Ars Ambian. rec. G 3, 13 - 4, 8
474Item femininum nomen in ‘-ium’ ita declinatur in
475secunda declinatione: nominatiuo singulari, ‘haec Gligerium’;
476genetiuo, ‘huius Gligerii’; datiuo, ‘huic Gligerio’; accusatiuo, ‘hanc
477Gligerium’; uocatiuo, ‘o Gligerium’; ablatiuo, ‘ab hac Gligerio’; et non
478habet pluralem numerum quia proprium est. Et ita declinantur
479‘Suffronium, Fronisium, Dortium’.
480
480Sunt alia nomina in ista declinatione masculini generis
481in singulari et neutri generis in plurali numero, ut ‘hic Tartarus,
482hic iocus’ et in plurali numero, ‘haec Tartara, haec ioca’.
483Est aliut nomen neutri generis in singulare et feminini
484generis| in plurali, ut ‘hoc ballenium’, et in plurali ‘h[e]ae balleniae’;
485et ‘hoc caepum’, et in pluralis ‘h[e]ae caepae’.
486Sunt alia nomina in ista declinatione non habentia nisi
487pluralem numerum tantum, ut ‘arma, castra’.
488Est aliut nomen non habens nisi ablatiuum singularem
489tantum, ut ‘tabo’; et si alia nomina inuenies lege.
490
491Incipit tertia declinatio
492∆.Quomodo intelleguntur nomina tertiae declinationis
493in ultimis sillabis? M. Ita intelleguntur: nominatiuus huius
494declinationis multas formas habet in singulari numero atque
495aliquando breuis, aliquando longus. Omnia latina nomina
496quae in tercia declinatione declinantur, aut in ‘‑e’, ut ‘rete’,
497aut in ‘‑o’, ut ‘uirgo’, aut in ‘‑el’ ut ‘mel’, aut in ‘‑il’, ut ‘uigil’, aut
498in ‘‑ul’, ut ‘consul’, aut in ‘‑en’, ut ‘carmen’, aut in ‘‑or’, ut ‘doctor’,
499aut in ‘‑ut’, ut ‘caput’, terminantur. Nominatiuuus et uocatiuus
500breues sunt, quia semper in tertia declinatione similes sunt.
501Quae uero nomina terminantur aut in ‘‑as’, ut ‘facultas’, aut in
502‘‑on’, ut ‘Memmon’, aut in ‘‑c’, ut ‘allec’, aut in duas consonantes,
503ut ‘mons, glans, dens, mercs, urbs’, aut in ‘‑x’ duplicem, ut ‘rex’,
504aut monosillaba in ‘‑ol’, ut ‘sol’, aut in ‘‑al’, ut ‘sal’, aut in ‘‑ur’, ut
505‘fur’, aut in ‘-ar’, ut ‘far’, aut in ‘‑es’,| ut ‘pes’, aut in ‘‑is’, ut ‘glis uis’, aut
506in ‘‑er’ ut ‘uer’, aut in ‘‑us’, ut ‘pus’, aut in ‘‑os’, ut ‘ros’, aut in ‘‑ors’,
507ut ‘sors’, aut in ‘‑or’, ut ‘cor’, nominatiuo et uocatiuo longi sunt.
508Dissillaba in ‘‑er’, ut ‘pater, frater’, aut in ‘‑ar’, ut ‘Cesar’, et omnia
509neutra in ‘‑a’, ut ‘dogma, anathema’, aut in ‘‑ur’, ut ‘femur’, aut in
510‘‑is’, ut ‘omnis’, nominatiuo et uocatiuo breues sunt. Genetiuus
511singularis tertiae declinationis in ‘‑is’ exit semper et breuis
512est. Datiuus in ‘‑i’ longus est semper. Accusatiuus in ‘‑em’ aut
513in ‘‑im’ breuis est. Vocatiuus regulam nominatiui sequitur,
514ut diximus, in longitudine et in breuitate. Ablatiuus in ‘‑e’
515breuis est, excepto ‘fame’; quando uero in ‘‑i’, longus est, ut ‘ab
516hac naui’. Nominatiuus et uocatiuus et accusatiuus plurales
517in masculino et feminino genere in ‘‑es’ terminantur et longi
518sunt; in neutro uero in ‘‑a’ exeunt et breues sunt. Genetiuus et
519datiuus et ablatiuus plurales in tertia declinatione breues sunt;
520et in ‘‑bus’ terminantur datiuus et ablatiuus; genetiuus pluralis
521‘‑i‑’ ante ‘-um’ habet, ut ‘nauium’; aliquando non habet, ut ‘regum’.
