Index Grammaticorum Latinorum

474 out of 474 entries

AetasNotaeNotarum ExplicatioEditiones
saec. X3/4parent-abbo_quaest-grammAbbo quaest. gramm. 50Abbo Fluriacensis, quaestiones grammaticales, § 50 Guerreau-JalabertAbbon de Fleury, Questions grammaticales, Texte établi, traduit et commenté par A. Guerreau-Jalabert, Paris 1982, 208-275 (ed. Mai 1833, 329-349; PL 139, 522-531)
parent-access-in-donAccess. in Don.accessus in Donatum
access-in-don

Jeudy 64, 26

e cod. Rivipull. 46, p. 62 lin. 26 JeudyC. Jeudy, Donat et commentateurs de Donat à l’abbaye de Ripoll (ms. Barcelone, Archivo de la Corona de Aragón, Ripoll 46), in G. Cambier – C. Deroux – J. Préaux (publ.), Lettres latines du moyen âge et de la Renaissance, Bruxelles 1978, 63-64
saec. IX/Xaccess-in-don

Pellegrin p. 46

e cod. Vat. Reg. Lat. 980, f. 42, p. 46 PellegrinÉ. Pellegrin, Membra disiecta Floriacensia, «BECh» 117, 1959, 5-56 (editio, 45-46)
saec. V/VI?parent-ad-basilAd Basil. GL VI 242, 33ad Basilium amicum Sergii, vol. VI p. 242 lin. 33 KeilGL VI 240, 11-242
parent-ad-caelestAd Caelest. GL IV 264, 16 de ultimis syllabis liber ad Caelestinum (Valerio Probo perperam ascriptus), vol. IV p. 264 lin. 15 KeilGL IV 219-264; cf. M. De Nonno, L’Auctor ad Caelestinum (GL IV 219- 264 Keil): contributi al testo e alla caratterizzazione, in Dicti studiosus. Scritti di filologia offerti a Scevola Mariotti dai suoi allievi, Urbino 1990, 221-258
saec. VIII1/2parent-ad-cuimnAd Cuimn. 26, 48ad Cuimnanum, expossitio Latinitatis, cap. 26 lin. 48 Bischoff – LöfstedtB. Bischoff – B. Löfstedt (edd.), Anonymus ad Cuimnanum. Expossitio Latinitatis, Turnhout 1992
fere 500parent-adnot-frontoAdnot. Fronto p. 234, 17Fronto adnotatus, sc. adnotationes cod. Frontoniani Bobiensis, p. 234 lin. 17 van den Hout 1988M. P. J. van den Hout (ed.), M. Cornelii Frontonis epistulae, Leipzig 19882 (19541)
parent-adnot-lucanAdnot. Lucan.adnotationes super Lucanum medio aevo in hanc formam redactae, quarum tamen fundamentum est Vaccae q. d. in Lucanum commentarius cf. Schol. Lucan. ed. Web.I. Endt (ed.), Adnotationes super Lucanum, Lipsiae 1909
adnot-lucan

10, 545

ad libr. 10 vers. 545
adnot-lucan

argum. 10

argumentum libri 10
adnot-lucan

bell. p. 4, 17

de bello civili inter Caesarem et Pompeium, p. 4 lin. 17 EndtEndt, 4
saec. VII/VIIIparent-aggressAggress. 13explanatio artis grammaticae quae incipit ‘Aggressus’, § 13 MunziL. Munzi (a c. di), Multiplex Latinitas. Testi grammaticali latini dell’Alto Medioevo, Napoli 2004, 74-79 (GL Suppl. xxxix-xli)
saec. Vmed.?parent-agroec-orthAgroec. orth. 138Agroecius quidam (vulgo Senonum episcopus), ars de orthographia, § 138 PugliarelloM. R. Pugliarello (a c. di), Agroecius. Ars de orthographia, Milano 1978, 37-128 (GL VII 114, 7-125)
agroec-orth

praef. l. 19

praefatio, lin. 19 PugliarelloM. R. Pugliarello (a c. di), Agroecius. Ars de orthographia, Milano 1978, 35 (GL VII 113-114, 6)
saec. XI1/2parent-alberic_prosodAlberic. prosod. 896Lexicon prosodiacum e codicibus Casinensi 580 et Ottoboniano Latino 1354, quod dubitanter tribuitur Alberico monacho Casinensi, l. 896 AndersonD. W. Anderson (ed.), Lexicon Prosodiacum Casinense-Ottobonianum, Duke University 1986, 149-395; cf. CALMA I.2, 103
735-804parent-alcuinAlcvin.Alcuinus abbas Turonensis
alcuin

carm. 119, 9

versus Albini magistri de laude metricae artis, carmen 119 vers. 9MGH PLAC I 347-348 (carmina 118-119, ed. E. Dümmler)
alcuin

exc. Prisc. 2, 93, 22

excerptiones super Priscianum, lib. 2 cap. 93 lin. 22L. Holtz – A. Grondeux (éd. par), Alcuini Abbatis sancti Martini Turonensis Excerptiones super Priscianum, Turnhout 2020, 3-229
alcuin

gramm. 902B

grammatica, p. 902 sectio B MignePL 101, 849A-902B (Beati Flacci Albini seu Alcuini Grammatica)
alcuin

orth. l. 421

de orthographia, lin. 421 BruniS. Bruni (ed.), Alcuinus. De orthographia, Firenze 1997; A. Marsili (ed.), Alcuini Orthographia, Pisa 1952 (GL VII 295-312)
fere 640-710parent-aldhelmAldhelm.Aldhelmus Malmesberiensis abbas
aldhelm

metr. 96, 24

de metris, p. 96 l. 24 EhwaldMGH Auct. Ant. XV 61-96 (ed. R. Ehwald)
aldhelm

ped. 204, 9

de pedum regulis, p. 204 lin. 9 EhwaldMGH Auct. Ant. XV 150-204 (ed. R. Ehwald)
saec. III2?parent-aquila_rhetAqvila rhet. 69, 10Aquila Romanus rhetor, de figuris sententiarum et elocutionis, p. 69 lin. 10 EliceM. Elice (a c. di), Romani Aquilae De figuris, Hildesheim-Zürich-New York 2007, 4-69 (RhLM 22-37)
saec. VIII?parent-ars-ambianArs Ambian.ars q. d. AmbianensisC. Giammona (a c. di), Ars Ambianensis. Le tre redazioni delle declinationes nominum, Hildesheim 2016
ars-ambian

app. l. 116

appendix, lin. 116 GiammonaGiammona, 113-116
ars-ambian

rec. A 6, 3

declinationes nominum ex codice Ambianensi 426, cap. 6 § 3 GiammonaGiammona, 5-32
ars-ambian

rec. G 6, 3

declinationes nominum ex codice Sangallensi 877, cap. 6 § 3 GiammonaGiammona, 35-79
ars-ambian

rec. MOW 6, 3

declinationes nominum ex codicibus Monacensi 14737, Oxoniensi Add. C. 144 et Sangallensi 878, cap. 6 § 3 GiammonaGiammona, 83-112
saec. VII vel fere 700parent-ars-ambrArs Ambr. 181, 74ars q. d. Ambrosiana sive commentum anonymum in Donati partes maiores e codice Mediol. Ambr. L. 22 sup., p. 181 lin. 74 LöfstedtB. Löfstedt (ed.), Ars Ambrosiana. Commentum anonymum in Donati partes maiores, Turnhout 1982, 1-187
saec. VIII?parent-ars-bern_gl-supplArs Bern. GL Suppl. 142, 16ars e cod. Bernensi 123 edita in supplemento Grammaticorum Latinorum, p. 142 lin. 16 HagenGL Suppl. 62-142
saec. Vparent-ars-bobArs Bob. 53, 30excerpta Bobiensia q. d. vel anonymus Bobiensis, p. 53 lin. 30 De NonnoM. De Nonno, La grammatica dell’Anonymus Bobiensis (GL I 533-565 Keil), con un’appendice carisiana, Roma 1982 (GL I 533-565)
saec. IXparent-ars-laureshArs Lauresh. 238, 86ars q. d. Laureshamensis, p. 238 lin. 86 LöfstedtB. Löfstedt (ed.), Ars Laureshamensis. Expositio in Donatum maiorem, Turnhout 1977
saec. IXex.parent-ars-rivipullArs Rivipull. l. 1341ars q. d. Rivipullensis, lin. 1341 GalloD. Gallo (a c. di), Ars Rivipullensis. Commentum anonymi in artem Donati, Firenze 2023.
saec. IX?parent-ars-toletArs Tolet. l. 134ars e codice Toletano 99-30, l. 134 Carracedo FragaJ. Carracedo Fraga, Un tratado gramatical en el manuscrito 99-30 de la Biblioteca Capitular de Toledo, in M. Domínguez García – J. J. Moralejo Álvarez – J. A. Puentes Romay – M. E. Vázquez Buján (eds.), Sub luce florentis calami. Homenaje a Manuel C. Díaz y Díaz, Santiago de Compostela 2002, 304-318 (editio, 313-315)
saec. IVex.parent-arusArvs. 100, 12Arusianus Messius, opus grammaticum, sc. exempla elocutionum ex Vergilio Sallustio Terentio Cicerone digesta per litteras alphabeti, p. 100 lin. 21 Di StefanoA. Di Stefano (a c. di), Arusiani Messi Exempla elocutionum, Hildesheim 2011 (GL VII 449-514)
enarrationem scripsit saec. Imed.parent-asconAscon.Q. Asconius Pedianus, orationum Ciceronis enarrationis quae exstantT. Stangl (rec.), Ciceronis orationum scholiastae, II, Vindobonae-Lipsiae 1912, 11-72; A. C. Clark, Q. Asconii Pediani orationum Ciceronis quinque enarratio, Oxonii 1907; C. Giarratano (rec.), Q. Asconii Pediani commentarii, Romae 1920
ascon

Corn. p. 63, 7

in orationes Cornelianas deperditas, p. 63 lin. 7 StanglStangl, 47-63
ascon

Mil. p. 46, 18

in orationem Milonianam, p. 46 lin. 18 StanglStangl, 30-46
ascon

Pis. p. 21, 25

in orationem Pisonianam, p. 21 lin. 25 StanglStangl, 11-21
ascon

Scaur. p. 29, 13

in orationem Scaurianam, p. 29 lin. 13 StanglStangl, 22-29
ascon

tog. cand. p. 72, 22

in orationem in toga candida deperditam, p. 72 lin. 22 StanglStangl, 64-72
saec. V?parent-asconpsPs. Ascon.commentarii vel scholia Ciceronis orationum tradita una cum Ascon., sed non ab eo confectaT. Stangl (rec.), Ciceronis orationum scholiastae, II, Vindobonae-Lipsiae 1912, 185-264
asconps

div. in Caec. p. 204, 13

in divinationem in Q. Caecilium, p. 204 lin. 13 StanglStangl, 185-204
asconps

Verr. p. 264, 23

in Verrinas (sc. Verr. I. II 1. 2), p. 264 lin. 23 StanglStangl, 205-264
saec. II2parent-asper0_frgAsper apud Schol. Verg. Veron. Aen. 3, 691Aemilius Asper, fragmenta commentariorum a scriptoribus servata, e.g. in Schol. Verg. Veron. Aen. 3, 691
non post saec. Vparent-asper1_gramm-vergAsper gramm. Verg. p. 540, 21Vergilius Aspri, sc. grammatica Vergiliana in cod. saec. V hoc modo Asp(e)ro cuidam ascripta (suntne haec fragmenta Aemilii Asperi grammatici?), p. 540 lin. 21 HagenH. Hagen (rec.), Appendix Serviana ceteros praeter Servium et Scholia Bernensia Vergilii commentatores continens, Lipsiae 1902, 533-540 (cf. etiam p. xiii)
parent-asperps_maiPs. Asper mai. GL V 554, 17ars edita vol. V Keil (sequitur Donati artem maiorem), p. 554 lin. 17GL V 547-554
saec. VI?parent-asperps_minPs. Asper min. GL Suppl. 61, 18ars edita in supplemento Grammaticorum Latinorum (nunc vulgo Asper minor; sequitur Donati artem minorem), p. 61 lin. 18 HagenGL Suppl. 39-61
asperps_min

61 app.

