Ps. Palaem. reg.

Ps. Palaem. reg. 3, 3 (p. 49, 5-13) - 3, 12 (p. 53, 14-22)

5Principalia verba sunt autem activa, passiva, neutra, communia, deponentia. De ceteris vero dicemus istis catholicis et generalibus explicatis. Activa sunt quibus nos agere aliquid significamus, ut lego legis legit, scribo scribis scribit. Passiva sunt quae de activis nascuntur, quibus nos pati aliquid 10enuntiamus, ut legor legeris legitur, scribor scriberis scribitur. Neutra sunt quibus nos nec agere nec pati aliquid monstramus, ut sedeo, iaceo, sto et alia, in quibus nullum negotium est nec agendi nec patiendi. Communia sunt quae in or exeunt, numquam in o, et tam agere quam pati 15significant, ut criminor illum et criminor ab illo, nec enim dicimus crimino illum. Deponentia sunt quod deponant speciem activitatis et cum passive enuntientur, id est r littera, nil tamen patiuntur, sed agunt solum, ut luctor luctaris luctatur, convicior, loquor, nascor et ceteria talia. Sane illud monemus: quomodo in nominibus maior quantitas est masculini et feminini generis, minor neutri et communis, sic et in verbis multa sunt activa, multa aeque passiva, non tanta neutralia 3, 5nec communia nec deponentia. Ac per hoc regula activorum passivorumque in immensum tenditur, ceterorum vero verborum regulae a diligentibus colliguntur. Ergo diximus de generibus verborum, quot sint; nunc 3, 5dicendum de coniugationibus, per quarum regulas omnia verba sine offensione funduntur. Quas coniugationes si quis diligenter animadverterit, quasi ex vado vitiorum emergens citius ad portum Latinitatis accedet. Quaerendum est autem de illis quot sint, quae sint, ubi quaerantur, quo proficiant, id 10est quid te doceant cavere. Sunt autem tres, as, es, is; haec tertia tam correpta est quam producta, sed correpta aliam vim habet potestatis suae, producta aliam. Diximus quot sint et quae sint: dicendum est ubi quaerantur. Quaeruntur autem in indicativo modo, in tempore praesenti, secunda persona, ante 15novissimam litteram, sed in activis et neutralibus; in aliis vero tribus verbis, passivis, communibus et deponentibus, ante novissima syllabam, quod ut scias post apertius intimabo. Dixi nihilominus ubi quaerendae sunt: restat quarta pars, quae nos docet quare inventae sunt, id est ob quam utilitatem. Earum 20igitur utilitas duplex est: docet te de futuro tempore, quando in am syllabam exeat, quando in bo; docet iterum infinitum modum, quando corripiatur, quando producatur. Ergo redeamus ad primam coniugationem et de eadem lucidius tractemus. Prima coniugatio, quae est aʼ, quaeritur in activis et neutralibus verbis, ut diximus, ante novissimam litteram in secunda persona; venit ab his quattour modis: 3, 5ab oʼ, ut clamo clamas clamatʼ, ab eoʼ, ut commeo commeas commeatʼ, ab ioʼ, ut lanio lanias laniatʼ, ab uoʼ, ut fluctuo fluctuas fluctuatʼ. Ergo, si videris secundam personam per asʼ exire, intellege primam coniugationem esse, ut clamo clamasʼ, lanio laniasʼ, fluctuo fluctuasʼ, commeo commeas. Cognoscis utique primam esse; iam quid te doceat hinc attentius considera, ut, talia cum inveneris, in boʼ mittas futurum tempus ipsorum, ut clamaboʼ dicas, laniaboʼ, aestuaboʼ, 3, 10commeaboʼ. Ecce docui te de [futuro tempore] promissivo modo; doceo te et quia producere debes cum dicis clamareʼ, laniareʼ, aestuareʼ, commeareʼ, ut ante reʼ novissimam aʼ litteram producas semper. Diximus de prima; dicamus et de secunda, quae dicitur 15eʼ, quae venit ab uno modo, id est ab eoʼ tantum, ut terreo terresʼ, doceo docesʼ, praebeo prebesʼ, sedeo sedes. Ergo et haec quomodo superior parem regulam dat, ut promissivum modum in boʼ mittat, ut terreboʼ, doceboʼ, praebeboʼ, sedeboʼ, et sic omnia huius regulae observabis. Sic et infinitum 20modum producit quomodo prima coniugatio, ut dicamus terrereʼ, docereʼ, monereʼ, sedereʼ. Ergo duae istae parem regulam habent.