522Masculina et neutra que in ‘‑us’ terminantur in tertia
523declinatione breuia sunt, ut ‘lepus’; neutra, ut ‘tempus, nemus’ et
524reliqua. Feminina uero aliquando producuntur in nominatiuo
525et in uocatiuo, ut ‘uirtus, iuuentus, senectus’. Omnia nomina|
526communia trium generum in ‘‑ix’, ut ‘felix’, in ‘‑ens’ ut [ut]
527‘uechimens’, in ‘‑ans’, ut ‘constans’, in ‘‑ox’, ut ‘atrox’, aut in ‘‑ax’, ut ‘rapax’,
528in ‘‑i’ mittunt ablatiuum et ‘‑i‑’ ante ‘‑um’ habent in genetiuo
529plurali; sed quando propria sunt in ‘‑e’ mittunt ablatiuum, ut a
530‘Felice, Vechimente’ et reliqua. Omnia nomina que habent nominatiuum
531similem genetiuo, ut haec ‘nauis, omnis, ignis, turris,
532ratis’, in ‘‑i’ mittunt ablatiuum singularem, licet raro in ‘‑e’; et quae
533habent accusatiuum singularem in ‘‑im’, ut ‘puppis puppim, sitis’
534sitim, securis securim, febris febrim, coruis coruim, beluis beluim’. Et
535nomina neutra adiecta in ‘‑e’, ut ‘hoc uitale, hostile’, in ‘‑i’ mittunt
536ablatiuum singularem. Fortia enim nomina in ‘‑e’, ut ‘hoc mare’,
537ut ‘hoc rete’, aliquando in ‘‑i’, aliquando in ‘‑e’ mittunt ablatiuum
538singularem. Quae duabus crescunt syllabis ablatiuum in ‘‑i’
539mittunt, ut ‘hic suppellex, huius suppellectilis, ab hoc suppellectili’; ita
540‘preceps, anceps’.
541
542
543
540∆. Quot litteras finales et quot terminationes habet
541tertia declinatio in nomine? M. IIII uocales finales habet, id
542est ‘‑a’,‘‑e’,‘‑i’,‘‑o’:‘‑a’, ut ‘dogma’; ‘‑e’, ut ‘sedile’; ‘‑i’, ut ‘frugi’; ‘‑o’, ut ‘Cato’;
543et V semiuocales habet, id est ‘‑n’, ‘‑l’, ‘‑r’, ‘‑s’, ‘‑x’: ‘‑n’, ut ‘flumen’; ‘‑l’,
544ut ‘uigil’; ‘‑r’, ut ‘pater’; ‘‑s’, ut ‘pes’; ‘‑x’, ut ‘felix’; et du|as mutas habet,
4, 545id est ‘‑c’ et ‘‑t’: ‘‑c’, ut ‘lac’; ‘‑t’, ut ‘caput’. L et unam terminationes
546habet, id est ‘‑a’, ‘‑al’, ‘‑an’, ‘‑ar’, ‘‑as’, ‘‑ax’, ‘‑ac’, ‘‑ans’, ‘‑ars’, ‘‑arcs’, ‘‑abs’,
547‘‑e’, ‘‑el’, ‘‑en’, ‘‑er’, ‘‑es’, ‘‑ex’, ‘‑ec’, ‘‑et’, ‘‑ens’, ‘‑ers’, ‘‑ebs’, ‘‑eps’, ‘‑ems’,
548‘‑ercs’, ‘‑i’, ‘‑il’, ‘‑in’, ‘‑ir’, ‘‑is’, ‘‑ix’, ‘‑it’, ‘‑irs’, ‘‑ips’, ‘‑o’, ‘‑ol’, ‘‑on’, ‘‑or’, ‘‑os’,
549‘‑ox’, ‘‑ons’, ‘‑ors’, ‘‑ops’, ‘‑ul’, ‘‑ur’, ‘‑us’, ‘‑ux’, ‘‑ut’, ‘‑urbs’, ‘‑ubs’, ‘‑uns’.
