Ars Bob. 2, 23 - 3, 19-22
223Nomini accidunt haec: qualitas, genus, figura, numerus, casus.
24Qualitas est qua intellegitur proprium sit an appellativum.
25-302, 25Genera nominum sunt quinque: masculinum, femininum, neutrum,
commune, omne. Masculinum est cui praeponitur pronomen
‘hic’, ut ‘hic Aeneas’. Femininum est cui praeponitur pronomen ‘haec’,
ut ‘haec Musa’. Neutrum est cui praeponitur pronomen ‘hoc’, ut ‘hoc
scamnum’. Commune est cui praeponitur ‘hic’ et ‘haec’, ut ‘hic’ et ‘haec
30canis’. Omne est ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc felix’.
31-4Sunt et promiscua nomina quae Graeci ἐπίκοινα vocant,
cum quod necessarie masculino genere pronuntiatur etiam femininum
intellegitur, vel contra quod feminine pronuntiatur etiam masculino
accipitur, ut ‘passer, aquila’.
5-95Figura nominibus aut simplex est, ut ‘felix’, aut conposita, ut
‘infelix’. Conponuntur autem nomina modis quattuor: ex duobus
integris, ut ‘suburbanum’; ex duobus corruptis, ut ‘opifex’; ex integro
et corrupto, ut ‘ineptus’; ex corrupto et integro, ut ‘armipotens’; aliquando
ex pluribus, ut ‘inexpugnabilis, inexorabilis’.
10-1510Numeri sunt duo: singularis et pluralis, ut ‘hic Cato’ [ut] ‘hi Cato-
nes’. Sunt autem quaedam nomina semper pluralia, ut ‘sordes, moenia’;
quaedam singularem pluralemve numerum communiter significant,
ut ‘dies, nubes’; quaedam positione singularia intellectu pluralia, ut
‘populus, contio’; quaedam positione pluralia intellectu singularia, ut
15‘Cumae, Athenae, Thebae’.
16-18Casus sunt sex: nominativus, genetivus, dativus, accusativus, vocativus,
ablativus. Adicitur autem a diligentioribus etiam septimus
casus.
19 tit.DIFFERENTIA ABLATIVI ET SEPTIMI CASVS.
19-22Semper ablativus
20uno modo profertur, cum a persona aut a loco aut a re ablatum quid
significetur, velut ‘ab Aenea stirpem deducit Romulus’, ‘ab urbe
in Africam redit’, ‘a libris Ciceronis intellectum est’.