Latin Grammarians Collection
ERC

Prisc. ars

Prisc. ars 18 tit. - 18, 4, 1

1PRISCIANI CAESARIENSIS ARS 2LIBER XVIII 3DE CONSTRUCTIONE 114In superiore libro, de articularium dictionum et pronominum 5tractantes constructionibus, necessario plurima etiam de 6nominis et verbi constructionibus, sine quibus illa orationem 7perfectam complere nequeunt, diximus, quippe quae ex 28maxima parte communes eis sunt cum illis. 28In hoc quoque de 9nominibus et verbis praecipue, quamvis et de ceteris partibus, 10cum eis etiam plurima inveniantur communia, exponemus. 11Ergo minime mireris si eadem exempla constructionum 12repetantur, cum in plerisque consimiles sint supra dictorum et 313dicendorum rationes. 313Singulorum igitur casuum per ordinem 14constructiones videamus. 2115Nominativus et vocativus absoluti sunt, id est per unam 16personam intransitive possunt proferri, ut ‘ego Priscianus 217ambulo, tu Plato philosopharis, Aristoteles disputat’. 217Et si 18substantivis verbis vel vocativis iungantur primae et secundae 19personae, non egent pronominibus, quippe essentiam sui vel 20nominationem significantes, ut ‘homo sum, Cicero nominor’; 321sin aliis consocientur verbis, tunc necessario adiunguntur 22pronominibus, ut ipsius essentiae praesentis demonstratione 23transeant a tertia persona conexione pronominum ad primam 18, 1vel secundam, ut ‘ego Priscianus scribo, tu Apollonius’, vel 18, 2‘Apolloni, scribis’. 3118, 3Et sciendum quod vocativus non eget pronomine, quippe 18, 4cum secundam sua voce finiat personam, ut ‘Apolloni, legis’ 18, 5vel ‘lege; Terenti, scribis’ vel ‘scribe’ – Vergilius in X: ‘vigilasne, 6deum gens, / Aenea? Vigila’; Persius: ‘censoremve tuum 7vel quod trabeate salutas’ –, quamvis ad perfectam significationem 28bene additur indicativo verbo ‘tu’ nominativus. 28Si vero 9tollamus pronomina ab hac constructione quae nominativo 10construitur, dicendo ‘Priscianus scribo, Apollonius scribis’, 4111soloecismum facimus: 4111nam nomina per se et participia absque 12vocativo casu tertiae sunt personae.