p. 61 Hagen in apparatu criticotextus partim editus e cod. Bernensi 611 in GL Suppl. 61 app.; cf. V. Law, The Insular Latin Grammarians, Woodbridge 1982, 57 (recensio Frisingensis)
parent-audaxAvdax GL VII 361, 12Audax grammaticus (is qui ad Augustinum epistulam misit?), de Scauri et Palladii libris excerpta, vol. VII p. 362 lin. 21 KeilGL VII 321-361, 12
saec. I a. Chr.parent-aufust_frgAvfvst. frg. 3Aufustius grammaticus, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 3 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 491-493
354-430parent-augAvg.Aurelius Augustinus episcopus Hipponensis
354-430aug

ars 103

ars sancti Augustini pro fratrum mediocritate breviata, § 103 Bonnet (excerpta ex Augustini de grammatica libro deperdito?)G. Bonnet (éd. par), Abrégé de la grammaire de Saint Augustin, Paris 2013; C. F. Weber, S. Augustini Ars grammatica cum prolegomenis, Ind. lect. aest., Marburgi 1861; cf. H. Keil, GL V 494-496 (excerpta)
405/406aug

c. Cresc. 4, 66, 83

contra Cresconium grammaticum partis Donati, lib. 4 cap. 66 § 83M. Petschenig (rec.), Sancti Aureli Augustini scripta contra Donatistas, II: Contra litteras Petiliani libri tres, Epistula ad catholicos de secta Donatistarum, Contra Cresconium libri quattuor, Vindobonae-Lipsiae 1909, 325-582
parent-augps_regPs. Avg. reg. 10, 4regulae Augustino suppositae, cap. 10 § 4 MartorelliL. Martorelli (a c. di), Ps. Aurelii Augustini Regulae, Hildesheim 2011 (GL V 496-524)
Persii amicus, † 79?parent-bass_frgBass. frg. 11 p. 44, 12Caesius Bassus, de metris fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 11 p. 44 lin. 12 Morelli (p. et lin. addimus tantum apud fragm. 11)G. Morelli (a c. di), Caesii Bassi De metris. Atili Fortunatiani De metris Horatianis, I, Hildesheim 2011, 3-44
parent-basspsPs. Bass. 119, 9ars de metris Basso supposita, p. 119 lin. 9 MorelliG. Morelli (a c. di), Caesii Bassi De metris. Atili Fortunatiani De metris Horatianis, I, Hildesheim 2011, 101-119 (GL VI 305-312)
bassps

app. 51, 10

de positura, de chria, de poemate, de versu, de accentibus, p. 51 lin. 10 MorelliG. Morelli (a c. di), Caesii Bassi De metris. Atili Fortunatiani De metris Horatianis, I, Hildesheim 2011, 47-51 (GL VI 273-275, 9)
672/3-735parent-bedaBedaBeda Venerabilis
beda

metr. 25, 36

de arte metrica, cap. 25 lin. 36 KendallC. B. Kendall (ed.), De arte metrica, in Bedae Venerabilis opera, I: Opera didascalica, Turnhout 1975, 80-141 (GL VII 227-260)
beda

orth. l. 1250

de orthographia, lin. 1250 JonesC. W. Jones (ed.), De orthographia, in Bedae Venerabilis opera, I: Opera didascalica, Turnhout 1975, 1-57 (GL VII 261-294)
beda

schem. 2, 301

de schematibus et tropis, cap. 2 lin. 301 KendallC. B. Kendall (ed.), De schematibus et tropis, in Bedae Venerabilis opera, I: Opera didascalica, Turnhout 1975, 142-171
cos. 510, † 524parent-boeth_diff-topBoeth. diff. top. 4, 13, 2de differentiis topicis, lib. 4 cap. 13 § 2 NikitasD. Z. Nikitas, Boethiusʼ De topicis differentiis und die byzantinische Rezeption dieses Werkes, Athens-Paris-Bruxelles 1990, 1-92
saec. VIII1/2parent-bonifBonif.Bonifatius
bonif

gramm. 99, 12

ars grammatica, p. 99 lin. 12 Löfstedt – GebauerB. Löfstedt – G. J. Gebauer (edd.), Bonifati ars grammatica, accedit ars metrica, Turnhout 1980, 9-99
bonif

metr. 113, 131

ars metrica, p. 113 lin. 131 Löfstedt – GebauerB. Löfstedt – G. J. Gebauer (edd.), Bonifati ars grammatica, accedit ars metrica, Turnhout 1980, 109-113
parent-brev-expos-verg-georgBrev. Expos. Verg. georg. 2, 542brevis expositio Vergilii georgicorum (complectitur nunc quidem georg. 1 sq.), in georg. 2, 542H. Hagen (rec.), Appendix Serviana ceteros praeter Servium et Scholia Bernensia Vergilii commentatores continens, Lipsiae 1902, 193-320
fere 53 a. Chr.parent-caes_anal-frgCaes. anal. frg. 35de analogia, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 35 GarceaA. Garcea, Caesar’s De Analogia, Oxford 2012
saec. II?parent-caper_gramm-frgCaper gramm. frg. 48 DesiderioFlavius Caper grammaticus, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 48 DesiderioJ. Desiderio, La notion d’archaïsme chez les grammairiens latins; avec une édition commentée de l’oeuvre frag- mentaire de Flavius Caper, Thèse doct., Paris Sorbonne-Cassino 2017; G. Keil, De Flavio Capro grammatico quaestionum capita II, «Dissertationes Philologicae Halenses» 10, 1889, 245-306
parent-caperpsPs. Caperlibelli de orthographia et de verbis dubiis qui in codicibus perperam Capro tribuuntur
caperps

orth. GL VII 107, 2

de orthographia, vol. VII p. 107 lin. 2 KeilGL VII 92-107, 2
caperps

verb. dub. GL VII 112, 5

de verbis dubiis, vol. VII p. 112 lin. 5 KeilGL VII 107, 3-112
parent-carm-adespCarm.carmina aut carminum fragmenta adespota
fere 400?carm-adesp

de fig. 186

carmen de figuris vel schematibus, vers. 186A. Riese (ed.), Anthologia Latina sive poesis Latinae supplementum, I: Carmina in codicibus scripta, 2: Reliquorum librorum carmina, Lipsiae 19062, nr. 485, 9-19 (18701); M. Squillante (a c. di), Carmen de figuris vel schematibus, Roma 1993; R. M. D’Angelo (a c. di), Carmen de figuris vel schematibus, Hildesheim 2001. Cf. U. Schindel, Die Rezeption der hellenistichen Theorie der rhetorischen Figuren bei den Römern, Göttingen 2001, 181-192 (RhLM 63-70)
carm-adesp

de ped. GL VI 646, 24

carmen de pedibus, vol. VI p. 646 lin. 24 KeilGL VI 246
parent-carm-scotCarm. Scot.carmina Scotorum de alphabeto
carm-scot

de alphab. 69

versus Scoti cuiusdam de alphabeto, vers. 69L. Müller, Versus Scoti cuiusdam de alphabeto, «RhM» 20, 1865, 365-367; PLM V 375-378 (ed. Baehrens); F. Glorie (ed.), Variae Collectiones Aenigmatum Merovingicae aetatis, Turnholti 1968, 729-740
carm-scot

de alphab Omont 88

carmen Scoti cuiusdam de alphabeto, editum ab Omont, vers. 88H. Omont, Poème anonyme sur les lettres de l’alphabet, «BECh» 42, 1881, 431-436; F. Glorie (ed.), Variae Collectiones Aenigmatum Merovingicae aetatis, Turnholti 1968, 741
carm-scot

expos. 51

expositio carminis Scoti cuiusdam de alphabeto ab Omont editi, § 51H. Omont, Poème anonyme sur les lettres de l’alphabet, «BECh» 42, 1881, 429-441 (editio, 436-440)
cos. 514, † fere 580parent-cassiodCassiod.Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus Senator
saec. VImed.cassiod

inst.

institutionesR. A. B. Mynors (ed.), Cassiodori Senatoris Institutiones, Oxford 19612 (19371, p. 93-97 continent excerpta de arte grammatica edita in GL VII 214, 14-216, 6)
cassiod

2, 7, 4

lib. 2 cap. 7 § 4Mynors, 3-157
cassiod

app. p. 168, 20

appendix, p. 168 lin. 20 MynorsMynors, 164-168
cassiod

2 concl. 9

lib. 2 conclusio § 9 MynorsMynors, 158-163
summa senectute conscript.cassiod

orth.

de orthographiaP. Stoppacci (a c. di), Cassiodoro, De orthographia, Firenze 2010 (GL VII 143-210)
cassiod

12, 23

cap. 12 § 23 StoppacciStoppacci, 11-78 (GL VII 144-209)
cassiod

concl. 13

conclusio, § 13 StoppacciStoppacci, 78-80 (GL VII 209-210)
cassiod

praef. 55

praefatio, § 55 StoppacciStoppacci, 3-10 (GL VII 143)
saec. V1?parent-cassiodps_de-oratPs. Cassiod. de orat. 108, 11commentarium de oratione et de octo partibus orationis artis secundae (sc. maioris) Donati, fort. Sergio cuidam tribuendum, p. 108 lin. 11 StockC. Stock (hrsg.), Sergius (ps.-Cassiodorus), Commentarium de oratione et de octo partibus orationis artis secundae Donati, München-Leipzig 2005, 40-108
parent-catal-grammCatal. gramm. p. cl catalogus grammaticorum e codice Bernensi 243, editus in supplemento Grammaticorum Latinorum, p. cl HagenGL Suppl. cxlix-cl
saec. IVmed.parent-charChar. 386, 28Flavius Sosipater Charisius grammaticus, artis grammaticae quae exstant, p. 386 lin. 28 BarwickC. Barwick (ed.), Flavii Sosipatri Charisii Artis grammaticae libri V, Lipsiae 19642 (19251); Add. et corr. Kühnert, Leipzig 19973 (GL I 1-296)
saec. IVex.?parent-claud-donClavd. Don. Aen.Ti. Claudius Donatus, interpretationes Vergilianae, sc. AeneidosH. Georgii (ed.), Tiberi Claudi Donati ad Tiberium Claudium Maximum Donatianum filium suum interpretationes Vergilianae, I-II, Lipsiae 1905-06
claud-don

12, 950 p. 642, 4

ad lib. 12 vers. 950 sqq. p. 642 lin. 4 (Aeneidos versus indicamus κατὰ quinos ut Georgii in margine exteriore)
claud-don

epil. p. 643, 12

epilogi fragmentum, p. 643 lin. 12Georgii, II, 642-643
claud-don

prooem. p. 7, 4

prooemium, p. 7 lin. 4Georgii, I, 1-7
saec. V?parent-cledonCledon. 111, 15Cledonius, ars grammatica (in Donati artes exstantes), p. 115 lin. 15 BernettiC. Bernetti (a c. di), Ars Cledonii Romani Senatoris Constantinopolitani grammatici: nuova edizione critica, Tesi di dottorato Roma Tre, a. a. 2011- 2012 (GL V 9-79)
saec. IX1parent-clem-scotClem. Scot. 172, 8Clemens Scottus, ars grammatica, cap. 172 § 8 TolkiehnJ. Tolkiehn (ed.). Clementis Ars grammatica, Lipsiae 1928; A. M. Puckett (ed.), Clementis qui dicitur Ars grammatica: a Critical Edition, Ann Arbor 1981 (Diss. [...] University of California, Los Angeles, 1978)
aet. Augusti?parent-cloat_frgCloat. frg. 18Cloatius Verus, fragmenta grammatica a scriptoribus servata, fragm. 18 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 467-473
parent-clod_frgClod. frg. 1Clodius Tuscus, fragmenta grammatica a scriptoribus servata, fragm. 1 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 467
parent-codex-quae-parsCodex quae pars p. xxi ars grammatica q. d. ‘Codex quae pars’ e codice Bernensi 207, cuius specimen editum est in supplemento Grammaticorum Latinorum, p. xxiGL Suppl. xxi
parent-comment-don_gl-vComment. in Don. GL V 327, 30fragmenta, quae e commentariis in Donatum servatis in codicibus excerpsit Keil, vol. V p. 327 lin. 30GL V 325, 25-327
parent-comment-don_jeudy

in Don. Jeudy 72, 22

commentum in Donatum, p. 72 lin. 22 Jeudytantum initia duorum diversorum commentorum edita sunt in C. Jeudy, Donat et commentateurs de Donat à l’abbaye de Ripoll (ms. Barcelone, Archivo de la Corona de Aragón, Ripoll 46), in G. Cambier – C. Deroux – J. G. Préaux (publ.), Lettres latines du moyen âge et de la Renaissance, Bruxelles 1978, 59-62 et 66-72
parent-comment-lucanComment. Lucan.Lucani commenta Bernensia q. d. (duobus saec. X codicibus Bernensibus vix ita, ut nunc leguntur, e temporibus antiquis tradita; cf. Schol. Lucan. ed. Web.)H. Usener (ed.), M. Annaei Lucani commenta Bernensia, Lipsiae 1869
comment-lucan