550
550∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑a’ in tercia declinatione?
551M. Dua genera inueniuntur, id est femininum, ut ‘haec ebdomada
552huius ebdomadis’, et neutrum, ‘hoc dogma huius dogmatis, hoc
553emblima, hoc ceriuma, hoc teriuma, hoc toriuma’ et reliqua.
554∆. Quot genera inueniuntur in ‘-al’ ‹uel in ‘-an’› in tertia
555declinatione. M. Dua genera, id est masculinum, ut ‘hic Hannibal’,
556‘hic Titan, hic Alcman’, et neutrum, ‘hoc animal, hoc crismal’.
557∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ar’ in tercia declinatione in
558nomina? M. IIII genera inueniuntur; masculinum, ‘ut hoc Cesar’,
559femininum, ut ‘haec far’, neutrum, ut ‘hoc exemplar’, ‹...›
560∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑as’ in tertia declinatione?
561M. IIII, id est, masculinum, ut ‘hic mas’, femininum, ut ‘haec
562voluntas’, neutrum, ut ‘hoc uas’, commune trium generum, ut ‘hic’
563et ‘haec’ et ‘hoc obtimas’.
564∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ax’ in tertia declinatione?
565M. IIIa genera, id est masculinum, ut ‘hic Aiax’, femininum, ut
566‘haec pax’, commune trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc rapax,
567locax, capax’.|
568∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ac’ in tertia declinatione?
569M. Unum genus, id est neutrum, ut ‘hoc lac’.
570∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ans’ in tertia declinatione?
571M. Trea genera, id est masculinum, ut ‘hic gigans’, femininum, ut
572‘haec glans’, commune trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc amans’.
573∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ars’ in tertia declinatione?
574M. II genera inueniuntur, masculinum, ut ‘hic Mars’, femininum,
575ut ‘haec pars’.
576∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑arcs’? M. Unum, id est
577femininum, ut ‘haec ar‹c›s huius arcis’.
578∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑abs’? M. Unum, id est
579femininum, ut ‘haec trabs huius trapis’.
580∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ancs’? M. Unum, id est
581femininum, ut ‘haec lancs huius lancis’.
582∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑e’ in tertia declinatione?
583M. Unum genus, id est neutrum, ut ‘hoc sedile, hoc mirabile’.
584∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑el’? M. Trea genera, id est
585masculinum, ut ‘hic Daniel huius Danielis’, femininum, ut ‘haec
586Rachiel huius Rachielis’, neutrum, ut ‘hoc mel huius mellis’.
587∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑en’ in tertia declinatione?
588M. IIa genera, id est masculinum, ut ‘hic penten’, neutrum, ut ‘hoc
589flumen, hoc nomen, hoc pronomen’ et reliqua.
590∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑er’ in IIIa declinatione?
591‹M.› IIII genera, id est masculinum, ut ‘hic pater’, femininum,
592ut ‘haec mater’, neutrum, ut ‘hoc cadauer’, commune duorum
593generum, ut ‘hic’ et ‘haec pauper’.|
594∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑es’? M. IIII genera, id est
595masculinum, ut ‘hic miles’, femininum, ut ‘haec seges’, neutrum, ut
596‘hoc aes’, commune trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc t‹e›res’.
597∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ex’? M. III, id est masculinum,
598ut ‘hic iudex’, femininum, ut ‘haec lex’, commune trium
599generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc duplex’.
600∆.Quot genera inueniuntur in‘‑ec’? M. Unum, id est neutrum,
601ut ‘hoc adlec’.
602∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑et’? M. Unum neutrum ut
603‘hoc Nepet’.
604∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ens’? M. IIIa genera, id est
605masculinum, ut ‘hic dens’, femininum, ut ‘haec mens’, commune
606trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc uechimens’.
607∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ers’? M. Unum, id est
608commune trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc solers’.
609∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑eps’? M. IIIa genera, id
610est masculinum, ut ‘hic adeps’, commune duorum generum,
611‘hic’ et ‘haec princeps’, commune trium generum ut ‘hic’ et ‘haec’ et
612‘hoc manceps’.
613∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ebs’? M. IIa genera, id est
614masculinum, ut ‘hic caeleps’, femininum, ut ‘haec plebs’.
615∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ercs’? M. Unum, id est
616femininum, ut ‘haec mercs’.
617∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ems’? M. Unum, id est
618femininum, ut ‘haec hiemps’.
619∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑i’ in tertia declinatione?
620M. II, id est neutrum, ut ‘hoc gummi, hoc sinapi’, quae abtota
621sunt – genetiuus ‘huius gummis, huius sinapis’ – , commune|
622trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc frugi’, et ‘nihili’, quamuis
623inuenitur in neutro ‘nihilum nihili’.
624∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑il’? M. IIIa genera, id est
625masculinum, ut ‘hic uigil’, femininum, ut ‘haec Tanchil’, commune
626duorum, ut ‘hic’ et ‘haec mugil’.
627∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ir’? M. IIa genera, id est
628neutrum, ut ‘hoc ir’, quod indeclinabile est, et ‘hoc Gradir’ – id
629est nomen ciuitatis – , commune duorum generum, ut ‘hic’ et
630‘haec martyr’.
631∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑is’? M. Trea genera, id est
632masculinum, ut ‘hic panis’, femininum, ut ‘haec mensis’, commune
633duorum generum, ut ‘hic’ et ‘haec omnis’.
634∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ix’? M. IIIa genera, id est
635masculinum, ut ‘hic calix’, femininum, ut ‘haec pix’, commune
636trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc felix’; et omnia nomina quae
637in ‘-ix’ finiuntur in ‘‑cis’ et in ‘-gis’ mittunt genetiuum singularem,
638excepto pauca nomina, ‘nox, nix’.
639∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑o’? M. IIIIor genera, id est
640masculinum, ut ‘hic Cato’, femininum, ut ‘haec Dido’, commune
641duorum generum,ut ‘hic’ et ‘haec uirgo’, commune trium generum,
642ut ‘hi’ et ‘hae’ et ‘haec octo’.
643∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ol’? M. Unum, id est
644masculinum, ut ‘hic sol’.
645∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑on’? M. IIa genera, id est
646masculinum, ut ‘hic ficon’, femininum, ut ‘haec Babilon’.
647∆. Quot genera in ‘‑or’? M. IIIIor| genera, id est masculinum,
648ut ‘hic praetor, lector, scriptor’, femininum, ut ‘haec soror, uxor, arbor’,
649neutrum, ut ‘hoc cor, ebor, guttor, ‹fulgor›’ item ‘fulgorem’ et ‘fulgora’
650uidetur facere, commune duorum generum, ut ‘hic’ et ‘haec
651melior, terribulior, mirabilior’.
652∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑os’? M. IIII genera, id est
653masculinum, ut ‘hic [c]ros’, femininum, ut ‘haec dos’, neutrum, ut
654‘hoc os’, commune duorum generum, ut ‘hic’ et ‘haec sacerdos’.
655∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ox’? M. IIIa genera, id est
656masculinum, ut ‘hic Allabrox, hic esox’, femininum, ut ‘haec uox, haec
657nox’, commune trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc atrox, uelox’.
658∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ons’? M. III genera, id est
659masculinum, ut ‘hic mons’, femininum, ut ‘haec frons huius frontis’,
660commune trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc insons’.
661∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ors’? M. IIa genera, id est
662femininum, ut ‘haec mors’, commune trium generum, ut ‘hic’ et
663‘haec’ et ‘hoc excors’.
664∆. Quot genera in ‘‑obs’? M. Unum genus, id est commune
665trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc inops’.
666∆. Quot generum in ‘‑ul’? M. IIa genera, masculinum, ut ‘hic
667consul, presul’, neutrum, ut ‘hoc Mutul, hoc Suthul’.
