Latin Grammarians Collection
ERC

Sacerd.

Sacerd. 2, 1, 97 - 2, 2, 4

1971‘‑X’ tertiae sunt declinationis, ‘‑is’ faciunt genetivo ante eam ‘‑c’ 2vel ‘‑g’ posita, ut ‘pix ‹pi›cis, arx arcis, nux nucis’. Excipiuntur IIII, 3‘nix nivis, nox noctis, senex senis, supellex supellectilis’. 984‘‑Y, ‑z’ nulla nomina terminantur. 995Omnia igitur nomina monosyllaba tertiae ‹sunt› declinationis, 6exceptis quinque: tribus indeclinabilibus, ‘git, ir, pus’, et 7duobus declinationis quintae, ‘res rei, spes spei’, ‘‑e‑’ contra rationem 8quintae declinationis correpta{e} in genetivo, quoniam nominativus 9ante ‘‑es’ consonantem habet iunctam, ut ‘fides fidei’. 10010Ergo breviter doceamus quot modis singuli casus utriusque 11numeri terminentur. Nominativus singularis fit modis quindecim, 12‘‑a, ‑e’, utraque, ‘‑i, ‑o’ utraque, ‘‑u, ‑l, ‑m, ‑n, ‑r, ‑s, ‑x, ‑c, ‑t’: ‘poeta, monile, 13Danae, gummi, Varro Dido, {ordo}, genu, mel, bonum, carmen, 14orator, sacerdos, verax, lac, caput’. Genetivus singularis fit modis 15quattuor, ‘‑ae, ‑i, ‑s, ‑u’: ‘huius poetae, grammatici, sacerdotis, cornu’. 16Dativus singularis fit modis quattuor, ‘‑ae, ‑i, ‑o, ‑u’: ‘huic Aeneae, 17sacerdoti, docto, genu’. Accusativus singularis fit modis quattuor, 18‘‑m, ‑n, ‑s, ‑u’: ‘hunc sacerdotem, carmen, pectus, cornu’. Vocativus vero 19tot modis fit quot et nominativus, id est quindecim, qui supra 20sunt. Ablativus singularis fit modis novem, ‘‑a, ‑e’ utraque, ‘‑i, ‑o, ‑u, ‑m, ‑s, 2, 1‑t’: ‘ab hoc poeta, sacerdote, specie, suavi, docto, gelu, nequam, 2, 2nugas, ‹git›’. Nominativus pluralis fit modis quinque, ‘‑a, ‑ae, ‑i, ‑m, ‑s’: 2, 3‘haec regna, hae Musae, hi docti, hi nequam, hi oratores’. Genetivus 2, 4pluralis fit modis tribus, ‘‑m, ‑s, ‑i’: ‘horum bonorum, horum nugas, 2, 5horum nihili’. Dativus et ablativus pluralis fiunt modis tribus, ‘‑i, ‑m, 6‑s’: ‘his’ et ‘ab his nihili’, ‘his’ et ‘ab his nequam’, ‘his’ et ‘ab his nugas’. 7Accusativus pluralis fit modis quattuor, ‘‑a, ‑s, ‑m, ‑i’: ‘haec regna, hos 8nugas, hos nequam, hos nihili’. Vocativus pluralis fit modis totidem 9quot et nominativus eiusdem numeri, id est quinque, ‘‑a, ‑ae, ‑i, 10‑m, ‑s’: ‘o sceptra, o fortunae, o nihili, o nequam, o nugas’. Hoc tamen 11scire debemus quod, si {quid} in casibus cuiuslibet numeri aliquem 12modum praetermisimus, de his est monoptotis, ‘nequam, 13nihili, nugas’. 1011Formae casuum sunt sex: unaria, binaria, ternaria, quaternaria, 2quinaria, senaria. Senaria forma regit pronomina tantummodo 3singularis numeri, ‘nullus nullius nulli nullum o nulle a nullo’.| 22 tit.0, 1DE VERBIS 10, 2In hoc libro etiam de verbis tractabo, sicut ante promisi. 0, 3Quorum rationes per singularum litterarum syllabas primae verbi 0, 4personae, qualis sit secunda persona, unde coniugatio declaratur, 0, 5diligentissime hoc docebo. Atque interim de vocalibus tractemus 6positis ante novissimam litteram ‘o’ primae verbi personae. Inveniuntur 7autem vocales ante novissimam litteram ‘‑o’ tres, ‘e, i, u’ {sed ‘i’ 8et ‘u’ correptae}; consonantes vero multae, de quibus postea docebimus. 210Prima coniugatio tres has vocales ante novissimam litteram 11‘‑o’ primae verbi personae recipit, ‘‹‑e‑›’, ‘commeo commeas commeat’, 12‘‑i‑’ ‘lanio lanias laniat’, ‘‑u‑’ ‘fluctuo fluctuas fluctuat’. 313Secunda coniugatio ‘e’ solam recipit ante novissimam litteram 14‘‑o’ primae verbi personae, ‘doceo doces docet, video vides 15videt’. 416Tertia coniugatio correpta duas, ‘‑i‑’, ‘rapio rapis rapit’, et ‘‑u‑’, 17‘ruo ruis ruit’.