Ars Ambian. rec. G 4, 29 - 4, 38
919Indeclinabila sunt nomina quae exeunt in ‘‑i’, quamuis
920inueniuntur pauci casus, ut diximus.
921
921∆. Quomodo declinatur nomen masculinum in ‘‑il’?
922M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic uigil’; genetiuo, ‘huius
923uigilis’ et reliqua; et pluraliter: nominatiuo, ‘hi uigiles’; genetiuo,
924‘horum uigilium’ et reliqua.
925∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑il’? M. ‹Ita›
926declinatur: nominatiuo singulari, ‘haec Tanchil’; genetiuo, ‘huius Tanchilis’
927et reliqua; et non habet pluralem numerum quia proprium est.
928∆. Quomodo declinatur nomen commune duorum generum in
929‘‑il’? M. Nominatiuo singulari, ‘hic’ et ‘haec mugil’; genetiuo, ‘huius mugilis’|
930et reliqua; et pluraliter: nominatiuo, ‘‹hi’ et› ‘hae mugiles’; genetiuo, ‘horum’
931et ‘harum mugilum’ uel ‘mugilium’; datiuo, ‘his mugilibus’ et reliqua.
932
932∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑ir’? ‘‹Ir›’
933arcum caeli significat uel deam, ut est nominatiuo singulari ‘haec
934Ir, huius Iris’ et reliqua, ut dicit Virgilius: “Misit Irim de caelo
935Saturnia Iuno”; et non habet pluralem numerum. Quando uero
936medietatem palmae significat, indeclinabile est et neutri generis.
937∆. Quomodo declinatur nomen neutrum in ‘‑ir’? M. Ita
938declinatur: nominatiuo singulari, ‘hoc Gradir’; genetiuo, ‘huius
939Gradiris’ et reliqua; id est nomen ciuitatis et non habet pluralem
940numerum quia proprium est.
941∆. Quomodo declinatur nomen commune duorum generum
942in ‘‑ir’? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic’ et ‘haec martyr’;
943genetiuo, ‘huius martyris’ et reliqua; et pluraliter: nominatiuo, ‘hi’ et
944‘hae [mar]martyres’; genetiuo, ‘horum’ et ‘harum martyrum’ et reliqua.
945
945∆. Quo modo declinatur nomen ‹masculinum› in‘‑is’? M. Ita
946declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic panis’; genetiuo, ‘huius panis’ et
947reliqua; et pluraliter: nominatiuo, ‘hi panes’; genetiuo, ‘horum panum’.
948∆. Quomodo declinatur nomen commune duorum generum
949in ‘‑is’? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic’ et ‘haec omnis’;
950genetiuo, ‘huius omnis’; et pluraliter: nominatiuo,| ‘hi’ et ‘hae omnes’;
951genetiuo, ‘horum’ et ‘harum omnium’.
952
952∆. Quomodo declinatur nomen masculinum in ‘‑ix’?
953M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic calix, huius calicis’; et
954pluraliter: ‹nominatiuo›, ‘hi calices’; genetiuo, ‘horum calicum’ et reliqua.
955∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑ix’? M. Ita
956declinatur: nominatiuo singulari, ‘haec pix, huius picis’; et pluraliter:
957‹nominatiuo›, ‘hae pices’; genetiuo, ‘harum picium’ et reliqua.
958∆. Quomodo declinatur nomen commune trium generum
959in ‘‑ix’? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic’ et ‘haec’ et
960‘hoc felix, huius felicis’; et pluraliter: nominatiuo ‹masculino et
961feminino genere› ‘hi’ et ‘hae felices’, et neutro, ‘haec felicia’; genetiuo,
962‘horum’ et ‘harum’ et ‘horum felicium’.
963
963∆. Quomodo declinatur nomen femininum in ‘‑ips’?
964M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘haec artrips’; genetiuo,
965‘huius artripitricis’ et reliqua; et pluraliter: ‹nominatiuo,› ‘hae
966artripitrices’; genetiuo, ‘harum artipitricum’ et reliqua.
967
967∆. Quomodo declinatur nomen incerti generi in
968‘‑irps’? M. Ita declinatur: nominatiuo singularis, ‘hic’ uel ‘haec
969stirps’; genetiuo, ‘huius stirpis’ et reliqua; et pluraliter: nominatiuo,
970‘hi’ uel ‘hae stirpes’; genetiuo, ‘horum’ uel ‘harum stirpium’ et reliqua.
971
971Et unum nomen indeclinabile inuenitur in‘‑it’, ut ‘hoc git’.
972∆. Quomodo declinatur nomen masculinum in ‘‑o’?
973M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic Cato’; genetiuo, ‘huius
974Catonis’; et non habet pluralem numerum quia proprium est.
975∆. Quomodo declinatur nomen commune duorum generum
976in ‘‑o’? M. Ita declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic’ et ‘haec
977uirgo’; genetiuo, ‘huius uirginis’; et pluraliter: nominatiuo, ‘hi’ et ‘hae
978uirgines’;| genetiuo, ‘horum’ et ‘harum uirginum’ et reliqua.
979
979∆. Quo modo declinatur nomen masculinum in‘‑ol’? M. Ita
980declinatur: nominatiuo singulari, ‘hic sol’; genetiuo, ‘huius solis’ et reliqua;
981aliam significationem habet in plurali numero, id est ‘dies’ significat,
982ut dicit Virgilius: “Ast soles ipsos dies nominamus in quibus sol
983totum polum inluminat”. Apud ueteres ‘carmina’ significat, ut dicit
984Virgilius: “nonnulli tamen ueterum ipsa carmina soles nominare,
985sicut Oratius in principio cuiusdam uoluminis taliter exorsus est:
986“soles meos omni ecclesiae uestrae commendo id est ‘carmina’”.
987
Critical apparatus
Ita suppl. suppl. Giammona 2016: om. Ghi et suppl. suppl. Giammona 2016: om. G‘Ir suppl. suppl. Giammona 2016: om. GVirgilius G1: Virgilis Gmasculinum suppl. suppl. Giammona 2016: om. Gnominatiuo suppl. suppl. Giammona 2016: om. Gnominatiuo suppl. suppl. Giammona 2016: om. Gin ‑ix M. ita declinatur G1: om. Gmasculino et feminino genere suppl. suppl. Giammona 2016: om. Gartrips alibi non invenitur : nominatiuo suppl. suppl. Giammona 2016: om. Ghic uel G1: om. G