668∆. Quot genera in ‘‑ur’? M. IIIa genera, id est masculinum,
669ut ‘hic fur’, femininum, ut ‘haec turtur’, neutrum, ut ‘hoc femur’.
670∆. Quot genera in ‘‑us’? M. V genera, id est masculinum,
671ut ‘hic lepus’ – et dicunt alii quod non inuenitur nomen
672masculinum| in ‘‑us’ in tertia declinatione nisi istud nomen
673quod dicitur ‘lepus’ – , femininum, ut ‘haec uirtus, haec senectus,
674haec iuuentus’, neutrum, ut ‘hoc opus, hoc nemus’, commune trium
675generum, ut ‘hic’ et ‘hec’ et ‘hoc uetus’, ‘ligus’, promiscuum, ut
676‘haec mus’.
677∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑us’? M. Unum genus, id est
678neutrum, ut ‘hoc ius huius iuris’.
679∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ux’? M. IIIa genera, id
680est masculinum, ut ‘hic dux’, femininum, ut ‘haec lux’, commune
681trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc atrox’.
682∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ut’? M. Unum genus, id est
683neutrum, ut ‘caput’.
684∆. Quot genera inueniuntur in ‘‑ubs’? M. I, id est femininum,
685ut ‘haec nubs’.
686∆. Quot genera in ‘‑uns’? M. I, id est masculinum, ut ‘hic caruns’.
687Si quis inuenerit plus de generibus in istas terminationes
688praedictas legat et recollegat et dimittat mihi misero quod
689audaciter dixi.
690
690∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑a’ in
691tertia declinatione? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari,
692‘haec ebdomada’; genetiuo, ‘huius ebdomadis’; datiuo, ‘huic ebdomadi’;
693accusatiuo, ‘hanc ebdomadam’; uocatiuo, ‘o ebdomada’; ablatiuo, ‘ab
694hac ebdomade’; et pluraliter: nominatiuo, ‘hae ebdomades’; genetiuo,
695‘harum ebdomadum’; datiuo, ‘his ebdomadibus’; accusatiuo, ‘has
696ebdomades’; uocatiuo, ‘o ebdomades’; ablatiuo, ‘ab his ebdomadibus’.|
697∆. Quomodo declinatur nomen neutrum in ‘‑a’ in tercia
698declinatione? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hoc
699dogma’; genetiuo, ‘huius dogmatis’; datiuo, ‘huic dogmati’; accusatiuo,
700‘hoc dogma’; uocatiuo, ‘o dogma’; ablatiuo, ‘ab hoc dogmate’; et
701pluraliter: nominatiuo, ‘haec dogmata’; genetiuo, ‘horum dogmatum’;
702datiuo, ‘his dogmatibus’; accusatiuo, ‘haec dogmata’; uocatiuo, ‘o
703dogmata’; ablatiuo, ‘ab his dogmatibus’. Et ita declinantur ‘scema,
704emblima, ceriuma, teriuma, toriuma, caeliuma, baptisma, carisma,
705enigma, paradigma, toregma, onoma, antonoma, rema, epirema’; et
706haec omnia nomina nominatiui terminatione et penultima
707genetiui corripiunt‹ur›. Et una sillaba in oblicis casibus
708crescunt, excepto accusatiuum et uocatiuum singularem.
709Nomina ista greca neutra, ut a‹i›t Priscianus, antiquissimi
710secundum primam declinationem sepe protulerunt genere
711feminino.
712
712∆. Quomodo declinatur nomen masculinum in ‘‑al’ in
713tertia declinatione? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari,
714‘hic Hannibal’; genetiuo, ‘huius Hannibalis; huic Hannibali; hunc
715Hannibalem’; uocatiuo, ‘o Hannibal’; ablatiuo, ‘ab hoc Hannibali’; et
716non habet pluralem numerum quia proprium est, et cetera.
717∆. Quomodo declinatur nomen neutrum in ‘‑al’? M. Ita
718declinatur: nominatiuo singulari, ‘hoc animal, huius animalis,
719huic animali, hoc animal, o animal, ab hoc animali’;| et pluraliter:
720nominatiuo, ‘haec animalia, horum animalium, his animalibus, haec
721animalia, o animalia, ab his animalibus’.
