Latin Grammarians Collection
ERC

Prisc. ars

Prisc. ars 18, 92, 3 - 18, 96, 2

similiter Cicero in principio Verrinarum: ‘si quis vestrum, iudices, aut eorum qui adsunt forte miratur me, 15qui tot annos in causis iudiciisque publicis ita sim versatus ut defenderim multos, laeserim neminem’, ‘ita sim’ dixit non dubitans, sed approbans (‘οὕτως ἄρα ἀναστραφεὶς εἴην’). Sciendum tamen quod tam ‘ut’ coniunctione causali quam ‘si’ sequentibus cum verbis subiunctivis vel antecedentibus, etiam antecedentia vel sequentia quoque frequentissime per subiunctivum modum proferre solent Romani, et maxime ‘qui’ 18, 5adiuncto vel ‘quae’ vel ‘quod’ rationem colligentes vel dubitationem ostendentes, ut ‘rogabam ut te ostenderes qui fueris’ et ‘placebas si diceres quod feceris’, quod per ‘ἄρα’ coniunctionis additionem solent Graeci significare – Vergilius in VI: ‘quem 18, 5socium exanimum vates, quod corpus humandum / diceret’ (‘λέγοι ἄρα’); Cicero invectivarum II: ‘quaesivi a Catilina nocturno conventu apud M. Laecam fuisset necne’ (‘ἐγεγόνει ἄρα’): hic interrogative protulit; Vergilius in III: ‘eloquar an sileam?’ (‘ἢ ἄρα σιωπήσω;’) dubitative posuit; Horatius in I 10carminum: ‘cur apricum / oderit campum, patiens pulveris atque solis’ (‘oderit’: ‘μισήσοι ἄρα’, quamvis idem sit et futurum indicativi); Cicero invectivarum II: ‘cum ille homo audacissimus conscientia convictus primo reticuisset, patefeci cetera, quid ea nocte egisset’ (‘ἐπεπράχει ἄρα’), ‘quid proxima constituisset’ 15(‘διετετυπώκει ἄρα’), ‘quemadmodum esset ei ratio totius belli descripta’ (‘ἦν ἄρα διαγραφεὶς ὁ λογισμός’), omnia affirmative dixit; idem in praetura Siciliensi: ‘quare cuiusmodi putamus esse illa quae negat, cum haec tam improba sint quae fateatur?’ (Graece enim hoc quoque interpretantes dicimus ‘ἅπερ ἄρα ἀρνεῖται’, ratione colligentes confirmantesque quod 18, 5dicitur); idem in eodem: ‘hoc postulatum de statuis ridiculum esse videatur, qui rem sententiamque non respiciat’ (‘οὐκ ἄρα κατίδοι’); Terentius in Phormione: ‘ita fugias, ne praeter casam, 18, 5quod aiunt’ (‘οὕτως ἄρα φύγῃς’); idem in Andria: ‘quae sit rogo’ (‘τίς ἄρα ἐστίν’); in eadem: ‘quam timeo quorsum evadas’ (‘ποῦ ἄρα ἀποβῇς’); ‘nam si illum obiurges vitae qui auxilium tulit, / quid facias illi qui dederit damnum aut malum?’ (‘τί ἂν ποιήσοις ἐκείνῳ ὃς ἄρα δεδωκὼς ᾖ ζημίαν ἢ κακόν;’). 10| Ἄν quoque Graeca coniunctio quotiens apud Graecos ponitur possibilitatem significans, quae apud illos indicativi quidem modi vel praeterito imperfecto vel ἀορίστῳ (quem nos non habemus, nisi quod pro eo et pro παρακειμένου praeterito perfecto utimur) et [cum] plusquamperfecto [adiungunt], optativis autem omnibus, quippe coniunctis cum supra dictis tribus temporibus (praesens enim optativum et praeteritum imperfectum idem est, et praeteritum perfectum et plusquamperfectum, et futurum et ἀόριστον quod vocant tempus) 18, 5coniungitur –, nostri ergo quoque, in omnia illos sequentes, quando possibilitatem demonstrare volunt, optativis sive subiunctivis utuntur verbis, ut Terentius in Phormione: ‘neque 18, 5defetiscar usque adeo experirier / donec tibi id quod pollicitus sum effecero’ (‘οὔτε ἐξατονήσοιμι ἄν’).