10, 545

scholion ad Lucan. 10, 545 (scholia codicis B diversa, ab Usener neglecta v. Schol. Lucan. B)
comment-lucan

argum. 10

argumenta singulorum librorum oratione soluta conscripta, argum. lib. 10
comment-lucan

argum. 5, 10

argumenta metrica, argum. lib. 5 vers. 10
saec. Vparent-consentConsent.Consentius, artis grammaticae quae exstant
consent

ars GL V 385, 16

de nomine et verbo, vol. V p. 385 lin. 16 KeilGL V 338-385
consent

barb. 32, 20

de barbarismis et metaplasmis, p. 32 lin. 20 NiedermannT. Mari (ed.), Consentius’ De barbarismis et metaplasmis, Oxford 2021; cf. M. Niedermann (ed.), Consentii Ars de barbarismis et metaplasmis, Neocomi Helvetiorum 1937, 32-37 (GL V 386-404)
a Nerone in exilium missusparent-cornvt_frgCornvt. frg. 39L. Annaeus Cornutus, fragmenta grammatica a scriptoribus servata, fragm. 39 MazzarinoA. Mazzarino (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta aetatis Caesareae, I, Augustae Taurinorum 1955, 167-209
parent-coron_finalCoron. final. 173, 24Coronati scholastici de finalibus, p. 173 lin. 24 CorazzaD. Corazza (a c. di), [MaximiVictorini] Commentarium de ratione metrorum, con cinque trattati inediti sulla prosodia delle sillabe finali, Hildesheim 2011, 170-173
405/406parent-cresc_aug-crescCresc. Aug. c. Cresc.Cresconius grammaticus partis Donati, verba ab Augustino allata, v. Avg. c. Cresc.M. Petschenig (rec.), Sancti Aureli Augustini scripta contra Donatistas, II: Contra litteras Petiliani libri tres, Epistula ad catholicos de secta Donatistarum, Contra Cresconium libri quattuor, Vindobonae-Lipsiae 1909, 325-582
parent-cruindmCrvindm. 50, 11Cruindmelus sive Fulcharius, ars metrica, p. 50 lin. 11 HuemerJ. Huemer, Cruindmeli (sive Fulcharii) Ars metrica: Beitrag zur Geschichte der karolingischen Gelehrsamkeit, Wien 1883, 1-50. Cf. J. Chittenden, Donatus Ortigraphus Ars grammatica, Turnhout 1982, xl-xli
parent-cunabola-grammCunabula gramm. 632Ccunabula grammaticae artis Donati, perperam Bedae supposita, p. 632 sectio C MignePL 90, 613-632 (tantum praefatio in GL V 325, 1-23)
parent-cyr-psPs. Cyr. 483, 11glossae Graeco-Latinae Cyrillo cuidam suppositae, in vol. II corporis glossariorum Latinorum editae, p. 483 lin. 11 GoetzG. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, II, Lipsiae 1888, 215-483
saec. VI?parent-de-verbo-ad-sevDe verbo ad Sev. 60, 24de verbo ad Severum, p. 60 lin. 24 PassalacquaM. Passalacqua (a c. di), Tre testi grammaticali bobbiesi, Roma 1984, 21-60 (GL V 634-654); cf. Macr. verb. in P. De Paolis (ed.), Macrobii Thedosii De verborum Graeci et Latini differentiis vel societatibus excerpta, Urbino 1990
parent-de-verbo-parDe verbo Par. 104de verbo e codice Parisino Latino 7491, § 104 Conduché (ubi opus est, addimus lin. eiusdem editionis)C. Conduché (éd. par), Liber de verbo e codice Parisiensi 7491, Turnhout 2018, 171-242; cf. L. Munzi, Ecdotica altomedievale e Korruptelenkult, «RPL» 44, 2021, 181-205
parent-decl-nom-bernDecl. nom. Bern. GL Suppl. xli, 12declinationes nominum e codice Bernensi 522, in supplemento Grammaticorum Latinorum editae, p. xli lin. 12 HagenGL Suppl. xli, 4-12
saec. V/VI?parent-decl-nom-bilingDecl. nom. biling. l. 120declinationes nominum Graeco-Latinae e papyro Louvre inv. 7332, lin. 120 Dickey – Ferri – ScappaticcioE. Dickey – R. Ferri – M. C. Scappaticcio, The Origins of Grammatical Tables: a Reconsideration of P. Louvre inv. 7332, «ZPE» 187, 2013, 173-189 (editio, 177-182); C. Wessely, Bericht über griechische Papyri in Paris und London, «WS» 8, 1886, 175-230 (editio, 218-221)
saec. VIIIex./IXin.parent-dicuilDicvilDicuil
dicuil

carm. 21, 2, 27

carm. (de grammatica) 21 pars altera vers. 27 DümmlerMGH PLAC II, 667-668 (ed. E. Dümmler)
dicuil

syll 177, 23

de primis syllabis, p. 177 lin. 23 ManitiusM. Manitius, Micons von St. Riquier De primis syllabis, «Münchener Museum für Philologie des Mittelalters und der Renaissance» 1, 1912, 121-177 (editio, 154, 21-177)
saec. Imed.?parent-didym_frgDidym. frg. 6Didymus Claudius grammaticus graecus, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 5 MazzarinoA. Mazzarino (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta aetatis Caesareae, I, Augustae Taurinorum 1955, 102-113; H. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 446-450
parent-diffDiff.differentiae, i. collectiones nonnullae synonymorum sim.
diff

Barwick 403, 28

collectio, quam edidit Barwick una cum Charisii arte grammatica (inc. ‘Inter ultionem et vindictam’), p. 403 lin. 28C. Barwick (ed.), Flavii Sosipatri Charisii Artis grammaticae libri V, Lipsiae 19642 (19251), 387-403 (GL VII 519-532)
diff

Beck p. 90, 27

collectio, quam edidit Beck (inc.: ‘Inter absconditum et absconsum’), p. 90 differentia 27J. W. Beck, Specimen litterarium de differentiarum scriptoribus Latinis, Diss. Groningae 1883, 28-90
diff

Brugnoli 224

collectio, quam edidit Brugnoli (inc.: ‘Inter auferre, adimere et eripere’), differentia 224G. Brugnoli, Una silloge inedita di differentiae in un manoscritto di S. Gallo, «Istituto Lombardo di Scienze e Lettere, Rendiconti, Classe di Lettere» 88, 1955, 189-216 (editio, 201-216)
diff

Cic. GL Suppl. 290, 4

differentiae Ciceronis q. d. (inc.: ‘Inter metum et timorem et pavorem’), Grammaticorum Latinorum supplementum p. 290 lin. 4GL Suppl. 275-290
diff

Suet. p. 314, 16

differentiae ex libro Suetonii q. d. (vix ullo iure duae hae collectiones in codice cum Suetonio et Remmio Palaemone coniunctae sunt), pars prior (inc.: ‘Inter gnatum et natum’; interdum differentiae Palaemonis nuncupantur), p. 314 lin. 16 RothC. L. Roth (rec.), C. Suetoni Tranquilli quae supersunt omnia, II: De grammaticis et rhetoribus deperditorum librorum reliquiae, Lipsiae 1858, 306-320 (pars prior, p. 306, 37-314, 16)
diff

Suet.p. 295, 13

differentiae ex libro Suetonii q. d. (vix ullo iure duae hae collectiones in codice cum Suetonio et Remmio Palaemone coniunctae sunt), pars posterior (inc.: ‘Iram et iracundiam’; interdum differentiae Suetonii nuncupantur), p. 295 lin. 13 ReifferscheidA. Reifferscheid (ed.), C. Suetoni Tranquilli praeter Caesarum libros reliquiae, Lipsiae 1860, 274-295; C. L. Roth (rec.), C. Suetoni Tranquilli quae supersunt omnia, II: De grammaticis et rhetoribus deperditorum librorum reliquiae, Lipsiae 1858, 306-320 (pars posterior, p. 314, 17-320)
diff

Uhlfelder 256

collectio, quam edidit Uhlfelder (inc.: ‘Inter polliceri et promittere’), differentia 256M. L. Uhlfelder (ed. by), De proprietate sermonum vel rerum, Rome 1954 (concordantia p. 87-101 [Migne = a]); Migne in PL 83, 1319-1332
370/380?parent-diomDiom. GL I 529, 28Diomedes, ars grammatica (nunc decurtata), vol. I p. 529 lin. 28 KeilGL I 299-529
parent-doctus-quae-parsDoctus quae pars p. xxix ars compendiaria e cod. Bernensi 207, cuius specimen in supplemento Grammaticorum Latinorum editum est, p. xxix Hageninc./expl. in GL Suppl. xxix
parent-don-a-tian_frgDonatian. frg. p. 55, 9Donatiani fragmentum, p. 55 lin. 9 MorelliG. Morelli (a c. di), Caesii Bassi De metris. Atili Fortunatiani De metris Horatianis, I, Hildesheim 2011, 52-55 (GL VI 275, 10-277)
Hieronymi praeceptor, 354 insignis habebaturparent-don-aelDon.Aelius Donatus grammaticus
don-ael

de com. 8, 11

excerpta de comoedia q. d., cap. 8 § 11P. Wessner (rec.), Aeli Donati quod fertur commentum Terenti. Accedunt Eugraphi commentum et scholia Bembina, I, Lipsiae 1902, 22-31; C. Cioffi, Il De comoedia attribuito a Donato: una nuova edizione, «Latinitas» 8, 2020, 137-152 (editio, 142-151)
don-ael

mai. 674, 8

ars maior q. d., p. 674 lin. 8 HoltzL. Holtz, Donat et la tradition de l’enseignement grammatical, Paris 1981, 603-674 (GL IV 367-402)
don-ael

min. 602, 5

ars minor q. d., p. 602 lin. 5 HoltzL. Holtz, Donat et la tradition de l’enseignement grammatical, Paris 1981, 585-602 (GL IV 355-366)
don-ael

Ter.

commentum Terentii certe non ita a Donato conscriptum (v. etiam Don. de com. et vita Ter.)P. Wessner (rec.), Aeli Donati quod fertur commentum Terenti. Accedunt Eugraphi commentum et scholia Bembina, I-II, Lipsiae 1902-05; cf. O. Zwierlein, Der Terenzkommentar des Donat im Codex Chigianus H VII 240, Berlin 1970
don-ael

Ad. 997, 2

in Adelphorum vers. 997, § 2Wessner, II, 9-185
don-ael

Ad. praef. 3, 8

in Adelphoe commenti praefatio, cap. 3 § 8 WessnerWessner, II, 3-9
don-ael

Andr. 981, 2

in Andriae vers. 981, § 2Wessner, I, 41-261; C. Cioffi (ed.), Aeli Donati quod fertur Commentum ad Andriam Terenti, Berlin-Boston 2017
don-ael

Andr. praef. 3, 6

in Andriam commenti praefatio, cap. 3 § 8 WessnerWessner, I, 35-40; Cioffi, 1-8
don-ael

Eun. 1094, 4

in Eunuchi vers. 1094, § 4Wessner, I, 270-497
don-ael

Eun. praef. 3, 5

in Eunuchum commenti praefatio, cap. 3 § 5 WessnerWessner, I, 265-270
don-ael

Hec. 880, 2

in Hecyrae vers. 880, § 2Wessner, II, 192-342
don-ael

Hec. praef. 3, 6

in Hecyram commenti praefatio, cap. 3 § 8 WessnerWessner, II, 189-192
don-ael

Phorm. 1055, 2

in Phormionis vers. 1055, § 2Wessner, II, 349-484
don-ael

Phorm. praef. 3, 5

in Phormionem commenti praefatio, cap. 3 § 5 WessnerWessner, II, 345-349
don-ael

Verg. ecl. praef. l. 345

praefatio commentarii in Vergilii eclogas deperditi, quae sequitur in codicibus vitam Vergilii (v. vita Verg.), lin. 345 BrummerH. Hagen (ed.), Scholia Bernensia ad Vergili bucolica atque georgica, Lipsiae 1867, 740-745 (sc. § 47-72); I. Brummer (rec.), Vitae Vergilianae, Lipsiae 1912, 11-19 (sc. lin. 194-345, paginarum pars superior); cf. K. Bayer, Vergil Viten, in J. Götte – M. Götte, Vergil Landleben, München 19814, 228-240
saec. IXin.parent-don-ortigrDon. Ortigr.ars grammatica q. d. Donati ortigraphiJ. Chittenden (ed.), Donatus Ortigraphus. Ars grammatica, Turnhout 1982
don-ortigr

