Latin Grammarians Collection
ERC

Sacerd.

Sacerd. 1, 7 tit. - 1, 7, 9

DE PARTICIPIO Participium est pars orationis cum tempore et casu. Participium dictum est, quod partem recipiat a nomine, partem a verbo. Recipit a nomine duo, genus et casum, ut ‘hic doctus’ generis 20masculini casus nominativi. 20A verbo duo, tempora et significationem, id est adfectum vel genus vel speciem: tempus praesens, ut ‘docens’, futurum, ut ‘docturus’ vel ‘docendus’, praeteritum, ut ‘doctus’; significationem aut activam, ut ‘docens docturus’, aut passivam, ut ‘doctus docendus’. Ab utroque duo, numerum et 25figuram: numerum {a verbo et a nomine} singularem, ut ‘hic doctus’; pluralem, ut ‘hi docti’. Figura in participiis aut simplex est, ut ‘scribens’, aut composita, ut ‘inscribens’. Genera in participiis quattuor sunt: masculinum, ‘doctus’, femininum, ‘docta’, neutrum, ‘doctum’, commune ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc 30docens’, quod temporis praesentis semper ut sit necesse est. Casus in participiis tot sunt quot et in nominibus et in pronominibus. Participia a verbo activo veniunt temporis praesentis, ut ‘docens’, futuri, ut ‘docturus’; de passivo temporis praeteriti, ut ‘doctus’, futuri, ‘docendus’; a neutro: praesens, ‘natans’, praeteritum, ‘natatus’, duo futura, ‘nataturus natandus’; a deponenti: praesens, 1, 5‘obsonans’, praeteritum, ‘obsonatus’, duo futura, ‘obsonaturus obsonandus’. Sic et de communi: ‘criminans, criminatus, criminaturus criminandus’. Sunt quaedam participia eadem etiam nomina, ut ‘cultus, sapiens’. | Quorum quidem species genetivo dinoscitur, ut ‘cultus’: 10si sit nomen, ‘huius cultus’ faciet; si participium temporis praeteriti, ‘huius culti’. Nam ‘sapiens’ tempore participium, comparatione nomen declaratur: nam si fecerit futuro tempore ‘sapiturus’, ‘sapiens’ participium est; si fecerit ‘sapiens sapientior sapientissimus’, nomen est. 15Sunt nomina quae speciem habent participiorum, ut ‘decens pudens’, non tamen sunt participia. ‹Sunt participia› sine verbi aliqua substantia, ut ‘tunicatus, galeatus, pudendus’.

Critical apparatus

{a verbo et a nomine}] om. del. Bramantigenera B1: gegnera Bquot P Eichenfeld-Endlicher: quod Bpraeteritum Keil: praeteriti B Eichenfeld-Endlicherpraesens B1: praensens Bdecens revera B Keil coll. Diom. GL I 389, 29: docens quasi e codice Eichenfeld-EndlicherSunt participia suppl. Keil