Quotation layer

cf. Ps. Aug. reg. 3, 9 (p. 77, 14-19)

Critical apparatus

principalia verba sunt autem O: sunt autem principalia verba A μ: consensus codd. Mπexplicatis A μ: consensus codd. Mπ: explicitis Oenuntiamus A μ: consensus codd. Mπ: denuntiamus Oneutra O: neutralia A μ: consensus codd. Mπnec agendi nec patiendi A μ: consensus codd. Mπ: agendi et patiendi (an recte?) Odicimus A μ: consensus codd. Mπ: dicitur Oactivitatis] et sumant passivitatis unde ... deponant speciem passivitatis et sumant activitatis μ α: consensus codd. Aμnil O: nihil A μ: consensus codd. Mπconvicior O: convivor A μ: consensus codd. Mπloquor nascor O: conloquor nanciscor A; loquor nanciscor μ: consensus codd. Mπest] om. Ominor neutri O: neutri vero minor A μ: consensus codd. Mπaeque] et Atanta A μ: consensus codd. Mπ: tamen Onec A μ: consensus codd. Mπ: et Oac A: hac O; at vel et μ: consensus codd. Mπin inmensum A μ: consensus codd. Mπ: inmensum Oquot μ: consensus codd. Mπ: quod A Odicendum] id Odiligenter animadverterit O: animadverterit diligenter A μ: consensus codd. Mπvado A μ: consensus codd. Mπ: vada Oaccedet A μ: consensus codd. Mπ: accedit Oquot Rosellini: om. A μ: consensus codd. Mπ; quod Oubi O: et ubi Atres] om. A μ: consensus codd. Mπas es is vd. Rosellini 2001, comm. ad loc. O: a e i sed A μ: consensus codd. Mπcorrepta A μ: consensus codd. Mπ: corrupta Oest quam A μ: consensus codd. Mπ: adque Oproducta aliam O: aliam producta A μ: consensus codd. Mπquot A μ: consensus codd. Mπ: quod Oest] om. Oquaeruntur A μ: consensus codd. Mπ: queritur Opost] om. A μ: consensus codd. Mπnihilominus O: enim A μ: consensus codd. Mπquaerende sunt O: quaerendum sit A μ: consensus codd. Mπexeat] et Obo A μ: consensus codd. Mπ: bum ut vid. Ovenit] quae Out clamo A μ: consensus codd. Mπ: clamo Ouo A μ: consensus codd. Mπ: u Oprimam A μ: consensus codd. Mπ: prima Ote doceat hinc A μ: consensus codd. Mπ: docet hic O‘commeaboʼ] om. Odocui A μ: consensus codd. Mπ: docuit O[futuro tempore] Rosellini: de futuro tempore promissivo modo O; promissivi modi futuro tempore promissivi e promissui corr. A; de promissivo tempore μ: consensus codd. Mπdoceo te et] ante doceo te exspectes de infinito modo vel sim. aliquid; om. O‘laniareʼ] om. Olitteram producas O: littera produci possit A π: consensus codd. νξdicamus O: dicendum μ: consensus codd. Mπ; om. Aet] s.l. add. Oid est A μ: consensus codd. Mπ: in e Osedes] habeo habes A μ: consensus codd. Mπpromissivum modum A μ: consensus codd. Mπ: promissivo modo Out] om. A μ: consensus codd. Mπ‘sedeboʼ] habebo A; habebo μ: consensus codd. Mπet infinitum modum O: etiam in infinitum A; etiam infinitum μ: consensus codd. Mπ

Linguistic layer

lego, 2de verbo: significationes: activa/recta
language: Latin
morphology: voice: active
scribode verbo: significationes: activa/recta
language: Latin
morphology: voice: active
lego, 2de verbo: significationes: passiva
language: Latin
morphology: voice: passive
scribode verbo: significationes: passiva
language: Latin
morphology: voice: passive
sedeode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin
iaceode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin
stode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin
de verbo: significationes: communis
language: Latin
criminorde verbo: significationes: communis
language: Latin
criminorde verbo: significationes: communis
language: Latin
de verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
luctorde verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
conviciorde verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
loquorde verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
nascorde verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
de verbo: coniugationes: III
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ĕ
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ĭ
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ī
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: tense: future
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: tense: future
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
clamode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
commeode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
lanio, 1de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
fluctuode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
de verbo: numeri: singularis
de verbo: personae: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: number: singular
morphology: person: 2nd
clamode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
lanio, 1de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
fluctuode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
commeode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
clamode verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
lanio, 1de verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
aestuode verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
commeode verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
clamovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
lanio, 1vocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
aestuovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
commeovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
vocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
de verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
de verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
terreode verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
doceode verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
praebeode verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
sedeode verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
de verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
terreode verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
doceode verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
praebeode verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
sedeode verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
terreovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: II
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
doceovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: II
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
moneovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: II
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
sedeovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: II
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length