195, 28

p. 195 lin. 28 ChittendenChittenden, pp. 3-195
don-ortigr

app. 200, 77

appendix de gerendi modo, p. 200 lin. 77 ChittendenChittenden, pp. 197-200
saec. IVex.?parent-dosithDosith. 77, 8Dositheus, artis grammaticae, quam Graece vertit, quae exstant, cap. 77 § 8 TolkiehnI. Tolkiehn (ed.), Dosithei Ars grammatica, Lipsiae 1913, 86-104; G. Bonnet (éd. par), Dosithée. Grammaire latine, Paris 2005 (GL VII 376-436)
saec. VIII?parent-dynam_grammDynam. gramm. 63Dynamius grammaticus, excerpta grammatica, § 63 MaiA. Mai, Novae Patrum Bibliothecae Tomus primus, 2, 1852, 182-198 (tantum e cod. Vat. Pal. lat. 1746); v. C. Jeudy, Fragments carolingiens de la grammaire de Dynamius (ms. Darmstadt 3303), in V. Law (ed. by), History of Linguistic Thought in the Early Middle Ages, Amsterdam-Philadelphia 1993, 127-144
saec. IXparent-erchanb_in-donErchanb. in Don. 114, 19Erchanbertus (episcopus Frisingensis?), tractatus super Donatum, p. 114 lin. 19 ClausenErchanberti Frisingensis Tractatus super Donatum, A Dissertation Submitted to the Faculty of the Division of the Humanities in Candidacy for the Degree of Doctor of Philosophy, by W. V. Clausen, Chicago (Illinois) 1948
parent-erchanbps_in-donPs. Erchanb. in Don. 203Erchanberti grammaticae recensio interpolata, lin. 203 LawV. Law, Erchanbert and the Interpolator: A Christian Ars minor at Freising (Clm 6414), in Ead. (ed.), History of Linguistic Thought in the Early Middle Ages, Amsterdam-Philadelphia 1993, 231-238
saec. VI?parent-eugraphEvgraph. Ter.Eugraphius, commentum TerentiiP. Wessner (rec.), Aeli Donati quod fertur commentum Terenti. Accedunt Eugraphi commentum et scholia Bembina, III.1, Lipsiae 1908
eugraph

Ad. 997

in Adelphorum vers. 997Wessner, 295-331
eugraph

Andr. 981

in Andriae vers. 981Wessner, 3-85
eugraph

Eun. 1094

in Eunuchi vers. 1094Wessner, 89-150
eugraph

Haut. 1066

in Heautontimorumenon vers. 1066Wessner, 153-210
eugraph

Hec. 879

in Hecyrae vers. 879Wessner, 259-292
eugraph

Phorm. 1054

in Phormionis vers. 1054Wessner, 213-256
Prisciani discipulusparent-eutychEvtych. GL V 488, 11Eutyches grammaticus, ars de verbo, vol. V p. 488 lin. 11 KeilGL V 447-489
parent-exc-andecavExc. Andecav. 40excerpta Andecavensia, cap. 40 De NonnoM. De Nonno, Un esempio di dispersione della tradizione grammaticale latina: gli inediti Excerpta Andecavensia, «AION (filol)» 14, 1992, 211-262
parent-exc-berolExc. Berol. p. 357 l. 127quaestiunculae de voce et littera e cod. Berolin. Diez. B Sant. 66, p. 357 lin. 127 Krotz – GormanE. Krotz – M. M. Gorman (ed. by), Grammatical Works Attributed to Peter of Pisa, Charlemagne’s Tutor, Hildesheim 2014, 335-357
saec. V/VI?parent-explan-donExplan. in Don.Sergius vel Servius q. d., explanationes in artem Donati (sc. min. et mai.)
explan-don

GL IV 562, 25

vol. IV p. 562 lin. 25 KeilGL IV 486-562
explan-don

orat. l. 439

de vitiis et virtutibus orationis, lin. 439 SchindelU. Schindel, Die lateinischen Figuren- lehrendes 5. Bis 7. Jahrhundert und Donats Vergilkommentar (mit zwei Editionen), Göttingen 1975, 258-279 (tantum partim editum in GL IV 563-565)
parent-expos-bern-in-don-gl-supplExpos. Bern. in Don. GL Suppl. 158, 37primae expositiones Sergii q. d. de prioribus Donati grammatici urbis Romae, in supplemento Grammaticorum Latinorum editae, p. 158 lin. 37GL Suppl. 143-158
saec. II?parent-festFest. p. 376Sex. Pompeius Festus, epitomae operis de verborum significatu Verrii Flacci (aet. Augusti et Tiberii) quae exstant (cf. Paul. Fest.), p. 376 Mueller (indicat. margine interiore apud Lindsay 1913)Ae. Thewrewk de Ponor (ed.), Sexti Pompei Festi de verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitome, Budapestini 1889, 92-576 (sc. paginae sinistrae); W. M. Lindsay (ed.), Sexti Pompei Festi de verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitome, Lipsiae 1913, 114-518 (fere paginae sinistrae); W. M. Lindsay (ed.), Glossaria Latina iussu academiae Britannicae edita, IV, Paris 1930, 255 sqq. Lemmata a littera O incipientia: A. Di Marco, Per la nuova edizione del De verborum significatione di Festo. Studi sulla tradizione e specimen di testo critico (lettera O), Hildesheim-Zürich-New York 2021, 158-210
saec. V/VI?parent-fin-metrFin. Metr.
fin-metr

Bob. 64, 13

commentarium Bobiense de finalibus metrorum (Maximi Victorini vel Metrorii cuiusdam esse dicebantur), p. 64 lin. 13D. Corazza (a c. di), [Maximi Victorini] Commentarium de ratione metrorum, con cinque trattati inediti sulla prosodia delle sillabe finali, Hildesheim 2011, 31-35; 37-63 (paginae dextrae); 64 (GL VI 229-240, 10)
saec. V/VI?fin-metr

Corazza 62, 14

commentarium de finalibus metrorum e variis recensionibus a Corazza editum, p. 62 lin. 14D. Corazza (a c. di), [Maximi Victorini] Commentarium de ratione metrorum, con cinque trattati inediti sulla prosodia delle sillabe finali, Hildesheim 2011, 36-62: paginae sinistrae (GL VI 231, 4-240, 10)
parent-fortunFortvn. 100, 19Atilius Fortunatianus, ars (de metris Horatianis), p. 100 lin. 11 MorelliG. Morelli (a c. di), Caesii Bassi De metris. Atili Fortunatiani De metris Horatianis, I, Hildesheim 2011, 59-100 (GL VI 278-304)
parent-frg-berolFrg. Berol. metr. GL VI 637, 15fragmentum de metris e cod. Berol. Diez. B Sant. 66, vol. VI p. 637 lin. 15 KeilGL VI 633, 1-637, 15
parent-frg-bobFrg. Bob.fragmenta grammatica varia e cod. Neap. Lat. 2 olim Bobiensi
frg-bob

acc. GL VII 540, 9

de accentibus, vol. VII p. 540 lin. 9 KeilGL VII 539, 16-540, 9
frg-bob

metr. GL VI 629, 22

de metris, de finalibus syllabis et de structuris, vol. VI p. 629 lin. 22 KeilGL VI 620-629
frg-bob

nom. Mariotti 158

de nomine a Mariotti editum, § 158S. Mariotti, Il Fragmentum Bobiense de nomine, in C. Questa – R. Raffaelli (a c. di), Atti del convegno internazionale «Il libro e il testo», Urbino, 20-23 settembre 1982, Urbino, 37-68 (editio, 59-68) [denuo impressum in Id., Scritti di filologia classica, Roma 2000, 313-341] (GL VII 540, 20-544)
frg-bob

nom. Passalacqua 19, 20

de nomine et pronomine a Passalacqua editum, p. 19 lin. 20M. Passalacqua (a c. di), Tre testi grammaticali bobbiesi, Roma 1984, 3-19 (GL V 555-566)
frg-bob

propr. nom. GL VII 540, 19

de propriis nominibus, vol. VII p. 540 lin. 19 KeilGL VII 540, 10-19
parent-frg-bononFrg. Bonon. 3 p. 276fragmenta grammatica e codice Bononiensi 797, fragm. 3 p. 276 NegriA. M. Negri, De codice Bononiensi 797, «RFIC» 87, 1959, 274-276. Frg. 4 i. q. Poeta vates (v. infra) editum a L. Munzi, Spigolature grammaticali in una silloge scolastica carolingia, «BollClass» s. III 14, 1993, 124-132
parent-frg-parFrg. Par.fragmenta grammatica e cod. Par. Lat. 7530
frg-par

metr. GL VI 632, 12

de iambico metro et de rhythmo, vol. VI p. 632 lin. 12 KeilGL VI 630, 1-632, 12
frg-par

not. GL VII 536, 22

de notis, vol. VII p. 536 lin. 22 KeilGL VII 533-536; cf. H. Funaioli, Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 54-56: s.v. L. Aelius Stilo, test. 21
parent-frg-sangall_metrFrg. Sangall. metr. GL VI 641, 6fragmentum de metris e cod. Sangall. 876, vol. VI p. 641 lin. 6 KeilGL VI 637, 16-641, 6
Ciceronis fere aequalis?parent-gall_gramm-frgGall. gramm. frg. 28C. Aelius Gallus, operis de significatione verborum, quae ad ius civile pertinent, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 28 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 545-554
saec. I2 a. Chr.parent-gav-bass_gramm-frgGav. Bass. gramm. frg. 10Gavius Bassus, operis de origine verborum et vocabulorum fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 10 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 486-491
saec. II2parent-gellGell. 20, 11, 5A. Gellius, noctes Atticae (opus non integrum traditum), lib. 20 cap. 11 § 5M. Hertz (rec.), A. Gellii noctium Atticarum libri XX, I: libri I-IX. II: libri X-XX, Berolini 1883-85; cf. Jahrb. class. Phil. suppl. 21 [1894] p. 1–48); P. K. Marshall (rec.), A. Gellii noctes Atticae, I-II, Oxonii 1968; lib. 1–15: cf. R. Marache (éd. par), Les nuits attiques, I-III, Paris 1967. 1978. 1989; lib. 1–13: cf. F. Cavazza (a c. di), Aulo Gellio. Le notti attiche, I-VIII, Bologna 1985-1999
parent-glossGloss. V 659, 30Corpus glossariorum lat., vol. V p. 659 glossa 30 (interdum etiam glossarii nomen addimus: v. Ps. Cyr., Gloss. Serv., Idiom. gen. Harl., Idiom. gen. Par., Ps. Philox.)G. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, I-V, Lipsiae 1888-1923
969glossGloss. Aynard. Ω14glossarium Aynardi q.d., glossa Ω 14 GattiP. Gatti (a c. di), Ainardo. Glossario, Firenze 2000
saec. I a. Chr.-fere 600glossGloss. biling. I 14, 29glossaria bilinguia (sc. graeca et latina) in papyris et membranis non post saec. VIIin. scriptis reperta, quot collegit Kramer, glossar. 14 (sc. folium Parisinum q. d.) lin. 29 (quod ante Kramer a Gloss. II non distinguebatur), anteponimus nunc vol., sc. I. II Kramer. Continentur etiam colloquia et epistulaeJ. Kramer (hrsg. von), Glossaria bilinguia in membranis et papyris reperta, Bonn 1983. Id. (ed.), Glossaria bilinguia altera, München 2001
glossGloss. iurispr.glossarium iurisprudentiae, sc. lexicon vocum latinarum temporibus Byzantinis fere e Theophil. inst. Iust. excerptum, incipiens a voce
gloss

ἄδετ Φ 19

ἄδετ (= habet), glossarum quae incipiunt a littera Φ glossa 19 (usque adhuc afferebamus codicem Paris. gr. 1357A, ex quo nostrum in usum nonnulla excerpserat Ioh. Vollmer)L. Burgmann, Das Lexikon adet – ein Theophilosglossar, in D. Simon (hrsg. von), Fontes minores, 6, Frankfurt am Main 1984, 19-61 (editio, 38-61)
gloss

ἄκτωρ Φ 6

ἄκτωρ (= actor), glossarum quae incipiunt a littera Φ glossa 6L. Burgmann, Ἀθανάσιος δίγλωσσος. Latina in der Novellen-bearbeitung des Athanasios von Emesa, «Subseciva Groningana» 4, 1990, 57-82 (editio, 72-79)
gloss

αὔσηθ Φ 23

αὔσηθ (= absit), glossarum quae incipiunt a littera Φ glossa 23L. Burgmann (ed.), in Lexica Iuridica Byzantina, Frankfurt am Main 1990, 262-288
gloss

