Sacerd. 2, 3, 5 - 2, 3, 10
3Trisyllaba structura nostro tempore caute ponenda est, ne
4aut versum heroicum faciat ex trochaeo composita et bacchio a
5brevi, ut ‘capta fuisse‹n›t’, aut, ut quibusdam placet, barbarismum,
6si ex spondeo vel iambo vel quovis pede, cuius sit novissima
7syllaba natura longa, componatur et aliquo verbo trisyllabo, qui
8positus bene sonet. Nam si plausibilis non fuerit barbarismum
9nostri temporis vitans, nec | structuram faciet nobis placentem,
10quale est exemplum, et illud, inter multa similia, Tullianum,
11‘sententia sua liberat’ et ‘cuius ego causa laboro’.
12Quattuor syllabarum structura sic vitabit nostri temporis
13barbarismum, sicut disyllaba, quamvis multi non sapienter et in
14tali compositione barbarismos esse dixerunt, si paenultimum
15verbum habeat novissimam syllabam natura longam, ut ‘ad meas
16capsas admisero’ et ‘industriaeque meae contenderem’.
1Ergo si nos ad eiusmodi structuram aliqua necessitas detulerit,
2poterimus reprehendentes imperitissimos comprobare, si
3nosmet nostrum officium fecerimus, corripientes syllabas breves,
4longas producentes, ut est ‘causa laboro’, ‘sa’ producentes, et
2, 5‘capsas admisero’, ‘sas’ producentes. In istis enim tantummodo
6syllabis, si correptae fuerint, erit barbarismus, non in tota compositione
7structurae, id est ‘capsas admisero’, quoniam barbarismus
8una parte orationis fit, pluribus numquam. Nam si hoc ita esset,
9non in tantum doctrina latuisset, ut eam Tullius ignoraret, vel
10tantum potuisset, ut ea post illum et multos ante alios nostris
11temporibus nosceretur; quorum velim obscuram peritiam devitare
12illorum nobilissima neglegentia decoratus.
1Nunc igitur quoniam docuimus haec, quae a nobis stultissime
2reprehendentur indifferenter a prioribus posita{s}, structuras
3nobis delectabiles componamus. Amphibrachys et molossus
4‘probare deberes’, amphibrachys et bacchius a longa ‘dolore
2, 5derisus’, anapaestus et paeon tertius ‘fieri potuisset’, anapaestus et
6ionicus minor ‘modicos coluerunt’, antispastus et molossus ‘coheredem
7detraxit’, amphimacrus et hippius secundus ‘optime navigavi’,
8bacchius a longa ‹geminatus› ‘detrudit heredem’, bacchius
9et molossus ‘cantare fecerunt’, bacchius a brevi et hippius secundus
10‘dolores detulerunt’, choriambus et hippius primus ‘condidimus
11sepultura’, chorius, id est trochaeus, et bacchius a longa ‘esse
12delectum’, chorius et paeon tertius facient illam structuram Tullio
13peculiarem, ‘esse videatur’, dactylus et ditrochaeus ‘hos{pi}tibus
14temperare’, dactylus et ionicus minor ‘omnia placuerunt’,
15ditrochaeus et bacchius a longa ‘vindicatur electus’, dactylus et
16paeon tertius ‘curiam renovare’, dactylus et dispondeus ‘lumina
17deponebant’, epitritus quartus et bacchius a longa ‘deducente
18subducit’, epitritus quartus et molossus ‘impellente devinxit’,
19epitritus ‹tertius› et dispondius ‘contemnere‹s› persuadent‹es›’,
20epitritus tertius et ditrochaeus ‘piratico liberasset’, hippius
21tertius, id est epitritus, et hippius primus ‘provincia | recedentis’,
22hippius tertius et hippius secundus ‘dilexerant Caepiones’, ‘praedonios
23vindicasti’, ionicus maior et ionicus minor ‘contagia doluerunt’,
24ionicus maior et ditrochaeus ‘depellere castitatem’, paeon
25primus et hippius quartus ‘decipere contendeba{n}t’, paeon
26secundus et dispondeus ‘pericula devitavi’, trochaeus et bacchius a
27longa ‘sume deceptum’, tribrachys et ditrochaeus ‘Cererem decanamus’.
1Has quidem a nobis repertas structuras composuimus.
2Nunc aliquas Tulli componamus, quae possint auditores nostri
3temporis delectare. Amphimacrus et antispastus ‘maxime laborare’,
4bacchius a longa et paeon tertius ‘pudentem exitum quaesisse
2, 5videatur’, trochaeus et bacchius a longa ‘securi esse percussum’,
6‘iste vexarat’, ‘stare non posse’, proceleumaticus et ditrochaeus
7{scire voluerunt} ‘populus Romanus voluerit vindicare’,
8bacchius a longa et molossus ‹’causamque cognovit’, trochaeus et
9molossus› ‘ipsa delegit’, amphibrachys et molossus ‘probare
10deberent’, antispastus et bacchius a longa ‘voluntate concedam’,
11choriambus et ditrochaeus ‘ingenio sustinere’, dactylus et antis
12pastus ‘corpore perhorresco’, paeon primus et ditrochaeus ‘Iudicium
13sustinebit’, bacchius a longa ‹et molossus› ‘subscriptor
14addatur’, diiambus et hippius secundus ‘iniuria commoveri’,
15tribrachys et hippius quartus ‘cuius quaestor fuerit accusare’,
16dactylus et hippius quartus ‘procellam temporis devitare’, iambus
17et ditrochaeus ‘diu machinatur’, choriambus et paeon tertius
18‘composui rationem’.
3Sed ut brevissime de structuris delectantibus doceamus,
4observandum est nobis ne aut versum heroici metri faciamus aut
2, 5in natura longam syllabam paenultimo verbo terminato trisyllabo
6finiamus. Ceteris paene omnibus auditores possumus delectare.