Critical apparatus

in principio Verrinarum] om. ψlaeserim] lederim ψ corr. al. m. Z(‘οὕτως ἄρα ἀναστραφεὶς εἴην’)] om. ψ; ἀναστρα[φεὶς inde inc. Vquoque frequentissime] frequentissime quoque ψproferre] perferre ψ Vadiuncto suppl. s. l. al. m. Z: om. ψin VI] om. ψ‘quem socium] quaeso P; qu(a)e socium Zexanimum] examum P; exanimem Z(‘λέγοι ἄρα’)] om. ψinvectivarum II α χ: invectivarum ψ; II invectivarum δ(‘ἐγεγόνει ἄρα’)] om. ψin III] om. ψ(‘ἢ ἄρα σιωπήσω;’)] om. ψ‘μισήσοι ἄρα’] om. ψet futurum indicativi] etiam indicativi futurum α χII: ‘c] om. ψ(‘ἐπεπράχει ἄρα’)] om. ψ(‘διετετυπώκει ἄρα’)] om. ψ‘quemadmodum esset] om. P(‘ἦν ἄρα διαγραφεὶς ὁ λογισμός’)] om. ψesse illa cum Cic. P: esse Z; illa esse α χ Alcuin. exc. Prisc. 2, 21, 26‘ἅπερ ἄρα ἀρνεῖται’] cum haec Graece reddant quae negat, expectaremus potius interpretamentum verborum quae fateatur: vel igitur alterum interpretamentum de hoc loco cecidit (Spangenberg Yanes per litteras), vel Priscianus verba contrariae significationis inter se confudit, cf. Rosellini 2017, p. 122 adn. 4 om. ψratione] ratione(m) Z ut vid. F; a ratione J; rationi L; ratione cf. 16, 11, 4 (III 100, 16-17) per illationem colligunt supra dictum, hoc est ratione confirmant ( sc. collectivae vel rationales coniunctiones) de statuis] destituis ψ(‘οὐκ ἄρα κατίδοι’)] om. ψ D; ΚΑΘεΙΔΟΙ α χοὕτως] OYTOC ωποῦ ω: ΠΟΙ J ante corr. V edd.; ΠΟYI OΠΟΙHCOIC α χ recepit van Putschen: om. ψ D J; TOIHC ut vid. R unde ποιῇς Hertzvel ἀορίστῳ] et aliis ψ e corr. Zquod pro eo et pro παρακειμένου] pro ·I· quibus nos P; pro quibus nos Zpraeterito perfecto] perfecto praeterito ψ[cum]] del. M J ut vid. Yplusquamperfecto] plusquamperfecti P; plusquamperfectis Z[adiungunt]] adiungunt vel iungunt ω adiungunt β L Q ante corr.: -unt vel -untur Y iungant P iungunt Z delevit Rosellini; adiungitur D E F I M O U vel -unt in mg. W X -untur ante corr. J R T Yoptativis] nostri quoque optativis ~ 96, 2 (p.105, 2) sequentes ψdemonstrare] significare ψverbis] om. fort. recte ψin Phormione] om. ψdefetiscar usque adeo] de festis carus quit deo P; te festis carus quia ideo Zexperirier β L M O W X Y ut vid., corr. in experiar D: experier E corr. F I Q Z; exp(rae)rier corr. in exp(rae)ririer J; experirer P; experio Ueffecero] efficero ψ(‘οὔτε ἐξατονήσοιμι ἄν’)] om. ψ

Quotation layer

Cic. div. in Caec. 1 ita sim] sim ita _pars codd._
 defenderim] defenderem
 Prisc. ars 18, 87, 2 et 18, 102, 2

Verg. Aen. 6, 161-162 exanimum] exanimem M

Cic. Catil. 2, 13 nocturno] in nocturno _vel_ an nocturno _codd._
 cf. Prisc. ars 18, 149, 2 Hor. carm. 1, 8, 3-4 cf. Prisc. ars 17, 49, 1 Verg. Aen. 3, 39 Prisc. ars 18, 91, 2

Cic. Catil. 2, 13

Cic. Verr. II 2, 141 tam improba sint quae fateatur] tam improba sunt quae fatetur
Cic. Verr. II 2, 148 qui] ei qui
 respiciat] perspiciat

Ter. Andr. 124Ter. Andr. 127Ter. Andr. 142-143Ter. Phorm. 768

Ter. Phorm. 589-590