Ars Ambian. rec. A 4, 21 - 4, 30
421Ita declinantur masculina in ‘‑er’, ut ‘hic pater, huius patris’,
422et ‹per› omnes cassus declinatur. Ita ‘frater, imber, luter, [cancer,]
423uenter, carcer, crater, celer, pauper’. Feminina, ut ‘haec mater, huius matris’,
424per omnes ‹casus› declinatur. Ita ‘mulier’. Promiscua, ut ‘passer, anser,
425ancipiter’. Ita declinantur neutra, ‘hoc cadauer, huius cadaueris’, per
426omnes cassus. Ita alia neutra, ut ‘hoc papauer, iter’ – alii ‘itiner’
427dicunt – ‘ruder, ulcer’.
428In ‘‑er’ producta, ut ‘hoc uer, huius ueris’, per omnes cassus;
429non habet pluralem numerum. Duo masculina in ‘‑er’ producta
430greca, ‘aer, ether’; et ‘ethera’ et ‘aera’ faciunt accusatiuo singulari
431secundum regulam Grecorum. Communia III generum, ut
432‘uber’, II uero generum, ut ‘pauper’.
433Et alia de his obseruant ‘‑e’ in oblicis cassibus, ut ‘cadauer, uber’
434et reliqua; alia uero non obseruant, ut ‘pater’ et reliqua.
435Ita declinantur masculina in ‘‑ir’, ut ‘hic martyr, huius
436martyris’, per omnes cassus; et alii dicunt hoc nomen communis
437generis esse inter masculinum et femininum, ut ‘hic’ et ‘haec
438martyr’ et reliqua. Ita declinantur propria neutra, ut ‘hoc Gradir,
439huius Gradiris’, et non habet pluralem quia proprium est; et ‘hoc
440ir’, indeclinabile.
441Item masculina in ‘‑or’, ut ‘hic praetor, huius praetoris’, per
442omnes cassus. Ita declinantur alia masculina, ut ‘amor, rumor, color,
443uiror’ et alia multa. Ita feminina, trea tantum, ut ‘uxor, soror, arbor’
444et per omnes cassus declinantur. Ita declinatur ‘hoc marmor, huius
445marmoris’ per omnes casus; et ita alia neutra, ut ‘rubor, robor, aequor’;
446alii ‘iecor’ producta ‘‑o’, ‘fulgor’ – quod accusatiuum aliquando
447‘fulgorem’ et ‘fulgora’ uidetur facere. Communia II generum, ut ‘hic’
448et ‘hoc memor’. In ‘‑or’ masculino producunt et feminino in oblicis
449cassibus, exceptis quinque ‘memor, inmemor, decor, indecor, arbor’.
450Ita declinatur ‘hic fur, huius furis’ per omnes cassus. Ita
451feminina, ut ‘haec turtur, huius turturis’ per omnes cassus. Alii
452dicunt ‘fur’ commune genus esse [dicunt]. Ita neutra, ‘hoc marmur,
453huius marmoris’, per omnes| cassus. Ita ‘solfur, augur, ebur, femur’.
454Alii de his ‘‑u’ motant in ‘‑o’, ut ‘femur femoris’: ita ‘robur, iecur, solfur’
455et ‘augur’. Alia de ipsis non habent plurale numerum.
1Ita propria greca masculina in ‘‑as,’ ut ‘Micenas, huius
2Micenatis’, non habet pluralem numerum quia proprium est.
3Ita ‘Pallas, Thoas, A‹t›las’. Appellatiua, ut ‘hic as, uas, gigas, mas’,
4aliquando genetiuum faci‹un›t in ‘‑ris’ – ut ‘mas maris’, et in ‘‑sis’,
4, 5ut ‘as assis’, et in ‘‑tis’, ut ‘abbas abbatis’. Ita declinatur femininum
6in ‘‑as’, ut ‘haec uoluntas, huius uoluntatis’, per omnes cassus
7declinatur. Ita declinantur ‘libertas, trinitas, bonitas, sanctitas,
8pietas, dignitas, uoratitas, ueracitas’ et reliqua. Alia de ipsis non
9habent pluralem numerum. Ita declinantur communia II
10generum, ut ‘hic’ et ‘haec nostras, huius nostratis’. Ita ‘uestras’, per
11omnes cassus; et ‘nostratae uestratae’ neutrum faciunt pluralem
12‘nostratia, uestratia’ et reliqua. Ita declinantur similiter ‘prignas’ et
13‘obtimas’. Trium generum ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc nugas’, quia in una
14forma omnes casus habet; et alii dicunt ‘obtimas’ III generum
15esse, facit enim plurali ‘haec obtimatia’. Ita declinantur neutra,
16ut ‘hoc uas, huius uasis’ – fuit enim apud ueteres ‘uassum uassi’ et
17reliqua; neutra indeclinabilia, ut ‘fas, nefas’.
473Ita declinantur masculina in ‘‑es’ propria, ut ‘hic
474Ercules, huius Erculis’, non habet pluralem numerum. Ita
475apellatiua masculina, ut ‘hic miles, huius militis’, per omnes
476cassus declinantur. Ita declinantur ‘palmes, antestes, gurges, trames,
477hospes, praeses, reses, deses, obsess’. In ‘‑es’ producta, ut ‘hic pes, huius
478pedis’, per omnes cassus; et ex eo composita, ut ‘bipes, tripes,
479quadripes’. Item ‘hic aries, huius arietis’. Ita feminina, ‘haec seges,
480huius segetis’, per omnes cassus. Ita ‘merces, labes, lues, nubes,
481funes, trabes, rupes’ et ‘uates’. Item ‘quies, paries, abies’ et reliqua.
