Ps. Prob. cath.

19011‘Stus’, si fecerint aliud ex se genus vel si propria sint, secundae 12sunt declinationis, ‘hic castus huius casti, hic Augustus huius 13Augusti’; non facientia, quartae erunt declinationis: ‘‑stus’ facient 14genetivo – excepto uno, ‘mustus musti’ –, ‘hic aestus huius aestus’, 15‘hic quaestus’, adquisitio, ‘huius quaestus’. ‹‘Hic questus’›, si participium 16sit, ‘huius qu{a}esti’, si non faciet aliud genus, ‘huius qu{a}estus’: 17Vergilius ‘qu{a}estuque cruentus’. Excipitur unum, quod et 18‘‑sti’ facit ‹et ‘‑stus’› genetivo: hic c‹a›estus, tunica Veneris, huius 1caesti, hic caestus, pugilum, huius caestus: Vergilius ‘quid si quis 2caestus ipsius’. Et orthographia distant et declinatione. Ergo 3omnia ‘‑sti’ faciunt genetivo exceptis quattuor, c‹a›estus, aestus, 4quaestus, ‹questus› (querella). 915‘Thas’ unum nomen barbarum generis neutri legi, ‘hoc 6napthas huius napthae’ – de hoc et supra docui –, sed melius 7indeclinabile est. ‘Thes’ productum Graecum inveni apud Ovidium, 8‘Ianthes huius Ianthis’ vel ‘Ianthidis’. ‘This’, et hoc tertiae est 9declinationis, ‘‑this’ vel ‘‑dis’ facit genetivo, ‘‹Atthis› Atthis’ ‹vel› 10‘Atthidis’: sic Ovidius. ‘Thos’: non inveni hac syllaba nomen terminatum: 11qui reppererit, doceat rationem. ‘Thus’ secundae sunt 12declinationis, ‘‑thi’ faciunt genetivo, ‘hic Parthus huius Parthi, hic 13acanthus huius acanthi’ – Vergilius ‘croceo velamen acantho’ –, 14‘Xanthus Xanthi’. ‘Thus’ vel ‘tys’ terminata tertiae sunt declinationis, 15‘‑thus’ vel ‘‑t{h}ys’ faciunt genetivo, ‘hic Panthus huius Panthus, 16hic Atys huius Atys, hic Othrys huius Othrys’. 921‘Vas’ terminata et ‘‑sis’ faciunt ‹genetivo› et ‘‑dis’, ‘hoc vas 2huius vasis’ (utrumque Varro ait de lingua Latina) ‘hic vas huius 3vadis’, Cicero ‘vultu tamquam vade’. ‘Ves’ corripiuntur omnia et 4tertiae sunt declinationis: nam ‘‑tis’ faciunt genetivum, ‘hic dives 5huius divitis’, ‹ut› ‘miles militis’, et si qua talia. ‘Vis’ et ipsa tertiae 6sunt declinationis et similem nominativo faciunt geneti|vum, ‘civis 7huius civis’, ‘haec vis huius vis’ et plurali ‘hae vis’ (sicut Lucretius et 8Varro); nam ‘hae vires’ numero semper plurali declinantur. ‘Vos, 9vus’ supra docui quod secundae sunt declinationis, ‘‑vi’ faciunt 10genetivo, ‘cervos cervi, servus servi’. 9311‘Xas’: nullum repperi nomen hac syllaba terminatum. ‘Xes’ 12vero producuntur et tertiae sunt declinationis, ‘‑xis’ faciunt genetivo, 13‘Araxes Araxis, Xerxes Xerxis’. ‘Xis’ Latina sic terminabuntur 14et genetivo, ‘hic axis huius axis’; Graeca et ‘‑xis’ et ‘‑dis’, ‘hic Alexis 15huius Alexis’ vel ‘Alexidis’, tertiae declinationis. ‘Xos’ corripiuntur 16et Graeca sunt secundae declinationis: ‘‑xi’ faciunt genetivo, ‘haec 17Naxos huius Naxi’, Vergilius ‘bacchatamque iugis Naxon’; potest 18‘haec Naxus huius Naxi hanc Naxum’ dici. ‘Xus’ omnia secundae 19sunt declinationis, ‘‑xi’ faciunt genetivo, ‘laxus laxi, fluxus fluxi, 20taxus taxi, buxus buxi’. Excipitur unum quartae declinationis ‘‑xus’ 1faciens genetivo, ‘hic luxus huius luxus’, luxuriam scilicet significans: 2Terentius ‘adulescens luxu perditus’; nam ‘luxus’, vacillans, 3‘huius luxi’ facit: Sallustius ablativo ‘luxo pede’. 944‘Zas’ barbara sunt primae declinationis, ‘‑zae’ faciunt genetivo, 5‘hic Ormizas huius Ormizae’. ‘Zes’ et ipsa barbara producta 6primae declinationis, ‘Artabazes Artabazae’. ‘Zis, zos, zus’ syllabis 7nulla nomina repperi terminata. 958‘T’: hac littera duo nomina tantummodo Latina terminata 9reperiuntur: unum indeclinabile ‘hoc git’, genus seminis nigri, quo 10panis conditur; et unum tertiae declinationis ‘‑tis’ faciens genetivo 11caput capitis, et, si quid ab eo nascitur, ‘sinciput sincipitis’ (Varro 12posuit in Aetiis). 9613‘U’ littera nomina terminata omnia neutra sunt quartae 14declinationis ‘‑u’ terminantia genetivum et dativum et ablativum, 15sed producto; nominativum accusativum et vocativum ‘‑u’ terminant, 16sed correpto, ut ‘hoc cornu, gelu, genu, veru’ et si qua talia. 17Docueram tamen quod quarta declinatio genere quidem masculino 18et feminino ‘‑us’ genetivo terminaretur, in genere vero neutro 19‘‑u’, ‘huius cornu, gelu, veru, genu’. 971‘X’: hac littera terminata nomina omnia tertiae sunt declinationis: 2nam ‘‑is’ faciant genetivo necesse est ante eam ‘‑c’ vel ‘‑g’ 3posita, ut ‘pix picis, arx arcis, nux nucis, crux crucis, rex regis, grex 4gregis’. Excipiuntur IIII, quae nec ‘‑cis’ faciunt genetivo nec ‘‑gis’, ‘nix 5nivis, nox noctis, senex senis, supellex supellectilis’: Terentius 6‘supellectile opus est’. Unde ‘x’ littera supervacua non est, sicut 7quibusdam placet. 988‘Y, z’: his litteris nulla nomina terminantur.| 999Omnia nomina monosyllaba tertiae sunt declinationis: 10nam ‘‑is’ faciunt genetivo exceptis quinque, tribus indeclinabilibus, 11‘git, ir, pus’, et duobus declinationis quintae ‘‑ei’ separatis genetivo 12terminatis, ‘res rei, spes spei’, ‘‑e‑’ contra rationem quintae declinationis 13in genetivo correpta, quoniam nominativus ante ‘‹‑e›s’ consonantem 14habet iunctam, ut ‘fides fidei’.