Ps. Prob. cath. 2, 79 - 2, 88
279‘‑No’
primae ‘‑navi’ facit, ‘sano sanas sanavi’; tertiae vero correptae ‘‑ni’, sed
in principio syllaba adiecta, ‘cano canis cecini’, aut ‘‑vi’, ‘cerno cernis
10crevi, sino sivi’.
80‘‑Po’ primae ‘pavi’ facit, ut ‘stipo stipas stipavi’;
tertiae vero ‘‑pi’, ‘rumpo rumpis rupi’.
81‘‑Q’: haec littera ideo non
invenitur regens verbum, quoniam nullam litteram antecedere
potest nisi ‘u’ et aliquam vocalem cum ea antecedente{m} iunctam.
Unde supra, cum de vocalibus antecedentibus ‘o’ litteram tractaremus,
5posuimus ‘relinquo relinquis reliqui’.
8215‘‑Ro’ primae ‘‑ravi’
facit, ‘oro oras oravi’; tertiae vero correptae aut ‘‑vi’, ut ‘sero seris sevi’,
aut ‘‑sivi’ mittit{ur}, ut ‘quaero quaeris quaesivi’, aut ‘‑rui’, ut ‘insero
inseris inserui’.
83‘‑So’ primae ‘‑savi’ praeterito facit, ‘penso pensas
pensavi’; tertiae vero ‘‑vi’, quaeso ‘quaesivi’. Tale est ‘cerno cresco
20crevi’.
8420‘‑To’ primae ‘‑tavi’ facit, ‘muto mutas mutavi’; tertiae vero
‘‑si’, ‘mitto mittis misi’, aut ‘‑ti’, ut ‘verto vertis verti’, aut ‘‑tui’ ‘sterto
stertis stertui’: Persius ‘postquam destertui esse’. Si ‘c’ ante ‘‑to’
habuerit prima verbi persona, prima coniugatio ‘‑ctavi’ facit in
specie perfecta, ‘macto mactas mactavi’; tertia vero correpta ‘‑xui’,
‘necto nectis nexui, flecto flectis flexui’.
85‘‑Xo’ primae ‘‑xavi’
facient, ‘elixo elixas elixavi’, aut ‘‑xui’, ‘enixo enixas enixui’; tertiae
5vero ‘‑xui’, ut ‘nexo nexis nexui’.
86Quoniam, sicut arbitror, sufficienter tractavimus de verbis
‘‑o’ littera terminatis, veniamus ad ea quae ‘‑or’ syllaba terminantur.
‘‑Or’ syllaba terminata sive ‘{‑ī}’ pura sive vocali vel consonanti praecedente,
si primae sint coniugationis vel secundae vel tertiae
10productae, id est quartae, ante novissimam litteram secundae
personae activitatis ‘ri’ syllabam accipientia, facient secundam
personam passivitatis, ut ‘amo amas, amor amaris; doceo doces,
doceor doceris; munio munis, munior muniris’. Tertiae vero
correptae ‘i’ litteram in ‘e’ correptam mutabunt et sic cum ‘e’ ‘ri’ ante
15‘‑s’ accipient, ut ‘lego legis legor legeris’, et si qua talia.
8715Tempus
autem perfectum facient omnes coniugationes participio masculino
temporis praeteriti addita ‘sum’ syllaba: ‘hic amatus amatus
sum, hic doctus doctus sum, hic scriptus scriptus sum, hic munitus
munitus sum’. Fiet autem participium temporis prae|teriti
20generis masculini ex secunda persona activitatis in prima quidem
coniugatione et tertia producta, id est quarta, accepta syllaba ‘tu’
ante novissimam litteram ‘‑s’, ut ‘amo amas hic amatus, munio
munis hic munitus’; in secunda vero et tertia correpta, pereunte
‘{e}’ littera paenultima secundae personae activitatis et ‘tu’ ante ‘‑s’
posita, ut ‘doceo doces hic doctus, dico dicis hic dictus’, aut pereuntibus
5duabus litteris paenultimis et ‘su’ ante novissimam
litteram ‘‑s’ posita, ut ‘necto nectis necsus sum’ – quamvis posteriores
pro ‘c’ et ‘s’ ‘x’ posuerunt, ‘nexus sum’.
88Imperativus modus
passivitatis ‘re’ syllaba addita imperativo activitatis ‹infinito
activitatis› fiet ‹similis›, ut ‘ama amare, doce docere, scribe
10scribere, muni munire’. De hac tamen ratione et de modo infinito
plenius ‹in› institutis artium, hoc est in libro primo, docuimus.
Critical apparatus
sano N1: sa Nadiecta] addita n ed. princ.antecedente Keil: antecedentem N ed. princ. Lindemannustractaremus] tractavimus ed. princ.; tractaremus n Parrhasiusreliqui] relinqui Nmittit Parrhasius ex g edd.: mittitur revera N; om. n ed. princ.savi N1: tavi Npraeterito N1: preterito Naut tui revera N: aut ui ed. princ. edd.destertui revera N: destertuit Parrhasius n ed. princ. edd.Si ‘c’ ante ‘‑to’] autet o c N; sic ante autet o; sic ante antet o N2facit Parrhasius: faciet Parrhasius n ed. princ. om. ed. princ. edd. del. Bramanti: ī revera N; in Parrhasius ex ī gconsonanti revera N: consonante Parrhasius n ed. princ. edd.doceo doces, doceor doceris; munio munis, munior muniris’] doceo doceris munio muniris N; doceo es doceor doceris munio nis munio muniris N2; doceo doceris munior muniris N1mutabunt tacite ex Sac. Keil: mutavit N g Lindemannus; mutat n ed. princ.; mutabit Parrhasiuset sic cum e ri ante s accipient ut lego legis legor legeris et si qua talia Keil: et sic cum e ri ante s accipit ut lego gis legor geris et si qua talia N2; et sic cum e ri ante s accipit ut lego legis legor geris et si qua talia ed. princ. Lindemannusperfectum] perfectum perfectum Nfacient N2 ed. princ. Keil: finient N Lindemannusparticipio masculino temporis] p[...]scu[...]o ṭẹṃporis N; participio masculino tempo Nahic amatus amatus sum Na: hic am[...]s sum Nhic munitus munitus sum Na: hic[...]itus muniṭụṣ sum Nfiet revera N Parrhasius ex g: fit n ed. princ. edd.masculini Na: [...]scul Nconiugatione et Na: coniugati[...] et Nante novissimam] ante no[vi]ssimam Nlitteram s ut amo N2: litteram es amo Nhic munitus Na: hic mu[...]s Npereunte N2: pereunt N‘{e}’] e N ed. princ. edd.; del. N2 del. n1 del. Bramantipaenultima Na: paen[...] Net N2: est Ndoceo N in mg. Naduabus litteris] duab[...] teris N; lit Nasu N edd.: tu N2 ed. princ.s posita g: s sep[...] revera N; posita N2; s ed. princ.; s reposita qui legit s rep male Lindemannusnecsus Lindemannus: nectus N ed. princ.; nexus N2pro ‘c’ et ‘s’] pro c ex[...] N; et et N2; pro c et t ed. princ.; pro c et s Lindemannusnexus sum N2: nexum Npassivitatis ‘re’] passivitatis [...] N; re Nainfinito activitatis fiet similis suppl. Bramantiama N2doce docere scribe scribere muni munire de N2 ed. princ. edd.: doce[...] hac Ninfinito] infinitivo n ed. princ.in suppl. Putschius edd.: om. revera N ed. princ.