Ter. Mavr.

256925792569Hic per commata septies feritur, 2570quales hexametron tomas habere 2571iamdudum tibi disserens probavi. 2572Ex quis nunc duo metra copulari | 2573in unum solidum videbis, ortum 2574cum componitur ex utroque metro. 2575Pars heroica tum prior duobus 2576spondeo pede dactyloque constat 2577et quem semipedem est necesse linqui, 2578ut sit pentameris tome locata; 2579exin cetera portio est iambi. 258026012580Quod non difficile est statim notare, 2581cum talis fuerit figura versus: 2582‘carmen Pierides struunt sorores’. 2583Haec exordia versuum duorum, 2584‘carmen Pierides’, quod hexametri est, 2585atque iambicon hoc, ‘struunt sorores’, 2586compleri poterunt utroque metro: 2587‘carmen Pierides pangunt memorabile Musae’, 2588‘struunt sorores Atticae dirum nefas’. 2589Haec divisio prima computetur. 2590At quae nunc pedibus duobus orta 2591sermonem cohibet nec exit ultra, 2592sicut semipedem prior trahebat, 2593coniungit sibi phallicos trochaeos, 2594ut dixi modo: ‘Bacche Bacche Bacche’. 2595Tum versum videas sonare talem: 2596‘pangunt carmina iam novem sorores’. 2597Nam si quattuor his pedes duobus 2598addas, hexameter profecto fiet: 2599‘pangunt carmina tergeminae memoranda sorores’. 2600Post hos phallica de tribus trochaeis 2601pars est cetera: ‘iam novem sorores’. 260226202602Exin tertia latius patescit: 2603‘carmen Pierides dabunt sorores’. 2604Nam cum dempsero versui ‘sorores’, 2605‘carmen Pierides dabunt’ manebit. 2606‘Carmen Pierides dabunt’: 2607hoc metrum choriambicum est | 2608quod pars bacchiacum vocant. 2609Hinc primas capiti duas 2610nec non ‹et› totidem ultimas 2611excrementa magis putant, 2612nec ducunt numero pedum. 2613Sunt haec ‘carmen’, item ‘dabunt’; 2614solum ‘Pierides’ manet, 2615quod reddit geminum pedem, 2616dicunt quem choriambicon, 2617quia longam sequitur brevis, 2618claudit longa[m] brevem alteram: 2619nam ‘‑des’ longa fit altera 2620iuncta post sibi consona. 262126362621Sic ponunt medium pedem 2622primas inter et ultimas: 2623‘carmen Pierides dabunt’. 2624Pars prima hic varie solet 2625spondeum modo sumere, 2626idem saepe et iambus est. 2627Hoc de Septimii potes 2628iunctis noscere versibus: 2629‘geritque intus in oppidum 2630anhelos Panopae greges’. 2631Alter consimiles dedit: 2632‘opima adposui senex 2633Amori arma Feretrio’. 2634Trochaeum quoque sic locat: 2635‘purpurae leguli senes’, 2636‘intus hic ubi consitum est’. 263726492637Utque est mobilis hic locus, 2638immotus manet ultimus, 2639namque hic semper iambus est. 2640Tendunt latius hoc genus, 2641duos ut choriambicos 2642includant medios pedes 2643et sit versus ad hunc modum: 2644‘carmen Pierides dulcisonum dabunt’. 2645Duplex hic choriambus est: | 2646primus ‘Pierides’, ‘dulcisonum’ sequens. 2647Sic ‘carmen’ prius est, finis item ‘dabunt’, 2648ut pes haec habuit prior. 265026632650Sunt qui tradiderint, ultima versui 2651tamquam pentametro syllaba dempta sit, 2652quam si restituas, pentametrum fore: 2653‘carmen Pierides dulcisonum dabunt’, 2654‘carmen Pierides dulcisonum dabitis’, 2655ut versus quoque sic constet Horatii: 2656‘Maecenas atavis edite regibus’, 2657‘Maecenas atavis edite remigibus’. 2658Usque autem videas hoc procul a fide, 2659ut metri genus hoc vatibus inclitis 2660non uno aut gemino constiterit pede, 2661verum in tres etiam consimiles eat, 2662clausos in medio partibus exteris, 2663quod iam pentametri non patitur modus. 266426782664Nam sic tres videas esse pedes datos: 2665‘carmen Pierides dulcisonum, si mereor dabunt’. 2666His est omnibus in suis 2667libris usus Horatius; 2668quo, dicam, et quotiens modo. 2669Nam primum minime suo 2670solum carmine protulit, 2671ut vates alii solent, 2672exemplum et Senecae dabo, 2673‘Thebis laeta dies adest: 2674aram tangite supplices, 2675pingues caedite victimas’. 2676Tales continuos legis. 2677Hunc praeponit Horatius, 2678epodum ex geminis subicit alterum. 267926952679Exemplum sat erit semel 2680nos hoc ponere, ceterum 2681bis ‹s›ex carminibus suis 2682hunc servat stabilem modum: 2683‘sic te diva potens Cypri, | 2684sic fratres Helenae, lucida sidera’. 2685‘Sic te diva potens Cypri’, 2686hic unus choriambus est; 2687‘sic fratres Helenae, lucida sidera’, 2688hic interpositi duo. 2689Talem, quem geminis perspicis effici, 2690servat carminibus perpetuum tribus, 2691quorum exordia cum praedita videris, 2692stabit continuum consimili modo: 2693‘Maecenas atavis edite regibus’, 2694‘exegi monumentum aere perennius’, 2695‘donarem pateras grataque commodus’. 269627132696Nec non continuos tres pariles dedit 2697versus et cecinit post alium brevem 2698ex uno simili pede; 2699ususque est genere hoc carminibus novem, 2700quae sunt talia, quale est modo quod dabo: 2701‘scriberis Vario fortis et hostium 2702victor Maeonii carminis alite, 2703quam rem cumque ferox navibus aut equis 2704miles te duce gesserit’. 2705Tres binis pedibus cernimus editos, 2706unum quartus habet pedem. 2707Hanc docti tetracolon vocitant strophen: 2708nam post quattuor hos altera vertitur 2709ad legem similem consimilis strophe, 2710in qua sunt alii quattuor hoc genus 2711versus, ex quibus hi sunt sibi tres pares 2712praemissi, biiugos qui capiant pedes, 2713unum quartus in omnibus. 271427282714Iam quem perficiunt tres medii sic choriambicum, 2715tales continuos carminibus composuit tribus: 2716‘tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi’, 2717‘nullam, Vare, sacra vite prius severis arborem’, 2718‘o crudelis adhuc et Veneris muneribus potens’. 2719Binas hic capiti totque itidem deme novissimas: 2720fient in medio perspicui tres choriambici, 2721ut versus meus est, quem similem composui ex tribus: 2722‘carmen Pierides dulcisonum, si mereor, dabunt’. 2723Et supra positi sic quoque sunt duo: | 2724‘carmen Pierides dulcisonum dabunt’, 2725‘Maecenas atavis edite regibus’. 2726Ex uno quoque sic fuit: 2727‘carmen Pierides dabunt’, 2728‘sic te diva potens Cypri’.