μαγκίπιουν Φ 28

μαγκίπιουν (= mancipium), glossarum quae incipiunt a littera Φ glossa 28B. H. Stolte (ed.), in Lexica Iuridica Byzantina, Frankfurt am Main 1990, 356-380
glossGloss. Leid. Hessels 48, 74glossae codicis Leidensis Voss. Q 69, cap. 48 gloss. 74 Hessels (olim ea tantum afferebamus, quae a Goetz excerpta sunt)G. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, Lipsiae 1894, 410-425 (excerpta); J. H. Hessels (ed. by), A Late Eighth-century Latin-Anglosaxon Glossary, Cambridge 1906
glossGloss. Non. I ed. Gatti Z1glossarum Nonii series prima (Gloss. V 637–649) affertur, ubi opus est, sec. Gatti, sc. littera Z glossa 1P. Gatti (a c. di), Glossae Nonii Leidenses. La prima serie, Trento 2005
glossGloss. Paul. l. 1454glossarii bilinguis fere in Pauli apostoli epistulas reliquiae servatae papyro saec. IV/V (respiciuntur II Cor., Eph., Gal., Rom.), lin. 1454A. Wouters, The Chester Beatty Codex AC 1499: a Graeco-Latin Lexicon on the Pauline Epistles and a Greek Grammar, Leuven 1988, 115-147
glossGloss. Serv. 536, 52glossae Servii q. d., in corpore glossariorum Latinorum editae, vol. II p. 536 glossa 52G. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, II, Lipsiae 1888, 507-536
saec. VIglossGloss. Taur. cod. Theod. 9, 34, 9glossae marginales codicis deperditi Taurinensis A II 2 ad codicem Theodosianum, sc. ad Cod. Theod. 9, 34, 9A. J. B. Sirks (reéd. par), Summaria antiqua Codicis Theodosiani, Amsterdam 1996, 117-119 (fere repetuntur quae transcripsit P. Krueger, Codicis Theodosiani fragmenta Taurinensia, «Abhandlungen der königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin» Phil.-hist. Kl.», 1897, II, 15-98, et inde edidit Th. Mommsen, in Th. Mommsen – P. M. Meyer (edd.), Theodosiani libri XVI, I.2, Berolini 1905, xlii)
glossGloss. Vatic. Reg. 203, 120glossae codicis Vaticani Regin. 203, gloss. 120E. Merchie, Gloses latines inédites du Codex Vaticanus Reginae 203 (ff. 107v-108r), «Musée Belge» 26, 1922, 261-287 (editio, 263-266)
non post saec. VIIglossGloss. Zeitschr. Pap. Epigr. 47, 1982 p. 293glossaria nonnulla, quae aut post Gloss. (sc. Goetz) et Gloss.L alibi melius edita sunt aut ibi desiderantur, afferimus indicantes editionem, e. g. glossas folii Coloniensis membran. nunc editas Zeitschr. Pap. Epigr. (quas usque adhuc non a Gloss. IV distinguebamus)G. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, IV, Lipsiae 1889, xlii-xliii; J. Kramer, Fragment eines alphabetischen lateinischen Glossars: C, «ZPE» 47, 1982, 291-300 (editio, 292-293)
parent-glossl_ansilGloss.L I Ansil. zi 1glossaria latina a Lindsay al. collecta, vol. I, glossarium Ansileubi q. d. (vel liber glossarum), glossarum quae incipiunt a litteris ZI glossa 1 (olim et hoc et alia huius collectionis glossaria afferebamus sec. collectionem vetustiorem, quae tamen etiam nunc non raro adhibenda est). Singula glossaria nominamus sec. Lindsay. Cum Ansileubi glossarium a Lindsay brevius editum sit, nunc interdum inter uncinos indicamus, unde glossam integram afferamus, e. g.:W. M. Lindsay et al. (edd.), Glossaria Latina iussu Academiae Britannicae edita, I-V, Paris 1926-1931
glossl_ansil

PA 25 (cod. Paris.)

glossa PA 25 allata ex ipso codice Parisino in duo volumina diviso (A-E: cod. 11529; F-Z: cod. 11530; Lowe 611)
glossl_ansil

UD 3 (diff. p. 113)

glossa UD 3 integra una cum aliis, quae e differentiis q. d. sumptae sunt, ab Uhlfelder edita, p. 113 (quae glossae apud Lindsay plerumque nota ‘Diff.’ distinctae sunt)M. L. Uhlfelder (ed. by), De proprietate sermonum vel rerum, Rome 1954, 103-113
glossl_ansil

ZO 16 (med. p. 96)

glossa ZO 16 integra una cum ceteris, quae e medicorum scriptis sumptae sunt, ab Heiberg edita, p. 96 (usque adhuc nota propria utebamur indicantes paginam et lineam sec. Heiberg)J. L. Heiberg (ed.), Glossae medicinales, København 1924
glossl_ansil

SI 617 (mens. p. 114)

glossa SI 617 integra una cum ceteris, quibus mensium nomina tractantur, a Mountford edita, p. 114 (quae glossae apud Lindsay notis ‘Mens.’ vel ‘mens.’ distinctae sunt)J. F. Mountford, De Mensium Nominibus, «JHS» 43, 1923, 102-116 (editio, 104-114)
glosslGloss.L Corp.glossarium codicis 144 collegii Cantabrigiensis q. d. Corpus Christi editum a LindsayW. M. Lindsay, The Corpus Glossary, Cambridge 1921
glossl_corp

Z 7

glossarum a littera Z incipientium glossa 7
glossl_corp

interpr. nom.L p. 189, 340

interpretatio nominum, p. 189 glossa 340Lindsay, 188-189
fere 805-868parent-godescGodesc.Godescalcus Orbacensis
godesc

gramm. 496, 13

opuscula de rebus grammaticis, p. 496 lin. 13 LambotC. Lambot, Oeuvres théologiques et grammaticales de Godescalc d’Orbais, Louvain 1945, 353-496
godesc

gramm. app. 503, 18

appendix, p. 503 lin. 18 LambotC. Lambot, Oeuvres théologiques et grammaticales de Godescalc d’Orbais, Louvain 1945, 497-503
parent-gramm-caesurGramm. de caesur. GL VI 645, 35tractatus de caesuris e cod. Guelferbytano, olim Weissenburgensi 86, vol. VI p. 645 lin. 35 KeilGL VI 645, 25-35; cf. H. Keil in GL VI xix
parent-gramm-interrGramm. interr. 11interrogatio de grammatica, § 11 MunziL. Munzi, Testi grammaticali e renovatio studiorum carolingia, in M. De Nonno – P. De Paolis – L. Holtz (ed. by), Manuscripts and Tradition of Grammatical Texts from Antiquity to the Renaissance. Proceedings of a Conference Held at Erice, 16-23 October 1997, I, Cassino 2000, 351-388 (editio, 377-378)
parent-gramm-littGramm. de litt. p. 135, 22breves expositiones de litteris e variis codicibus, p. 135 § 22 MunziL. Munzi, Littera legitera. Testi grammaticali latini dell’Alto Medioevo, Napoli 2007, 23-24; 45-46; 63-68; 83; 86; 89-90; 101-103; 123-135
parent-gramm-litt-hebrGramm. de litt. Hebr. 320Btractatus de formis Hebraicarum litterarum Hieronymo suppositus, p. 320 sectio B MignePL 30, 317C-320B
saec. V/VI?parent-gramm-specieb-locutGramm. de specieb. locut. l. 40grammaticus quidam, de speciebus locutionis, lin. 40 SchindelB. Bischoff, Sammelhandschrift Diez. B Sant. 66. Grammatici latini et catalogus librorum, Graz 1973, 122-124 (praebentur imagines); U. Schindel, Ein unedierter lateinischer Figurentraktat – Karolingische Neuschöpfung oder antike Theorie?, «Philologus» 138, 1994, 335-348 (editio, 346-347)
parent-gramm-syllGramm. de syll. GL Suppl. xviiiadditamentum de syllaba in Donati artis maioris cod. Bernensi 207, in supplemento grammaticorum Latinorum editum, p. xviii HagenGL Suppl. xviii
parent-gramm-voceGramm. de voce GL Suppl. xxxviiadditamentum de voce post artem grammaticam anonymam in cod. Bernensi 123, in supplemento grammaticorum Latinorum editum, p. xxxvii HagenGL Suppl. xxxvii
parent-hermenHermen.hermeneumata Pseudodositheana q. d.G. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, III, Lipsiae 1892; E. Dickey (ed. by), The Colloquia of the Hermeneumata Pseudodositheana, I-II, Cambridge 2012-15
hermen

Berol. coll. l. 143

colloquium papyri Berolinensis inv. 10582 (saec. V/VI), lin. 143 (antea afferebatur sec. Schubart vel Cavenaile)W. Schubart, Ein lateinisch-griechisch-koptisches Gesprächbuch, «Klio» 13, 1913, 27-38 (editio, 27-33; inde R. Cavenaile [ed.], Corpus papyrorum Latinarum, Wiesbaden 1958, 394-398); Dickey, II, 272-275
saec. IV?hermen

Celtis

codicis Conradi Celtis (ex cod. vetusto descripti)
hermen

coll. 77c

colloquium, cap. 77 sectio c Dickey (antea sectionibus non distinctis inter glossas afferebatur)A. C. Dionisotti, From Ausonius' Schooldays? A Schoolbook and its Relatives, «JRS» 72, 1982, 83-125 (editio, 97-105); Dickey, II, 165-191
hermen

gloss. 26, 51 vel 39, 99

glossae in XLVIII capitula redactae, titulus 26 (περὶ χρυσέων κοσμημάτων) lemma 51gloss. 26: U. Kraft, Περὶ χρυσέων κοσμημάτων. Ein Titulus aus dem lateinisch-griechischen Celtis-Glossar, in Von Sklaven, Pächtern und Politikern. Beiträge zum Alltag in Ägypten, Griechenland und Rom. Δουλικὰ ἔργα zu Ehren von Reinhold Scholl, Berlin-Boston 2012, 139-163 (editio, 141-142); gloss. 39: P. Gatti, Nomi di pesci negli Hermeneumata Celtis, «ALMA» 64, 2006, 105-121 (editio, 107-121)
hermen

Flammini 1715

hermeneumata q. d. Pseudodositheana varia apud Flammini edita, lin. 1715G. Flammini (ed.), Hermeneumata Pseudodositheana Leidensia, Monachii-Lipsiae 2004, 1-66
hermen

Harl. coll. 28h

colloquium Harleianum, cap. 28 sectio h Dickey (antea p. 116 lin. 18 Goetz)Goetz, 108-116 (transcr.). 638-644 (ed. emendata); Dickey, II, 19-37
hermen

Leid. coll. 11p

colloquium Leidense-Stephani, cap. 11 sectio p Dickey (antea hermeneumata Stephani p. 379 lin. 66 Goetz)Goetz, 69-71 (transcr. coll. Leid.). 376, 47-379, 66 (transcr. coll. Steph.). 637-638 (ed. emendata); Dickey, I, 197-204
hermen

Monac. coll. 12d

colloquia Monacensia-Einsidlensia, cap. 12 sectio d Dickey (antea p. 220 lin. 7 [coll. Monac.] vel p. 235 lin. 7 [coll. Eins.] Goetz)Goetz, 119-122, 61. 210, 44-220 (transcr. coll. Monac.). 223-235, 7 (transcr. coll. Eins.). 644-654 (ed. emendata); Dickey, I, 101–130
hermen

Montepess. coll. 20f

colloquium Montepessulanum, cap. 20 sectio f Dickey (antea p. 289 lin. 20 Goetz)Goetz, 283-289, 20 (transcr.). 654-659 (ed. emendata); Dickey, II, 95-107
hermen

Steph. coll. 39b

colloquium Stephani, cap. 39 sectio b Dickey (antea p. 384 lin. 29 Goetz)Goetz, 379, 67-384, 29; Dickey, I, 225-233
abbas 834/835parent-hilder_arsHilder. ars 79, 9Hildericus abbas Casinensis, ars grammatica, p. 79 lin. 9 Lentinipartim tantum edita ab A. Lentini, Ilderico e la sua «Ars grammatica», Montecassino 1975, 11-79
fere 780-856parent-hrab_exc-priscHrab. exc. Prisc. 670DHrabanus Maurus, excerptio de arte grammatica Prisciani, p. 670 sectio D MignePL 111, 613B-670D
parent-idiom-casIdiom. cas. GL IV 572, 30de idiomatibus casuum e cod. Parisino Lat. 7530, vol. IV p. 572 lin. 30 KeilGL IV 566-572
parent-idiom-genIdiom. gen.de idiomatibus generum
idiom-gen

Bob. 548, 66

recensio Bobiensis, p. 548 lin. 66 GoetzM. De Nonno, La grammatica dell’Anonymus Bobiensis (GL I 533-565 Keil), con un’appendice carisiana, Roma 1982, 32-35 (GL I 551, 39-554, 33)
idiom-gen

Char. 463, 36

recensio Charisiana, p. 463 lin. 36 BarwickC. Barwick (ed.), Flavii Sosipatri Charisii Artis grammaticae libri V, Lipsiae 19642 (19251), 450-463. G. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, II, Lipsiae 1888, 537-548
idiom-gen

Harl. 506, 62

recensio Harleiana, p. 506 lin. 62 GoetzG. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, II, Lipsiae 1888, 487-506
idiom-gen

Par. 553, 43

recensio Parisina, p. 553 lin. 43 GoetzG. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, II, Lipsiae 1888, 549-553
episcopus factus 600/601, † 636parent-isidIsid.Isidorus episcopus Hispalensis
isid

diff. 2, 170

differentiae, lib. 2 § 170 (opus sec. Codoñer Merino post Isid. auctum; cf. etiam Diff.); ubi opus est, conferimus in lib. 1 inter uncinos § sec. Codoñer (cuius numeri discrepant), e. g. diff. 1, 460 (398 C.)PL 83, 9-98 (cf. 433-434); lib. 1: C. Codoñer (ed.), Isidoro de Sevilla. Diferencias, 1: Libro I, Paris 1992 (cf. concordantiam p. 497 sqq.); lib. 2: M. A. Andrés Sanz (ed.), Isidori Hispalensis episcopi liber differentiarum [II], Turnhout 2006
isid

orig. 20, 16, 8

origines (etymologiae; opus imperfectum), lib. 20 cap. 16 § 8 LindsayW. M. Lindsay (ed.), Isidori Hispalensis episcopi etymologiarum sive originum libri XX, I-II, Oxonii 1911 (cf. PL 82); e. g. lib. 1: O. Spevak (éd. et trad. par), Isidore de Séville. Étymologies. Livre I : La Grammaire, Paris 2020; lib. 2: P. K. Marshall (ed. and transl. by), Isidore de Séville. Étymologies. Livre II: Rhetoric, Paris (1983); lib. 3: G. Gasparotto (éd. par), trad. par J.-Y. Guillaumin, Isidore de Séville. Étymologies. Livre III: De mathematica, Paris 2009; lib. 9: M. Reydellet (éd. et trad. par), Isidore de Séville. Étymologies. Livre IX: Les langues et les groupes sociaux, Paris 1984; lib. 12: J. André (éd. et trad. par), Isidore de Séville. Étymologies. Livre XII: Des animaux, Paris 1986; lib. 17: J. André (éd. et trad. par), Isidore de Séville. Étymologies. Livre XVII, Paris 1981; lib. 20: J.-Y. Guillaumin (éd. et trad. par), Isidore de Séville. Étymologies. Livre XX: De penu et instrumentis domesticis et rusticis, Paris 2010
isid

synon. 2, 103

synonyma (de lamentatione animae peccatricis), lib. 2 § 103; ubi opus est, distinguimus rec. Λ et rec. Φ ElfassiPL 83, 827-868; J. Elfassi (ed.), Isidori Hispalensis episcopi Synonyma, Turnhout 2009
inter Isidori origines et Iuliani Toletani artem grammaticamparent-isidiunIsid. Ivn. l. 732Isidorus iunior q. d., de vitiis et virtutibus orationis, lin. 732 SchindelU. Schindel, Die lateinischen Figurenlehren des 5. bis 7. Jahrhunderts und Donats Vergilkommentar, mit 2 Editionen, Göttingen 1975, 204-241
saec. Xmed.parent-israel-scot_metrIsrael Scot. metr. 65versus Israhelis de arte metrica super nomen et verbum, vers. 65MGH PLAC V, 500-502 (ed. K. Strecker); É. Jeauneau, Pour le dossier d’Israel Scot, «AHMA» 52, 1985, 7-72 (editio 22-24)
saec. IV?parent-iul-ruf_rhetIvl. Rvf. rhet. 38 p. 47, 30Iulius Rufinianus rhetor, de figuris sententiarum et elocutionis (supplementum AQVILAE), § 38 p. 47 lin. 30C. Halm (emend.), Rhetores Latini minores, Lipsiae 1863, 38-47
parent-iul-rufpsPs. Ivl. Rvf.opuscula Iulio Rufiniano perperam ascriptaC. Halm (emend.), Rhetores Latini minores, Lipsiae 1863, 48-62
iul-rufps

schem. dian. 15 p. 62, 30

de schematis dianoeas, § 15 p. 62 lin. 30Halm, 59-62
iul-rufps

schem. lex. 44 p. 58, 20

de schematis lexeos, § 44 p. 58 lin. 20Halm, 48-58
parent-iul-sev_pedIvl. Sev. ped. GL VI 645, 24Iulius Severus, de pedibus, vol. VI p. 645 lin. 24 KeilGL VI 641-645, 24
saec. V2?parent-iul-sev_rhetIvl. Sev. rhet. 24 p. 370, 8Iulius Severianus, praecepta artis rhetoricae (opusculum nunc decurtatum?), cap. 24 p. 370 lin. 8C. Halm (emend.), Rhetores Latini minores, Lipsiae 1863, 355-370 (cf. R. Giomini, «Studi latini e italiani» 3, 1989, 49-60); R. Giomini (ed.), Iulii Severiani praecepta artis rhetoricae, Romae 1992
episcopus 680-690parent-iul-tol Ivl. Tol.Iulianus episcopus Toletanus
iul-tol

ars 240, 8

ars grammatica, p. 240 lin. 8 Maestre YenesM. A. H. Maestre Yenes (ed.), Ars Iuliani Toletani episcopi. Una gramática latina de la España visigoda, Toledo 1973 (excerpta edita in GL V 317-328); pp. 179-221 denuo editae a J. Carracedo Fraga, El tratado De vitiis et virtutibus orationis de Julián de Toledo, Estudio, edición y tradución, Santiago de Compostela 2015, 176-374
iul-tol

orat. 222, 14

de partibus orationis, p. 222 lin. 14 MunziL. Munzi, Il De partibus orationis di Giuliano di Toledo, «AION(filol)» 2-3, 1980-81, 153-228 (editio, 169-222)
fere 805-869parent-lup-ferr_metr-boethLvp. Ferr. metr. Boeth. 154Lupus Servatus abbas Ferrariensis, de metris Boethii, lin. 154 PeiperR. Peiper (ed.), Anicii Manlii Severini Boetii Philosophiae consolationis libri quinque, Lipsiae 1871, xxv-xxviiii
saec. V1parent-macrMacr.Macrobius Ambrosius Theodosius vir clarissimus et inlustrisL. Ianus (emend.), Macrobii Ambrosii Theodosii v. cl. et inl. commentarii in Ciceronis somnium Scipionis et excerpta e libris differentiis et societatibus Graeci Latinique verbi, Quedlinburgi-Lipsiae 1848. Id. (emed.), Macrobii Ambrosii Theodosii v. cl. et inl. opera quae supersunt, II: Saturnaliorum libri VII et indices, Quedlinburgi-Lipsiae 1852
macr

Sat. 7, 16, 34

Saturnaliorum quae exstant, lib. 7 cap. 16 § 34Ianus, II; J. Willis (ed.), Ambrosii Theodosii Macrobii Saturnalia, I: Saturnalia, Lipsiae 19631 (c. addend. 19702); cf. R. A. Kaster (ed.), Macrobii Ambrosii Theodosii Saturnalia, Oxford-New York 2011
macr

somn. 2, 17, 17

commentarii in Ciceronis somnium Scipionis (Cic. rep. 6, 9-29), lib. 2 cap. 17 § 17Ianus, I, 13-215; J. Willis (ed.), Ambrosii Theodosii Macrobii Saturnalia, II: Commentarii in somnium Scipionis, Lipsiae 19631 (c. addend. 19702)
macr

verb. 171, 11

p. 183 lin. 23 De PaolisP. De Paolis (ed.), Macrobii Thedosii De verborum Graeci et Latini differentiis vel societatibus excerpta, Urbino 1990 (GL V 599-633); cf. De verbo ad Sev. in M. Passalacqua (a c. di), Tre testi grammaticali bobbiesi, Roma 1984, 21-60
cos. 399parent-mall-theodMall. Theod. 12, 7Flavius Mallius Theodorus, de metris, cap. 12 § 7 RomaniniF. Romanini (a c. di), Malli Theodori De metris, Hildesheim 2007, 5-55 (GL VI 585-601)
saec. VIIIin.?parent-malsMals. 260, 21ars Malsachani q. d., p. 260 lin. 21 LöfstedtB. Löfstedt, Der hibernolateinische Grammatiker Malsachanus, Uppsala 1965, 169-260
saec. V2?parent-mart-capMart. Cap.Martianus Minneius Felix Capella Carthaginiensis, de nuptiis Philologiae et MercuriiJ. Willis (ed.), Martianus Capella, Leipzig 1983
mart-cap

9, 996

lib. 9 § 996
mart-cap

9, 1000 (vers.)

lib. 9 § 1000 (in versibus)
mart-cap

metr.

ars metricaeditionem principem curat hoc tempore M. De Nonno, Olms-Weidmann, Hildesheim
ante Cassiodorum (saec. VI1?)parent-martyrMartyr. GL VII 199, 3Martyrius Adamantii filius, de B muta et V vocali, vol. VII p. 199 lin. 4 Keil (ubi longius discrepant quae excerpsit Cassiodorus, notantur Cassiod. orth. ...)GL VII 165-199
saec. IIIex., fere 356 factus Christianus, † post 362parent-marvictorinMar. Victorin.C. Marius Victorinus rhetor urbis Romae
marvictorin

ars 5, 49

ars grammatica, cap. 5 § 49 Mariotti (qui sequitur numerandi rationem vetustiorem iam apud Keil in summis paginis indicatam)I. Mariotti (a c. di), Marii Victorini ars grammatica, Firenze 1967 (GL VI 3-31, 16)
marvictorin

exc. orth. 111

excerpta de orthographia, § 111 De NonnoM. De Nonno, Tradizione e diffusione di Mario Vittorino grammatico, con edizione degli Excerpta de orthographia, «RFIC» 116, 1988, 5-59 (editio, 46-52)
saec. IV?parent-marvictorinpsPs. Mar. Victorin. GL VI 184, 14Aelius Festus Apthonius (Asmonius?), opus grammaticum (initium periit), quod iam saec. V, ut videtur, cum Marii Victorini artis genuinae fragmento (ars) coniunctum eius esse putabatur, vol. VI p. 184 lin. 14 KeilGL VI 31, 17-184
fere 50 a. Chr.-20 p. Chr. vel saec. II2 p. Chr.parent-meliss_gramm-frgMeliss. gramm. frg. 6C. Maecenas Melissus vel Ael. Melissus, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 6 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 537-540; cf. E. Spangenberg Yanes, Natiche, forni e altre ineptiae: due ‘nuovi’ frammenti delle opere letterarie di Gaio Melisso, «RFIC» 147, 2019, 51-81
saec. IX1/2parent-micoMicoMico monachus sancti Richarii
fere 824mico

prosod.

opus prosodiacum
mico

413

lin. 413 TraubeMGH PLAC III 280-294 (ed. L. Traube; Corrigenda 753-754)
mico

epil. 10

epilogus, vers. 10 MGH PLAC III 294 (ed. L. Traube; Corrigenda 753-754)
mico

prol. 10

prologus, lin. 10 TraubeMGH PLAC III 279 (ed. L. Traube; Corrigenda 753-754)
mico

syll.

de primis syllabis
mico

154, 20

p. 154 lin. 20 ManitiusM. Manitius, Micons von St. Riquier De primis syllabis, «Münchener Museum für Philologie des Mittelalters und der Renaissance» 1, 1912, 121-177 (editio, 126-154)
mico

epil. 6

epilogus, vers. 6MGH PLAC IV.2 933 (ed. K. Strecker)
mico

prol. 52

prologus, vers. 52MGH PLAC IV.2 932-933 (ed. K. Strecker)
fere 840parent-murethMvreth. 250, 18Murethac, in Donati artem maiorem, p. 250 lin. 18 HoltzL. Holtz (ed.), Murethach. In Donati Artem maiorem, Turnhout 1977
praet. 58, † 45 a. Chr.parent-nigidNigid. frg. 48P. Nigidius Figulus, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 48 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 158-179
saec. VII/VIII?parent-nom-dubNom. Dub. Z1de nominibus dubiis, littera Z lemma 1 Spangenberg YanesE. Spangenberg Yanes (a c. di), De nominibus dubiis cuius generis sint, Hildesheim 2020 (GL V 571-594)
post A. Gellium, ante Priscianumparent-nonNon. p. 557, 12Nonius Marcellus ex Africa Thubursicensis, de compendiosa doctrina, p. 557 lin. 12 editionis Mercerianae secundae, quam sequuntur editiones recentioresW. M. Lindsay (ed.), Nonii Marcelli de conpendiosa doctrina libros XX, I-III, Lipsiae 1903; lib. 1-3: R. Mazzacane (a c. di), De conpendiosa doctrina, I: Libri I-III, Firenze 2014; lib. 5-20: P. Gatti – M. Salvadore (a c. di), De conpendiosa doctrina, III: Libri V-XX, Firenze 2014
parent-orth-araOrth. ara GL Suppl. 295, 8tractatus de orthographia qui incipit ‘Ara per -a- scribendum’GL Suppl. 291-295 (e cod. Bernensi 522, Orthographia Bernensis I); PL 82, 732-737 (e cod. Vat. Lat. 6018)
parent-orth-oportetOrth. oportet GL Suppl. 297, 5tractatus de orthographia qui incipit ‘Oportet per unum -p-’GL Suppl. 295, 9-297, 5 (Orthographia Bernensis II)
parent-orth-religioOrth. religio GL Suppl. 299, 26tractatus de orthographia qui incipit ‘Religio ideo dicitur’GL Suppl. 297, 6-299, 26 (Orthographia Einsidlensis); H. Usener, Eine Handschrift Peter Daniels, «RhM» 22, 1867, 417-418 (e cod. Bernensi 330)
parent-orth-scripsiOrth. scripsi GL Suppl. 301, 15tractatus de orthographia qui incipit ‘Scripsi propterea per -p- et -s-’GL Suppl. 299, 28-301, 15 (Orthographia Bernensis III)
saec. IV?parent-palaem_reg-psPs. Palaem. reg. 6, 4Q. Remmii Palaemonis quae fertur regula, cap. 6 § 4 RoselliniM. Rosellini (a c. di), Ps. Remmii Palaemonis Regulae, Hildesheim-Zürich-New York 2001 (GL V 533-547, 2)
saec. V?parent-papir_orthPapir. orth. GL VII 216, 14Q. Papiri(an)us, de orthographia fragm., vol. VII p. 216 lin. 14 KeilGL VII 216, 7-14
saec. IX1/2?parent-pauca-barbPauca de barb. 118, 9pauca de barbarismo collecta de multis, § 118 lin. 9 MariT. Mari (ed.), Pauca de barbarismo collecta de multis, Pisa 2017
saec. VIIIex.parent-paul-festPavl. Fest. p. 379Paulus Diaconus, excerpta ex libris Pompeii Festi de significatione verborum, p. 379 Müllerv. Fest.
saec. VIIIex.parent-paul_in-donPavl. in Don. 9, 3Paulus Diaconus, expositio artis DonatiM. F. Buffa Giolito (ed.), Paulus Diaconus, Expositio artis Donati, Genova 1990
fere 735-799parent-petr-pisPetr. Pis.Petrus Pisanus
petr-pis