722
722∆. Quomodo declinatur nomen masculinum in ‘‑ar’?
723M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ut ‘hic Cesar’; genetiuo,
724‘huius Cesaris, huic Cesari, hunc Cesarem, o Cesar, ab hoc Cesare’; et
725non habet pluralem numerum, quia proprium est.
726∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑ar’? M. Ita
727declinatur: nominatiuus singularis, ‘haec far, huius farris, huic farri’
728et reliqua; et pluraliter: nominatiuo, ‘hae farr[a]es’ et reliqua.
729∆. Quomodo declinatur nomen neutrum in ‘‑ar’? M. Ita
730declinatur: nominatiuo singulari, ‘hoc exemplar’; genetiuo, ‘huius
731exemplaris’; datiuo, ‘huic exemplari’; accusatiuo, ‘hoc exemplar’;
732uocatiuo, ‘o exemplar’; ablatiuo, ‘ab hoc exemplari’; et pluraliter:
733nominatiuo, ‘haec exemplaria; horum exemplarium’; datiuo, ‘his
734esemplaribus’; accusatiuo, ‘haec exemplaria; o exemplaria; ab his
735exemplaribus’, et cetera.
736∆. Quomodo declinatur nomen commune trium generum
737in ‘‑ar’? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc
738par’; genetiuo, ‘huius paris’; datiuo, ‘huic pari’; accusatiuo masculino et
739feminino genere ‘hunc’ et ‘hanc par‹em›’, et neutro ‘hoc par’; uocatiuo,
740‘o par’; ablatiuo, ‘ab hoc’ et ‘ab hac’ et ‘ab hoc pare’ uel ‘pari’; et pluraliter:
741nominatiuo masculino et feminino genere, ‘hi’ et ‘hae pares’, et
742neutro ‘haec paria’; genetiuo, ‘horum’ et ‘harum’ et ‘horum parium’;
743datiuo, ‘his pari|bus’; accusatiuo masculino et feminino genere, ‘hos’
744et ‘has pares’, et neutro ‘haec paria’; uocatiuo masculino et feminino
745genere ‘o pares’, et neutro ‘o paria’; ablatiuo, ‘ab his paribus’.
746
746∆. Quomodo declinatur nomen masculinum in ‘‑as’?
747M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic mas’; genetiuo, ‘huius
748maris’; datiuo, ‘huic mari’ et reliqua; et pluraliter: nominatiuo, ‘hi
749mares’ et reliqua.
750∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑as’? M. Ita
751declinatur: nominatiuo singulari, ‘haec uoluntas’; et pluraliter:
752nominatiuo, ‘hae uoluntates’ et reliqua.
753∆. Quomodo declinatur nomen commune trium generum
754in ‘‑as’? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic’ et ‘haec’
755et ‘hoc obtimas’; genetiuo, ‘huius optimatis’; datiuo, ‘huic optimati’;
756accusatiuo masculino et feminino genere ‘hunc’ et ‘hanc obtimatem’,
757et neutro ‘hoc optimas’; uocatiuo, ‘o obtimas’; ablatiuo, ‘ab hoc’ et ‘ab
758hac’ et ‘‹ab hoc› obtimate’ uel ‘obtimati’; et pluraliter: nominatiuo
759masculino et feminino genere, ‘hi’ et ‘hae optimates’, et neutro ‘haec
760obtimatia’; genetiuo, ‘horum’ et ‘harum’ et horum obtimatium, datiuo,
761‘his obtimatibus’; accusatiuo masculinuo et feminino genere ‘hos’
762et ‘has optimates’, et neutro ‘haec obtimata’ uel ‘obtimatia’; uocatiuo
763masculino et feminino genere, ‘o obtimates’, et neutro, ‘‹o› obtimata’
764uel ‘obtimatia’; ablatiuo, ‘ab his obtimatibus’.
765
765∆. Quomodo declinatur nomen masculinum in‘‑ax’?M. Ita
766declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic Aiax’; genetiuo, ‘huius Aiacis’;
767datiuo,|‘huic Aiaci’; accusatiuo, ‘hunc Aiacem’; uocatiuo, ‘o Aiax’; ablatiuo,
768‘ab hoc Aiace’; et non habet pluralem numerum, quia proprium est.
769∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑ax’? M. Ita
770declinatur: nominatiuo singulari, ‘haec pax’; genetiuo, ‘huius pacis’,
771et reliqua; et non habet pluralem numerum.
772∆. Quomodo declinatur nomen commune trium generum
773in ‘‑ax’? M. Ita declinatur: nominatiuo, ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc rapax’;
774genetiuo, ‘huius rapacis’ et reliqua; et pluraliter: nominatiuo
775masculino et feminino genere, ‘hi’ et ‘hae rapaces’, et neutro ‘haec
776rapatia’ et reliqua. Ita declinantur ‘capax, locax’ et alia multa.
777
Critical apparatus
Gligerio corr. Giammona 2016: Gligerium Gballenium corr. Giammona 2016: balleniam Gh[e]ae corr. Giammona 2016: heae Gh[e]ae corr. Giammona 2016: heae Gsingulari G1: singulo Gaut in ‑or G1: om. Gmercs scripsit (cf. infra ll. 616, 913) Giammona 2016: aut monosillaba G1: ut monosillaba G] ut G; [ut] secl. Giammona 2016turris corr. (cf. l. 291 A, l. 261 MOW) Giammona 2016: terris Gbeluis scil. ‘peluis’, cf. Smaragd. 85, 324 : M G1: om. Gterminationes corr. Giammona 2016: terminationem G‑ercs G1: ers Gebdomadis G1: ebdamadis Gceriuma scil. ‘celeuma’ : teriuma fort. ex ‘theorema’ : toriuma scil. ‘toreuma’ : uel in ‘‑an’ suppl. suppl. Giammona 2016: om. Gcommune corr. Giammona 2016: communi Ghoc G1: om. Gglans G1: gcans Get haec G1: om. Garcs corr. Giammona 2016: ars Gancs G1: ans Glancs G1: lans GRachielis G1: Rachaelis Gpenten scil. ‘pecten’ cf. infra, l. 822 : M suppl. suppl. Giammona 2016: om. Gmiles corr. Giammona 2016: milos Gteres corr. (cf. infra 854) Giammona 2016: tres GM. G1: om. Gcaeleps scil. ‘celebs’, cf. infra l. 906 : ‑ir corr. Giammona 2016: is Gmensis intellige ‘messis’ G: IIIIor corr. Giammona 2016: IIIIa Ghic corr. Giammona 2016: haec Gfulgor suppl. suppl. Giammona 2016: om. Gterribulior G1: terribulor G[c]ros corr. (cf. infra ll. 1008-1009) Giammona 2016: cros Gturtur fort. : tuntur legitur GV corr. Giammona 2016: IIIa Gvirtus corr. Giammona 2016: iustus G∆. Quot genera inueniuntur in ‘ ‑us’? M. Unum genus, id est neutrum, ut ‘hoc ius huius iuris’. cf. infra ll. 1087-1091 : et hoc G1: om. Gatrox scil. ‘atrux’, cf. l. 557 A : I id G1: id Gistas terminationes G1: istasunterminationes Gceriuma scil. ‘ceroma’ : teriuma, toriuma scil. ‘toreuma’ G: caeliuma scil. ‘celeuma’ : onoma corr. Giammona 2016: anoma Gcorripiuntur suppl. corr. Giammona 2016: corripiunt Gait corr. Giammona 2016: at Get cetera fort. delendum, sed cf. Char. 24, 19-26; Prisc. ars 5, 10, 9, ubi alia nomina propria in ‑al inveniuntur : animal G1: hannibmal Go animalia G1: om. Gnominatiuo G1: nominatiuum masculinum Gfarr[a]es corr. Giammona 2016: farraes Ghaec G1: om. Gparem suppl. corr. Giammona 2016: par GM. G1: om. Guoluntas corr. Giammona 2016: uolantas Gab hoc suppl. suppl. Giammona 2016: om. Go suppl. suppl. Giammona 2016: om. GAiace corr. Giammona 2016: Aicae Glocax scil. ‘loquax’ G: