Latin Grammarians Collection
ERC

De verbo ad Sev.

De verbo ad Sev. 37, 25-28 - 39, 24-33

3725-2825‘Cum amavero amaveris amaverit amaverimus amaveritis amaverint, 26cum monuero monueris monuerit monuerimus monueritis 27monuerint, cum audivero audiveris audiverit audiverimus audiveritis 28audiverint, cum legero legeris legerit legerimus legeritis legerint’. 29-3329‘Cum amer ameris’ vel ‘amere ametur amemur amemini amentur’, 30cum monear monearis’ vel ‘moneare moneatur moneamur moneamini 31moneantur’, ‘cum audiar audiaris’ vel ‘audiare audiatur audiamur 32audiamini audiantur, cum legar legaris’ vel ‘legare legatur legamur 33legamini legantur’. 381-51‘Cum amarer amareris’ vel ‘amarere amaretur amaremur amaremini 2amarentur, cum monerer monereris’ vel ‘monerere moneretur moneremur 3moneremini monerentur’, ‘cum audirer audireris’ vel ‘audirere 4audiretur audiremur audiremini audirentur’, ‘cum legerer legereris’ 5vel ‘legerere legeretur legeremur legeremini legerentur’. 6-136‘Cum amatus sim fuerim amatus sis fueris amatus sit fuerit 7amati simus fuerimus amati sitis fueritis amati sint fuerint, cum monitus 8sim fuerim monitus sis fueris monitus sit fuerit moniti simus 9fuerimus moniti sitis fueritis moniti sint fuerint, cum auditus sim 10fuerim auditus sis fueris auditus sit fuerit auditi simus fuerimus 11auditi sitis fueritis auditi sint fuerint, cum lectus sim fuerim lectus 12sis fueris lectus sit fuerit lecti simus fuerimus lecti sitis fueritis lecti 13sint fuerint’. 14-2214‘Cum amatus essem fuissem amatus esses fuisses amatus esset 15fuisset amati essemus fuissemus amati essetis fuissetis amati essent 16fuissent, cum monitus essem fuissem monitus esses fuisses monitus 17esset fuisset moniti essemus fuissemus moniti essetis fuissetis moniti 18essent fuissent, cum auditus essem fuissem auditus esses fuisses 19auditus esset fuisset auditi essemus fuissemus auditi essetis fuissetis 20auditi essent fuissent, cum lectus essem fuissem lectus esses fuisses 21lectus esset fuisset lecti essemus fuissemus lecti essetis fuissetis lecti 22essent fuissent’. 23-3023‘Cum amatus ero fuero amatus eris fueris amatus erit fuerit 24amati erimus fuerimus amati eritis fueritis amati erint fuerint, cum 25monitus ero fuero monitus eris fueris monitus erit fuerit moniti 26erimus fuerimus moniti eritis fueritis moniti erint fuerint, cum auditus 27ero fuero auditus eris fueris auditus erit fuerit auditi erimus 28fuerimus auditi eritis fueritis auditi erint fuerint, cum lectus ero 29fuero lectus eris fueris lectus erit fuerit lecti erimus fuerimus lecti 30eritis fueritis lecti erint fuerint’. 391 tit.1DE INFINITO MODO. 1-131Infinitum modum quidam minime habendum 2inter verba existimant, quia neque numerum et personam, quae 3verbi propria sunt, designat, sed adverbiis potius temporis adplicare 4conantur, quorum proprium est ut sensum, si cum verbo socientur, 5efficiant praeposita vel postposita: ‘Latine loquor, loquor Latine, 6facio fortiter, fortiter facio’. Ita et infinitum, ‘scribere volo, volo scribere, 7disserere cupio, cupio disserere’; praesertim cum multa sint 8adverbia quae ex verbis oriantur, ut a ‘curro’ ‘cursim’, ‘stringo’ ‘strictim’, 9‘caedo’ ‘caesim’, ‘pungo’ ‘punctim’ et similia; maxime cum et aliae partes 10a verbo nascantur, ut participia et nomina, sicut est ‘scribens’ et 11‘scriptor’, quae et finalitatem solitam verborum et significationem amiserint 12personarum, quas non nisi cum additamento pronominis possint 13distinguere, ut ‘amans me te illum nos vos illos’. 13-2313Sed a doctioribus 14his refutantur: infinitum modum non quidem exprimere numerum 15vel personam, omnes tamen recipere personas et utrumque 16numerum admittere. Nam ipsum ‘scribere’, cum a me agitur, fit ‘scribo’, 17cum a te, fit ‘scribis’, cum ab illo, fit ‘scribit’, item cum a nobis, 18fit ‘scribimus’, cum a vobis, fit ‘scribitis’, cum ab illis, fit ‘scribunt’; et 19‘scripsisse’, cum in me fuit, fit ‘scripsi’, cum in te, fit ‘scripsisti’, cum in 20illo, fit ‘scripsit’, cum in nobis, fit ‘scripsimus’, cum in vobis, fit ‘scripsistis’, 21cum in illis, fit ‘scripserunt’; et ‘scriptum ire’, cum in me erit, fit 22‘scribam’, cum in te, fit ‘scribes’, cum in illo, fit ‘scribet’, cum in nobis, 23fit ‘scribemus’, cum in vobis, fit ‘scribetis’, cum in illis, fit ‘scribent’. 24-3324Cum enim dico ‘scribo’, nihil aliud significo quam scribere me. Cum 25dico ‘scribis’, quid aliud dixi quam scribere te? Cum dico ‘scribit’, quid 26aliud dixi quam scribere illum? Et cetera. Deinde adverbium temporis 27hinc maxime esse non posse, quia significationes temporum in 28adverbio non de eiusdem soni vel vocis inflexione nascuntur, sed, 29ut tempora mutentur, voces etiam permutantur: ‘nunc, modo, nuper, 30olim, dudum, antea, postea’; in infinito autem vox eadem paululum 31flexa tempus immutat, ‘scribere scripsisse scriptum ire’, quod est 32proprium verbi. Alia quae de hoc modo tractantur praetermittenda 33existimavi, ne superfluis inmorarer.

Critical apparatus

Cum] Cum ~ 38, 23-30 (p. 38, 30) fuerint; textus in columnellis ita partitur ut verba sim sis etc., fuerim fueris etc. essem esses etc., fuissem fuisses etc., ero eris etc., fuero fueris etc. semel scribantur Passalacquaquidam Macr. verb. 123, 16: quidem Bquorum proprium Keil: quorum primum Bquae] quia Bdoctioribus corr. Keil: doctoribus B Eichenfeld–Endlicher Ianusvoces] vices B