Ars Ambian. rec. G 5, 4 - 6, 3
1180∆. Quomodo declinatur nomen neutrum in ‘‑u’? M.
1181Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hoc cornu’; genetiuo, ‘huius
1182cornu’; datiuo, ‘huic cornu’; accusatiuo, ‘hoc cornu’; uocatiuo, ‘o cornu’;
1183ablatiuo, ‘ab hoc cornu’; et pluraliter: nominatiuo, ‘haec cornua’;
1184genetiuo, ‘horum cornuum’; datiuuo, ‘his cornibus’; accusatiuo,
1185‘haec cornua’; uocatiuo, ‘o cornua’; ablatiuuo, ‘ab his cornibus’. Et ita
1186declinantur ‘genu, gelu, tonitru, testu, ueru’.
1187Finit IIII declinatio
1188
1189Incipit V declinatio
1190∆. Quomodo intelleguntur nomina Vtae declinationis
1191in nomine in ultimis syllabis? M. Ita intelleguntur:
1192nominatiuus et uocatiuus ‹singulares› in ‘‑ies’, ut ‘speties’, uel in
1193‘‑es’, ut ‘spes, res, fides’, longi sunt in ultima sillaba; genetiuus
1194et datiuus in ‘‑ei’ per diuisas syllabas et ablatiuus singularis in
1195‘‑e’ producuntur; accusatiuus singularis in ‘‑em’ semper breuis
1196est; nominatiuus et uocatiuus et accusatiuus plurales in ‘‑es’
1197exeunt ‹et› producuntur; genetiuus pluralis in ‘‑rum’, datiuus et
1198ablatiuus in ‘‑bus’ breues sunt semper.
1199
1198∆. Quot litteras finales et quot terminationes habet
1199Vta declinatio in nomine? M. Unam litteram finalem habet,
6, 1200id est ‘‑s’, et unam terminationem, id est in ‘‑es’; et feminina
1201nomina semper habet| ista terminatio in quinta declinatione,
1202nisi unum nomen incerci generis in singulari numero, ut ‘hic’
1203uel ‘hec dies’: in plurali uero masculini generis est, ut ‘hi dies’;
1204et ‘‑[h]i‑’ se‹m›per habent ante ‘‑es’ nominatiuus et uocatiuus, ut
1205‘glaties’, exceptis paucis nominibus, ut ‘res, spes, fides’.
1206Alii autem huius declinationis ordinem ad secundam
1207declinationem iunxerut propter genetiuum singularem in ‘‑i’
1208terminatum; alii ad terciam propter accusatiuum singularem
1209in ‘‑em’, datiuum et ablatiuum pluralem in ‘‑bus’; sed alii melius
1210Vtam declinationem sancxerunt.
1211
1211∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑es’ in
1212hac declinatione? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘haec
1213speties’; genetiuo, ‘huius spetiei’; datiuo, ‘huic spetiei’; et pluraliter:
1214nominatiuo, ‘hae speties’; genetiuo, ‘harum spetierum’ et reliqua. Et
1215ita declinantur omnia feminina nomina in quinta declinatione,
1216ut sunt ‘haec acies, almities, cesaries, canities, dies, effigies, elu‹ui›es,
1217facies, glaties, ingl‹u›uies, inquies, macies, progenies, pauperies, pernities,
1218rabies, sanies, scabies, superficies, series, signicies, maceries, armities,
1219insanies, prolu‹ui›es’ et alia multa.
1220∆. Quomodo declinatur nomen femininum in hac declinatione
1221quod non habet ‘‑i‑’ ante ‘‑es’? M. Ita declinatur:
1222nominatiuo singulari, ‘haec res’; genetiuo, ‘huius rei’; datiuo, ‘huic
1223rei’; accusatiuo, ‘hanc rem’; uocatiuo, ‘o res’; ablatiuo, ‘ab ‹h›ac re’;|
1224et pluraliter: nominatiuo, ‘hae res’; genetiuo, ‘harum rerum’ et
1225reliqua. Et ita declinantur ‘spes, fides’ et reliqua; et non habent
1226pluralem numerum, quanquam dixit Virgilius: “Spes suas
1227fabulis animasque sepulcris dederunt”, et in alio loco legitur
1228“Spebus intentis”.
1229∆. Quomodo declinatur nomen incerti generis in hac
1230declinatione? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘haec dies
1231huius diei’ et reliqua; et masculini generis in plurali numero, et
1232sic declinatur: nominatiuo, ‘hi dies’.
1233Finit regula de nomine
1234
Critical apparatus
singulares suppl. suppl. Giammona 2016: om. G‑es G1: s Get suppl. suppl. Giammona 2016: om. Gista terminatio in quinta declinatione fort. ut glossa secludendum (cf. l. 662 A, l. 527 MOW) : [h]i corr. Giammona 2016: hi Gsemper corr. Giammona 2016: seper Galii corr. Giammona 2016: alia Geluuies corr. Giammona 2016: elues Gingluuies corr. Giammona 2016: ingluies Gproluuies corr. Giammona 2016: prolues Ghac suppl. corr. Giammona 2016: ac G