Ps. Prob. cath.

12‹DE CATHOLICIS NOMINVM› 11, 3Quoniam instituta artium sufficienter tractavimus, nunc de 1, 4catholicis nominum verborumque rationibus doceamus. 21, 5Quidam sic esse nominum declinationes numero quinque 6voluerunt, sicut verborum coniugationes tres, et omnem declinationem 7ex genetivo casu numeri singularis posse cognosci. Et 8primae quidem declinationis genetivum singularem ‘‑ae’ diphthongo 9terminant generis masculini et feminini, ut ‘hic poeta 10huius poetae, haec Musa huius Musae’. Nam prima declinatio 11neutrum nomen non habet, id est ‘‑ae’ diphthongo singularis 12genetivus terminatus generis neutri non invenitur; exceptis 13quibusdam generis omnis, ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc verna’, ‘hic’ et ‘haec’ et 14‘hoc advena’, ‘huius vernae’ et ‘huius advenae’: dicimus enim ‘verna 15puer, verna puella, verna mancipium’. Lectum est unum hac 16declinatione nomen generis neutri apud Sallustium ‘et dextrum 17flumen Thuria’ huius Thuriae. Nam ‘‑e’ sola sive correpta sive 18producta nullius generis casus genetivus reperitur terminatus, nisi 1antiqu{a}e, ut Vergilius ‘libra die somnique pares ubi fecerit 2horas’ et Sallustius ‘dubitavit aci{a}e pars’. 33Secundae declinationis genetivus singularis ‘‑i’ littera terminatur 4in omni genere, ut ‘hic Plautus huius Plauti, haec fraxinus 5huius fraxini, hoc bellum huius belli’. 46Tertiae declinationis genetivus singularis ‘‑is’ syllaba terminatur 7in omni genere, ‘hic orator huius oratoris, haec virgo huius 8virginis, hoc carmen huius carminis’. 59Quarta declinatio genetivum singularem ‘‑us’ syllaba terminat 10in genere masculino et feminino, ut ‘hic fluctus huius fluctus, 11haec manus huius manus’. Nam generis neutri genetivus singularis 12quartae declinationis ‘‑u’ producto terminatur, ut ‘cornu huius 13cornu’, quoniam genetivus singularis ‘‑us’ syllaba terminatus in 14genere neutro numquam reperitur. 615Quintae declinationis genetivus singularis ‘‑ei’ separatis 16terminatur et regit genus tantummodo femininum, ut ‘haec 17species huius speciei’, excepto uno communi duum generum | 18masculini et feminini, ‘hic’ et ‘haec dies huius diei’. ‘‑E‑’ autem, quae 19ante ‘‑i’ est in genetivo, et producitur et corripitur: tunc producitur, 20cum nominativus singularis ‘‑es’ pura producta syllaba terminatur, 21ut ‘haec series huius seriei’; tunc corripitur, cum ‘‑es’ syllaba habet 22ante se aliquam consonantem pariter copulatam, ut ‘fides fidei, res 23rei, spes spei’. 724Prima declinatio dativum singularem similem genetivo 25faciat necesse est ‘‑ae’ diphthongo terminatum: ‘huic poetae, huic 26Musae’; accusativum ‘‑am’, ‘hunc poetam, hanc Musam’; vocativum 1‘‑a’, ‘o poeta, ‹o Musa›’; ablativum ‘‑a’, sed producto, ‘ab hoc poeta, ab 2hac fortuna’; nominativum et vocativum pluralem ‘‑ae’ diphthongo, 3‘hi’ ‹et› ‘o poetae’; genetivum ‘‑rum’, ‘horum poetarum’; dativum et 4ablativum ‘‹‑is›’, ‘his’ et ‘ab his poetis’; accusativum ‘‹‑as›’, ‘hos poetas’. 86Secunda declinatio dativum ‹et ablativum› singularem ‘‑o’ 7terminat in omni genere, ‘huic’ et ‘ab hoc grammatico’, ‘huic’ et ‘ab 8hac fraxino’, ‘huic’ et ‘ab hoc regno’; accusativum ‘‑um’, ‘hunc grammaticum, 9hanc fraxinum, hoc regnum’; vocativum generis quidem 10masculini aut ‘‑e’ correpta aut ‘‑i’ vel similem nominativo, ut ‘o 11magne’, {vel} ‘o Sallusti, o puer’. Invenies antiquitus et ‘‑us’ syllaba 12terminatum vocativum singularem secundae declinationis, ut 13Vergilius ‘corniger Hesperidum fluvius’ pro fluvie. Feminini 14generis secundae declinationis vocativus singularis semper ‘‑e’ correpto 15terminatur, ut ‘o fraxine’, neutri ‘‑um’, ut ‘o regnum’. Nominativum 16et vocativum pluralem generis masculini et feminini ‘‑i’ facit 17secunda declinatio{ne}, ‘hi’ et ‘o magistri’, ‘‹hae›’ et ‘o fraxini’, neutri 18‘‑a’, ‘haec’ et ‘o regna’; genetivum in omni genere ‘‑rum’, ‘‹horum 19magistrorum› harum fraxinorum ‹horum regnorum›’; dativum 1et ablativum ‘‑is’ in omni genere, ‘his’ et ‘ab his magistris, fraxinis, 2regnis’; accusativum generis masculini et feminini ‘‑os’, ‘hos grammaticos, 3fraxinos’, neutri vero ‘‑a’, ‘haec regna’. 94Tertiae declinationis dativus singularis in omni genere ‘‑i’ 5finitur, ‘huic sacerdoti, huic carmini’. Accusativus generis quidem 6masculini et feminini ‘‑em’, ‘hunc’ et ‘hanc sacerdotem’; neutri vero 7similis erit nominativo et vocativo, ‘hoc carmen’. Vocativus generis 8omnis similis erit nominativo, ‘o sacerdos, o carmen’. Ablativus 9singularis genere masculino vel feminino aut ‘e’ correpta terminabitur, 10ut ‘ab hoc’ et ‘ab hac sacerdote’, aut ‘‑i’, ut ‘ab hoc’ et ‘ab hac agili’; 11in genere neutro semper ‘‑e’ correpto, ut ‘ab hoc carmine, ab hoc 12suave’. Nominativum, accusativum et vocativum plurales generis 13masculini et feminini ‘‑es’ producta syllaba terminabit tertia declinatio, 14‘hic’ et ‘hae’, ‘hos’ et ‘has’ et ‘o sacerdotes’, interdum accusativum 15‘‑is’, ‘hos’ et ‘has agilis’; neutri vero ‘‑a’, et ‘haec’ et ‘o carmina’; genetivum 16in omni genere ‘‑um’, ‘horum’ et ‘harum sacerdotum, horum carminum’; 17dativum et ablativum in omni genere ‘‑bus’, ‘his’ et ‘ab his 18sacerdotibus’.