Ter. Mavr.

182189182Iam cetera non ordine quo solent loquemur, 183verum ut cuique est proximitas loci sonive, | 184ne dicta prius me subigat referre rursum 185vicinia vocum modico dirempta puncto. 186‘B’ littera vel ‘p’ quasi syllabae videntur 187iunguntque sonos de gemina sede profectos: 188nam muta iubet portio comprimi labella, 189vocalis at intus locus exitum ministrat. 190198190Compressio porro est in utraque dissonora: 191nam prima per oras etiam labella figit, 192velut intus agatur sonus, ast altera contra 193pellit sonitum de mediis foras labellis. 194Utrumque latus dentibus applicare linguam 195‘c’ pressius urget: dein hinc et hinc remittit, 196quo vocis adhaerens sonus explicetur ore. 197‘G’ porro retrorsum coit et sonum prioris 198obtusius ipsi prope sufficit palato. 199209199At portio dentes quotiens suprema linguae 200pulsaverit imos modiceque curva summos, 201tunc ‘d’ sonitum perficit explicatque vocem. 202‘T’, qua superis dentibus intima est origo, 203summa satis est ad sonitum ferire lingua. 204‘K’ perspicuum est littera quod vacare possit, 205et ‘q’ similis. Namque eadem vis in utraque est, 206quia qui locus est primitus unde exoritur ‘c’, 207quascumque deinceps libeat iugare voces, 208mutare necesse est sonitum quidem supremum, 209refert nihilum, ‘k’ prior an ‘q’ siet an ‘c’. 210221210Aut ‘g’ quoque vel ‘c’ simili parique lege 211addi, quasi desit, numero potest priorum. 212Nulli dubium est faucibus emicet quod ipsis 213‘h’ littera, sive est nota quae spiret anhelum. 214Quin hanc etiam grammatici volunt vacare 215quia non adicit litterulis novum sonorem, 216sed Graecula quaedam scholicae nitela vocis 217vocalibus apte sedet anteposta cunctis, 218‘hastas, hederas’ cum loquor, ‘Hister, hospes, huius’; | 219sola‹s› patitur quattuor ante consonantes, 220Graecis quotiens nominibus Latina forma est, 221si quando ‘choros, Phyllida, rhamnos, thyma’ dico. 222229222Septem reliquas hinc tibi voce semiplenas 223vix lege solutus pote[st] nominare sermo; 224has versibus apte quoniam loqui negatur, 225instar tituli fulgidula notabo milto: 226ut quamque loquemur, datus indicabit ordo, 227‘F, L, M, N, R, S, X’. 228Imum superis dentibus adprimens labellum, 229spiramine leni, velut hirta Graia vites, 230hanc ore sonabis, modo quae locata prima est. 230237230Adversa palati supera premendo parte, 231obstansque sono quem ciet ipsa lingua nitens, 232validum penitus nescio quid ‹t›inire cogit, 233quo littera ad aures veniat secunda nostras, 234ex ordine fulgens cui dat locum sinopis. 235At tertia clauso quasi mugit intus ore. 236Quartae sonitus figitur usque sub palato, 237quo spiritus anceps coeat naris et oris. 238246238Vibrat tremulis ictibus aridum sonorem 239has quae sequitur littera. Mox duae supremae 240vicina quidem sibila dentibus repressis 241miscere videntur: tamen ictus ut priori 242‹et› promptus in ore est agiturque po[e]ne dentes, 243sic levis et unum ciet auribus susurrum; 244mixtura secundae geminum parat sonorem, 245quia ‘c’ simul et quae prior est iugando nisum, 246retrorsus adactam solidant premuntque vocem. | 247258247Nihil Ausoniis esse opus ‘υ’ sonare dixi 248et ‘ζῆτα’ supremum, nisi Graia verba cogent. 249Sed quorsum, ais, hoc discere vel docere refert? 250Tradunt homines secta quibus Pythagorea est, 251arcana secuti physicis remota causis, 252summas numeri non ita litteris valere 253Graecus pueros ut docet insonans magister, 254cum tollere cunctos iubet altius sinistras, 255unum sit ut ‘ἄλφα’ et duo ‘βῆτα’ et tria ‘γάμμα’. 256Diversa volunt, alia docent ordine nullo: 257referre putant quae cui sit sub ore sedes, 258ut nos modo temptabimus expedire raptim. 259265259Aiunt aliquas faucibus exilire ab imis, 260‘γάμμα’ ut penitus, ‘κάππα’ sonat, ‘ξῖ’ simul et ‘χῖ’; 261ictam gravius vocis opus fingere linguam 262si ‘ζῆτα’ loquor ‘λάβδα’ve, ‘νῦ’ vel hispidum ‘ῥῶ’, 263et ‘σίγμα’, quod istis parili sede vibratur. 264Dentes sonitum fingere ‘δέλτα, θῆτα’, tum ‘ταῦ’ 265‹…› 266itidem parili sede sequi ‘φῖ’ quoque, tum ‘ψῖ’. 266278266Hinc et numeri non similes habere summas 267et nomina tradunt ita litteris peracta 268haec ut numeris pluribus, illa sint minutis, 269quandoque subibunt dubiae pericla pugnae, 270maior numerus qua steterit, favere palmam, 271praesagia leti minima patere summa. 272Sic Patroclon ‹olim› Hectorea manu perisse, 273sic Hectora tradunt cecidisse mox Achilli. 274Haec sunt quoniam viribus altiora nostris, 275si tam tenues res tibi sic dissero versu 276vitem ut tenebras quas solet et soluta versu 277oratio parvis minus explicare rebus, 278sat duco meas hactenus occupasse nugas.