gramm. γ 2050

ars grammatica, recensio γ lin. 2050 Luhtala – ReinikkaA. Luhtala – A. Reinikka (edd.), Petri Pisani Ars grammatica, Turnhout 2019; E. Krotz – M. M. Gorman (ed. by), Grammatical Works Attributed to Peter of Pisa, Charlemagne’s Tutor, Hildesheim 2014, 223-333; partim edita in GL Suppl. 159-171; cf. M. Manitius, Zur Grammatik Peters von Pisa, «Münchener Museum für Philologie des Mittelalters und der Renaissance» 1, 1912, 178-184
petr-pis

quaest. in Diom. 312

quaestiunculae in Diomedem, lin. 312 Krotz – GormanE. Krotz – M. M. Gorman (ed. by), Grammatical Works Attributed to Peter of Pisa, Charlemagne’s Tutor, Hildesheim 2014, 159-168
petr-pis

quaest. in Pomp. 1092

quaestiunculae in Pompeium, lin. 1092 Krotz – GormanE. Krotz – M. M. Gorman (ed. by), Grammatical Works Attributed to Peter of Pisa, Charlemagne’s Tutor, Hildesheim 2014, 169-202
petr-pis

quaest. in Prisc. 5155

quaestiunculae in Priscianum, lin. 5155 Krotz – GormanE. Krotz – M. M. Gorman, Grammatical Works Attributed to Peter of Pisa, Charlemagne’s Tutor, Hildesheim 2014, 1-157
saec. V?parent-philarg_verg-eclPhilarg. Verg. ecl.Iunius Philargyrius (Filagrius?) grammaticus, explanatio in bucolica VergiliiH. Hagen (rec.), Appendix Serviana, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, III.2, Lipsiae 1902, 1-189
philarg_verg-ecl

10, 77 rec. II

in Verg. ecl. 10, 77 (recensio II)
philarg_verg-ecl

praef. rec. I p. 13, 25

praefatio sive vita Vergiliana (recensio I), p. 13 lin. 25 HagenHagen p. 1–13; cf. I. Brummer (rec.), Vitae Vergilianae, Lipsiae 1912, 39-48
parent-philox-psPs. Philox. 212, 56glossae Latino-Graecae Philoxeno cuidam suppositae, in vol. II corporis glossariorum Latinorum editae, p. 212 lin. 56 GoetzG. Goetz (ed.), Corpus glossariorum Latinorum, II, Lipsiae 1888, 3-212
saec. Vin.parent-phocPhoc.Phocas (Focas) grammaticus
phoc

GL V 439, 7

GL V 410-439; cf. F. Casaceli (a c. di), Foca. De nomine et verbo, Napoli 1974
phoc

carm. de Verg. 131

carmen de vita Vergilii, vers. 131 RieseAL Riese II (21906) nr. 671, 142–145; Vitae Verg. ed. Hardie (21957, repetit. 1966), 31–35 (praeter praefationem); cf. Brugnoli (1984)
aet. inc.parent-phocpsPs. Phoc. GL V 441, 8Phocae qui fertur de aspiratione liber, vol. V p. 441 lin. 8 KeilGL V 439-441
* 23, † 79parent-plin_dub-sermPlin. dub. serm. frg.C. Plinius Secundus (vulgo Plinius maior), dubii sermonis librorum fragmenta, fragm. editionem novam curant hoc tempore A. Garcea – V. Lomanto; A. Della Casa, Il Dubius sermo di Plinio, Genova 1969; A. Mazzarino, Grammaticae Romanae fragmenta aetatis Caesareae, I, Augustae Taurinorum 1955, 219-331; J. W. Beck (coll., inlustr.), C. Plinii Secundi librorum dubii sermonis VIII reliquiae, Leipzig 1894
parent-poeta-vatesPoeta vates 215glossarium quod incipit ‘Poeta vates’, lin. 215 MunziL. Munzi, Spigolature grammaticali in una silloge scolastica carolingia, «Boll Class» s. III 14, 1993, 124-132
saec. V?parent-pompPomp. GL V 312, 16Pompeius (Maurus), commentum artis Donati, vol. V p. 312 lin. 16 KeilGL V 95-312 (di cui 283-312 corrispondono ad A. Zago [a c. di], Pompeii commentum in artis Donati partem tertiam, I: Introduzione, testo critico e traduzione, Hildesheim 2017, 3-82). Vd. etiam A. Zago, The (New) Prologue to Pompeius’ commentum, «Rationes Rerum» 14, 2019, 141-192
saec. II/IIIparent-porphPorph.Pomponius PorphyrioA. Holder (rec.), Scholia antiqua in Q. Horatium Flaccum, I: Porphyrionis commentum, ad Aeni pontem 1894
porph

Hor.

commentarium in Hor.
porph

ars 476

in artis poeticae vers. 476Holder, 162-179
porph

carm. 4, 15, 31-32

in carm. 4, 15, 31-32Holder, 3-161
porph

carm. saec. 73-76

in carm. saec. 73-76Holder, 180-184
porph

epist. 2, 2, 216

in epist. 2, 2, 216Holder, 317-409
porph

epod. 81

in epod. 81Holder, 185-222
porph

sat. 2, 8, 86

in sat. 2, 8, 86Holder, 316-409
porph

vita Hor. p. 2

vita Horatii, p. 2Holder, 1 -2
saec. V/VIparent-priscPrisc.Priscianus grammaticus
526-527prisc

ars 18, 307, 1

ars grammatica, lib. 18 cap. 307 § 1 Rosellini et al.editionem novam curant hoc tempore A. Bramanti – C. Kuper – I. Morresi – P. Monella – M. Pavoni – C. Poloni – M. Rosellini – E. Spangenberg Yanes, Olms-Weidmann, Hildesheim. GL II-III, 377 cuius paginae III 278, 13-377 denuo editae sunt in M. Rosellini (a c. di), Prisciani Caesariensis Ars. Liber XVIII. Pars altera, 1, Hildesheim 2015; paginae III 210-278, 12 in M. Rosellini (a c. di), Prisciani Caesariensis Ars. Liber XVIII. Pars prior, Hildesheim 2023
prisc

fig. num. 18, 17

de figuris numerorum, p. 18 lin. 17 PassalacquaM. Passalacqua (a c. di), Prisciani Caesariensis opuscula, I, Roma 1987, 4-18 (GL III 406-417)
post artem grammaticam eiusdem Priscianiprisc

inst. 41, 2

institutio de nomine et pronomine et verbo, p. 41 lin. 2 PassalacquaM. Passalacqua (a c. di), Prisciani Caesariensis opuscula, II, Roma 1999, 5-41 (GL III 443-456)
prisc

metr. Ter. 32, 5

de metris Terentii, p. 32 lin. 5 PassalacquaM. Passalacqua (a c. di), Prisciani Caesariensis opuscula, I, Roma 1987, 19-32 (GL III 418-429)
prisc

opusc. praef. 3, 24

epistula ad Symmachum, p. 3 lin. 24 PassalacquaM. Passalacqua (a c. di), Prisciani Caesariensis opuscula, I, Roma 1987, 3 (GL III 405)
post artem grammaticam eiusdem Priscianiprisc

part. 128, 24

partitiones, p. 128 lin. 24 PassalacquaM. Passalacqua (a c. di), Prisciani Caesariensis opuscula, II, Roma 1999, 45-128 (GL III 459-515)
prisc

rhet. 49, 8

praeexercitamina, p. 48 lin. 8 PassalacquaM. Passalacqua (a c. di), Prisciani Caesariensis opuscula, I, Roma 1987, 33-49 (GL III 430-440)
non ante saec. VIIIparent-priscps_accPs. Prisc. acc. 67, 9tractatus de accentibus Prisciano suppositus, p. 67 lin. 9 GiammonaC. Giammona (a c. di), [Prisciani] De accentibus, Hildesheim 2012 (GL III 519-528)
aet. Flaviorumparent-prob_gramm-frgProb. gramm. frg. 48*M. Valerius Probus grammaticus, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 48* VelazaJ. Velaza (ed.), M. Valeri Probi Beryti Fragmenta, Barcelona 2005; J. Aistermann, De M. Valerio Probo Berytio capita quattuor. Accedit reliquiarum collectio, Bonnae 1910 (concordantia, 137-139 Velaza)
parent-probpsPs. Prob.scripta M. Valerio Probo grammatico nullo iure supposita
aet. infimaeprobps

app. 8, 31

appendix q. d. Probi, sectio 8 lin. 31 Asperti – PassalacquaS. Asperti – M. Passalacqua (a c. di), Appendix Probi (GL IV 193-204), Firenze 2014 (GL IV 193-204)
probps

cath. 3, 10

catholica nominum et verborum, cap. 3 § 10 Bramanti (ubi opus est addimus p. et lin.) cf. recensionem alteram Sacerd. lib. 2A. Bramanti (a c. di), M. Plotii Sacerdotis artium grammaticarum libri I-II. [Probi] de catholicis, Hildesheim 2022, 75-245: paginae dextrae (GL IV 3-43)
saec. IVprobps

inst. GL IV 192, 18

instituta artium, vol. IV p. 192 lin. 18 KeilGL IV 47-192
saec. Iex.probps

litt. sing. GL IV 276, 77

de litteris singularibus fragmenta, vol. IV p. 276 nota 77 KeilGL IV 271-276
probps

nom. 75, 10

de nomine, p. 75 lin. 10 PassalacquaM. Passalacqua (a c. di), Tre testi grammaticali bobbiesi, Roma 1984, 61-75 (GL IV 207-216)
aet. infimaeprobps

Verg.

commentarius in Verg. ecl. et georg.H. Hagen (rec.), Appendix Serviana, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, III.2, Lipsiae 1902, 323-387
aet. inc.probps

ecl. 10, 62

e. g. in ecl. 10, 62Hagen, 329-349
probps

ecl. praef. p. 329, 16

praefatio (vitam Vergilianam continens), p. 329 lin. 16 HagenHagen, 323-329; 323, 3-324, 7 (= vita Vergiliana): Vitae Verg. ed. Hardie (19572, repetit. 1966), 26-28
probps

georg. 4, 371

in georg. 4, 371Hagen, 349-387
saec. VIIex.-VIII1/2parent-quae-quaeQuae sunt quae 59expositio de Donati arte minore, quae incipit ‘Quae sunt quae’, § 59 MunziL. Munzi, Multiplex Latinitas. Testi grammaticali latini dell’Alto Medioevo, Napoli 2004, 16-40 (excerpta edita in GL Suppl. xli-xliii)
parent-quaest-bern-83Quaest. gramm. e cod. Bern. 83 GL Suppl. 188, 8quaestiones grammaticae selectae ex cod. Bernensi 83 excerptae, editae in supplemento Grammaticorum Latinorum, p. 188 lin. 8 HagenGL Suppl. 172-188
fere 35-100parent-quintQvint.M. Fabius Quintilianus
opus senectutisquint

inst. 12, 11, 31

institutio oratoria, lib. 12 cap. 11 § 31M. Winterbottom (rec.), M. Fabi Quintiliani Institutionis oratoriae libri duodecim, I-II, Oxonii 1970; cf. J. Cousin, Quintilien. Institution oratoire, I-VII, Paris 1975-80
quint

