina, seu masculina uel feminina, seu commonia| et participia feminina in ‘‑a’ dessinentia primae sunt declinationis, exceptis 85paucis femininis quae in secunda declinatione declina‹n›tur pronominis; ut sunt ista nouem nomina: ‘‹una,› ulla, nulla, sola, tota, alia, altera, utra, neutra’: in ‘‑us’ enim faciunt genetiuum. Neutra omnia in ‘‑a’, ut ‘hoc dogma’, tertiae sunt declinationis. Literarum enim nomina indeclinabilia et neutra sunt 90semper, ut ‘hoc alpha, hoc beta, hoc a’. In ‘‑as’ et in ‘‑es’ propria greca sunt in hac declinatione tantum, ut ‘Aeneas’; hebraicum, ut ‘Isaias’; in ‘‑es’, ut ‘Anchises’; patrinomica, ut ‘Atrides’ et alia multa. Et ita declinantur masculina greca in ‘‑a’, ut ‘hic citharista’; 95‘huius citharistae; citharistae’, et reliqua; pluraliter: ‘hi citharistae’ et reliqua. Et ita declinantur omnia masculina greca, ut ‘poeta, propheta, proreta, anathleta, agonatheta, anchorita, heremita, euangelista’, Propria greca masculina, ut ‘Iugartha’; et non habe‹n›t pluralem numerum quia propria sunt. 100Appellatiua feminina greca, ut ‘haec syllaba’; et sic declinatur ‘ecclesia’. Propria feminina greca, ut ‘haec Deana, Minerua, Helena, Cassandra, Filomella’. Appellatiua masculina latina,ut ‘hic scriba, huius scribae’ et 105reliqua. Et ita declinantur ‘pincerna, auriga, nauta, agricola, deacola, palestra, caelicola, auriga, acula, indegina, pirata’. Propria latina masculina, ut ‘hic Sisenna, Perpenna, Catilena, Silla, Nerua, Galua, Gallicula’.

Critical apparatus

incipit prima declinatio suppl. Giammona: om. Anominatiuus A1: nominatiuum Avocatiuus A1: vocatiuum Asingulares corr. Giammona: singulari Abreves corr. Giammona: brevi Anominatiuus A1: nominatiuum A[h]is corr. Giammona: his A‘-bus’ suppl. De Nonno: om. Aut Enias A1: aut...enias AAnchises corr. Giammona: Αnhises Aaliquando] post aliquando fort. dativus supplendum est (cf. rec. G p. 37, 68; rec. MOW p. 84, 19; praeeunte Char. 16, 22-27) Giammonainueniuntur suppl. Giammona: veniuntur AIugartha A1: Iugarha Ahaec suppl. Giammona: om. Aalia multa trium A: del. A1toria A1: protoria Ahoc Eliria A1: hoc proria Anomina[m] corr. Giammona: nominam Anomina A1: nominam Adessinentia A1: desinentia Aexceptis paucis femininis A1: except pauc feminini Adeclinantur corr. Giammona: declinatur Anomina A1: nominam Auna suppl. (cf. Prisc. ars 6, 9, 11; l. 96 G; l. 44 MOW) Giammona: om. Aneutra corr. Giammona: neutro Aanathleta A1: anahleta Aagonatheta A1: agonathleta Ahabent corr. Giammona: habet Adeclinatur A1: declinat... Adeclinantur A1: declinat... (fort. ‑tio) Anauta A1: mauta Adeacola A1: om. Acaelicola A1: celicola A

Linguistic layer

Quotation layer

Prisc. inst. 6, 5-11; 23, 6-12

Prisc. inst. 6, 12-14