482Ita declinantur communia II generum, ‘hic’ et ‘haec comes,
483huius comitis’, per omnes cassus. Ita ‘interpres, sospes’ et alii dicunt
484‘uates, hospes’. Ita trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc teres, huius
485teretis’, per omnes cassus;| pluraliter ‘hi’ et ‘hae terites’, neutro ‘haec
486teritia’ et reliqua.
487Ita declinantur masculina in ‘‑is’ ut ‘hic hostis, huius hostis’,
488per omnes cassus. Ita ‘ignis, panis, ensis, scrobis, canis, mensis, cinis,
489piscis, lapis, crinis, sanguis’ – ut alii dicunt non habet pluralem
490numerum –, ‘orbis, amnis, axis, bassis, laris’ et ‘lar, fascis, postis,
491uermis, splenis, ciuis, samnis, [examen apium,] fustis, sudis, iuuenis’;
492alii ‘funis’. Ita declinantur feminina, ‘haec auis, huius auis’ per
493omnes cassus. Ita ‘ouis, semis, pellis, cuspis, febris, uestis, molis, cutis,
494uitis, nauis, restis, clauis, pupis, turris, sitis, sepis, uis, lis, glis, ratis’.
495Ita declinantur communia II generum, ut ‘hic’ et ‘haec utilis, huius
496utilis’ per omnes cassus. Ita ‘agilis, lenis, disamabilis, insignis, fortis,
497omnis, inermis, suauis, sublimis’; et alia de ipsis neutra faciunt in
498‘‑e’, et aduerbia in ‘‑er’, ut ‘fortiter, leniter’; et genetiuum pluralem
499in ‘‑ium’ – nisi pauca, ut ‘canum, iuuenum’ – faciunt.
500Ita declinantur nomina masculina in ‘‑os’, ‘hic nepos,
501huius nepotis’ per omnes cassus. Ita ‘conpos, pronepos, honos, lepos,
502mos, flos, ros’. Ita feminina, ‘haec dos, huius dotis’; ita ‘cos, arbos, os’.
503Ita neutra in ‘‑os’ correpta, ‘hoc os, huius oris’ et reliqua; pluraliter
504tres casus tantum: ‘ora, ora, ora’. Ita declinantur communia II
505generum, ut ‘hic’ et ‘haec sacerdos, huius sacerdotis’ per omnes casus;
506alii dicunt ‘nepos, custos’ communia II generum esse.
507Ita declinantur masculina in ‘‑us’, ‘hic lepus, huius
508leporis’ per omnes casus. Ita ‘hic stercus’, licet sepe ‘stercora’
509inuenimus. Ita ‹feminina, ut› ‘haec uirtus, senectus, iuuentus,
510salus, palus, seruitus, fraus, laus, tellus’ (sed ‘hae tellures’ et ‘haec
511tellura’ pluralem numerum facit). Ita declinatio neutri, ‘hoc
512tempus, huius temporis’; per omnes cassus declinantur. Sic ‘opus,
513corpus, nemus, genus, uulnus, foedus, pondus, munus, pectus, frigus,
514litus, pecus, tergus, onus, olus, ulcus, latus, funus’. Item monosyllaba
515‘rus ruris, crus cruris, ius iuris, plus pluris’. Ita declinantur communia
516II generum, ‘sus suis, grus gruis’ per omnes casus; III generum,
517‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc uetus, huius ueteris’ per omnes casus. Ita ‘ligus’.
518Promiscuum, ut ‘mus, muris’, per omnes casus. Item incerti
519generis et secundae et tertiae et quartae declina‹n›tur, ut ‘penus
520penoris, specus specoris’.
521Ita propria declinantur in ‘‑ax’ ut ‘hic Aiax, huius Aiacis’
522et reliqua; non habet pluralem numerum. Item appellatiua,
523‘hic| torax, huius toracis’ et reliqua. Item feminina, ‘haec fax, huius
524faccis’, per omnes casus; sic ‘pilax’. Alii ‘climax, pax’, sed ‘pax’ non
525habet pluralem numerum. Ita declinantur communia III
526generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc audax, huius audacis’ per omnes
527casus. Ita ‘uorax, edax, rapax, procax, sagax, efficax, uiuax, uerax,
528capax, contumax, mordax, pertinax, loquax’ et reliqua.
Critical apparatus
per suppl. suppl. Giammona 2016: om. Aluter A: [cancer,]] [cancer] secl. Giammona 2016casus suppl. suppl. Giammona 2016: om. Acassus A1: casus A A2quinque corr. Giammona 2016: quoque AIta declinatur] masculina in ‘‑ur’ desideratur Giammona 2016[dicunt]] dicunt secl. alt.Atlas corr. Giammona 2016: Ahlas A1; alhlas Afaciunt corr. Giammona 2016: facit Ahuius corr. Giammona 2016: his Aprignas scil. ‘praegnas’ : hospes A1: ospes Atrabes sed cf. Char. 47, 18 ‘trames’ A: hae scripsit Giammona 2016: haec alibi ‘hae’ numquam adbreviatur A[examen apium,] [examen apium] secl. ut glossam Giammona 2016nepos nepotis corr. Giammona 2016: nepos istis (fort. ex desinentiae iteratione: ‘is tis’?) Aora ora ora A1: ora ara ara Afeminina, ut suppl. suppl. Giammona 2016: om. Adeclinatio scripsit Giammona 2016: declintī Acassus scripsit Giammona 2016: cas ̄sus Apondus A1: pandus Aincerti corr. Giammona 2016: incerte Adeclinantur corr. Giammona 2016: declinatur Apilax fort. aut ex φύλαξ aut ex ‘pinax’ perperam hoc loco scriptum A: climax corr. (cf. Seru. Aen. 11, 487; ars Bern. GL Suppl. 118, 35) Giammona 2016: dimax A