12 prooem. 4

prooemium libri 12, § 4
quint

praef. 3

praefatio (epistula ad Tryphonem), § 3
parent-rat-divers-mutatRat. divers. mutat. 3, 10rationes diversarum mutationum e cod. Vat. Ottob. Lat. 1354, cap. 3 § 2 Bognini (ubi opus est addimus p. et lin.)F. Bognini, Un inedito trattato retorico-grammaticale dalla scuola di Alberico di Montecassino. Le «Rationes diversarum mutationum» (Vat. Ottob. lat. 1354, ff. 90v-95r), «StudMed» s. III 49, 2008, 233-252
parent-rat-metrRat. metr. 30, 6commentarium de ratione metrorum Maximo Victorino suppositum, p. 30 lin. 6 CorazzaD. Corazza (a c. di), [Maximi Victorini] Commentarium de ratione metrorum, con cinque trattati inediti sulla prosodia delle sillabe finali, Hildesheim 2011, 1-30 (GL VI 216-228)
fere 841-908parent-rem-autissRem. Avtiss.Remigius monachus Autissidoriensis
rem-autiss

in Don. mai. GL Suppl. 274, 21

commentum Einsidlense q. d. in Donati artem maiorem, editum in supplemento Grammaticorum Latinorum, p. 274 lin. 21 HagenGL Suppl. 219-274
rem-autiss

p. 159 Elder

reliquae partes commenti Einsidlensis q. d. in Donati artem maiorem, p. 159 ElderJ. P. Elder, The Missing Portions of the Commentum Einsidlense on Donatus’s Ars grammatica, «HSPh» 56/57, 1947, 129-160; M. L. Coletti, Un’opera grammaticale di Remigio di Auxerre: il commento al De barbarismo di Donato, «StudMed» 26, 1985, 951-967; cf. C. Jeudy in Y.-F. Riou – C. Jeudy, Tradition textuelle et commentaire des auteurs classiques latins conservés dans les manuscrits de la Bibliothèque Vaticane, in La cultura antica nell’Occidente latino dal VII all’XI secolo, Spoleto 1975, 220-228 (excerpta e commento in Don. mai. lib. 3)
rem-autiss

in Don. min. 91, 12

commentum Einsidlense q. d. in Donati artem minorem, p. 91 lin. 12 FoxW. Fox (ed.), Remigii Autissidorensis in artem Donati minorem commentum, Leipzig 1902, 1-91 (excerpta edita in GL Suppl. 202-218); cf. C. Jeudy, Israël le grammairien et la tradition manuscrite du commentaire de Remi d’Auxerre à l’Ars minor de Donat, «StudMed» 18/2, 1977, 185-205
rem-autiss

in Prisc. inst. p. 517 De Marco

commentum in Prisciani institutionem, p. 517 De Marcorecensio 1: M. De Marco, Remigii inedita, «Aevum» 26, 1952, 503-517 (e cod. Par. lat. 7581); recensio 2: excerpta edita in R. B. C. Huygens, Remigiana, «Aevum» 28, 1954, 330-342 (e cod. Leidensi BPL 67); excerpta denuo edita in R. B. C. Huygens (ed.), Commentarius in Prisciani de nomine, in Serta mediaevalia. Textus varii saeculorum X-XIII. Tractatus et epistulae, Turnhout 2000, 12-23. Cf. C. Jeudy, L’Institutio de nomine pronomine et verbo de Priscien. Manuscrits et commentaire médiévaux, «RHT» 2, 1972, 73-144 (huc pertinent pp. 73-79, de cod. Remensi 1094); C. Jeudy, Un manuscrit de Remi d’Auxerre à Corbie au début du Xe s., in La chanson de geste et le mythe carolingien. Mélanges R. Louis, I, Saint-Père-sous-Vézelay 1982, 171-175 (huc pertinent pp. 172-173, de cod. Ambianensi 425)
rem-autiss

in Prisc. part. 52

expositio Prisciani partitionum, q. d. in prima pagina, § 521) Versio brevior expositionis in prima pagina edita in M. Glück, Priscians Partitiones und ihre Stellung in der spätantiken Schule. Mit einer Beilage: Commentarii in Prisciani Partitiones medio aevo compositi, Hildesheim 1967, 1*-9* [225-233]. 2) Versio longior expositionis in prima pagina edita in C. Jeudy, La tradition manuscrite des Partitiones de Priscien et la version longue du commentaire de Remi d’Auxerre, «RHT» 1, 1971, 123-143 (editio, 137-140: eadem ac textus a Glück editus usque § 38). 3) Glossae marginales in Prisc. part.: excerpta edita in GL Suppl. clxxiii (e cod. Bernensi 179); E. Kalinka, Scholia metrica, «WS» 16, 1894, 297-313 (e cod. Rotomagensi 1470); M. Manitius, Remigiusscholien, «Münchener Museum für Philologie des Mittelalters und der Renaissance» 2, 1913, 79-98 (e cod. Rotomagensi 1470); G. Funaioli, Notizie ed estratti da codici medievali e umanistici, in Miscellanea Giovanni Mercati, IV, Roma 1946, 158-163 (e cod. Trevirensi 1086); M. De Marco, Un nuovo codice del commento di Remigio d’Auxerre alle Partitiones duodecim versuum Aeneidos principialium di Prisciano, «Aevum» 26, 1952, 465-466 (e cod. Vat. Reg. Lat. 786); Glück, 10*-12* [234-236]
86/82 a. Chr., ut vid.parent-rhet-herRhet. Her. 4, 56, 69Ciceronis quae fertur rhetorica ad C. Herennium, lib. 4 cap. 56 § 69. Sunt qui Cornificio attribuantF. Marx, Incerti auctoris de ratione dicendi ad C. Herennium libri IV, Lipsiae 1894 (ed. mai.; ed. min., 19232, c. addend. 1964); cf. G. Calboli (a c. di), Cornifici Rhetorica ad C. Herennium, Bologna 1969; G. Achard (éd., trad. par), Rhétorique à Herennius, Paris 1989; G. Calboli (ed.), Cornifici seu Incerti Auctoris Rhetorica ad C. Herennium, I, Berlin-Boston 20203, 157-385
saec. Vex.?parent-rufinRvfin.Rufinus grammaticus Antiochensis
rufin

metr. Ter. 20, 6

commentarium in metra Terentiana, p. 20 lin. 6 d’AlessandroP. d’Alessandro (a c. di), Rufini Antiochensis Commentaria in metra Terentiana et de compositione et de numeris oratorum, Hildesheim 2004, 3-20 (GL VI 554-565, 8)
rufin

num. or. 38, 4

de compositione et de numeris oratoris, p. 38 lin. 4 d’AlessandroP. d’Alessandro (a c. di), Rufini Antiochensis Commentaria in metra Terentiana et de compositione et de numeris oratorum, Hildesheim 2004, 21-38 (GL VI 565, 9-578)
saec. Iin.parent-rut-lupRvt. Lvp. 2, 20P. Rutilius Lupus, schemata dianoeas et lexeos, lib. 2 cap. 20 (Graeca Gorgiae cuiusdam non exstant)G. Barabino (ed.), P. Rutilii Lupi Schemata dianoeas e lexeos, Genova 1967, 149-207 (RhLM 3-24)
saec. IIIex., ut vid.parent-sacerdSacerd.Marius Plotius Sacerdos, artes grammaticae
sacerd

2, 3, 10

artium grammaticarum lib. 1 et 2, lib. 2 cap. 3 § 10 Bramanti (ubi opus est addimus p. et lin.)A. Bramanti (a c. di), M. Plotii Sacerdotis artium grammaticarum libri I-II. [Probi] De catholicis, Hildesheim 2022 (lib. 1 et 2 iam editi in GL VI 427-494); cf. M. De Nonno, Frammenti misconosciuti di Plozio Sacerdote con osservazioni sul testo dei Catholica Probi, «RFIC» 111, 1983, 385-421
sacerd

GL VI 546, 9

artium grammaticarum lib. 3, vol. VI p. 546 lin. 9 KeilGL VI 496-546
saec. I a. Chr. fere med.parent-santra_gramm-frgSantra gramm. frg. 15Santra, fragmenta grammatica a scriptoribus servata, fragm. 15 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 384-389
parent-scalpr-prisc_prolScalpr. Prisc. prol. 35scalprum Prisciani q. d., prologus lin. 35C. Jeudy, Le Scalprum Prisciani et sa tradition manuscrite, «RHT» 12-13, 1982-1983, 181-193 (editio, 190-191)
floruit aet. Hadrianiparent-scaur_orthScavr. orth. 10, 1Q. Terentius Scaurus, de orthographia liber, cap. 10 § 1 BiddauF. Biddau (a c. di), Q. Terenti Scauri de orthographia, Hildesheim 2008 (GL VII 11-29)
parent-scaurpsPs. Scavr.scripta Scauro supposita
scaurps

app. GL VII 35, 6

appendix sive fragmenta Scauro adiuncta, vol. VII p. 35 lin. 6 KeilGL VII 29-35; cf. F. Biddau (a c. di), Q. Terenti Scauri de orthographia, Hildesheim 2008, lxviii-lxxi
saec. IV1?scaurps

ars 16 l. 10

Scauri quae fertur ars grammatica, § 16 lin. 10 ReinikkaA. Reinikka, Ars Pseudo-Scauri: a Critical Edition and Commentary, Academic Dissertation to be Publicly Discussed [...] on the 15th of February, 2013 at 12 o’clock, Helsinki 2012
parent-schol-cicSchol. Cic.scholia in orationes Ciceronis (cf. Ascon., Ps. Ascon.)Cic. ed. Orellius V 2 (1833); Ciceronis orationum scholiastae ed. Stangl II (1912)
schol-cic

Ambr. rec. p. 276, 6

Ambrosiana recentiora codicis rescripti Bobiensis (nunc cod. Ambros. R 57), p. 276 lin. 6 Stangl (olim p. 376 Orelli)
saec. IVschol-cic

Bob. p. 179, 15

codicis rescripti Bobiensis (nunc partim Vatic. lat. 5750, partim Ambros. E 147), p. 179 lin. 15 Stangl (olim p. 359 Orelli vel p. 165 Hildebrandt)Orelli p. 228–369; Hildebrandt (1907); Stangl p. 77–179
schol-cic

Clun. p. 273, 10

codicum Cluniacensis 498 (nunc Bibl. Brit. add. 47678; saec. IX) et Ambrosiani C 29 (saec. X), p. 273 lin. 10 Stangl (afferebatur olim cod. alter ex ed. Orelli)Orelli p. 369–373; Stangl p. 269–273
schol-cic

Gron. A p. 348, 8

Gronoviana codicis Voss. lat. Q 138 (saec. X), scholiasta a Stangl distinctus A p. 351 lin. 21 St. (olim afferebantur sine scholiastarum distinctione ex ed. Orelli, scholiasta A solus etiam ex ed. Hildebrandt)Orelli p. 382–444; Scholia Bobiensia ed. Hildebrandt (1907) p. 1–6; Stangl p. 281–351
schol-cic

Vat. p. 276, 18

codicis Vaticani rescripti, p. 276 lin. 18 Stangl (olim p. 376 Orelli)Orelli p. 376; Stangl p. 276
inde a saec. Vparent-schol-horSchol. Hor.scholia in Horatium pseudacroniana (cf. Porph.)O. Keller (rec.), Pseudacronis scholia in Horatium vetustiora, I-II, Lipsiae 1902-04
schol-hor

ars 476

in artis poeticae vers. 476Keller, II, 309-379
schol-hor

carm. 4, 15, 32

in carm. 4, 15, 32Keller, I, 13-376
schol-hor

carm. saec. 75

in carm. saec. 75Keller, I, 469-480
schol-hor

epist. 2, 2, 216

in epist. 2, 2, 216Keller, II, 205-308
schol-hor

epod. 17, 76

in epod. 17, 76Keller, I, 377-468
schol-hor

sat. 2, 8, 92

in sat. 2, 8, 92Keller, II, 1-204
schol-hor

gloss. Γ

scholia glossarum Γ appendicis in Hor.Keller II, 380-398
schol-hor

ars 476

in artis poeticae vers. 476Keller, II, 398
schol-hor

carm. 4, 15, 21

in carm. 4, 15, 21Keller, II, 380-386
schol-hor

carm. saec. 64

in carm. saec. 64Keller, II, 388
schol-hor

epist. 2, 2, 206

in epist. 2, 2, 206Keller, II, 394-398
schol-hor

epod. 17, 79

in epod. 17, 79Keller, II, 386-388
schol-hor

sat. 2, 8, 88

in sat. 2, 8, 88Keller, II, 388-394
schol-hor

Vind. ars 476

codicis Vindobonensis (saec. X/XI) in Hor. ars, sc. 476J. Zechmeister (ed.), Scholia Vindobonensia ad Horatii artem poeticam, Vindobonae 1877
fere 400 in corpus redactaparent-schol-iuvSchol. Iuv. 16, 38, 2scholia in Ivv. vetustiora, sc. in 16, 38 § 2 WessnerO. Iahn (rec.), D. Iunii Iuvenalis saturarum libri V cum scholiis veteribus, Berolini, 1851, 173-385; P. Wessner (rec.), Scholia in Iuvenalem vetustiora, Lipsiae 1931
parent-schol-lucanSchol. Lucan.scholia in Lucanum
schol-lucan

B 3, 283

scholia codicis Bernensis 45 (saec. X) ab Usener omissa (v. Comment. Lucan.), sc. in Lvcan. 3, 283G. A. Cavajoni, Scholia inediti a Lucano del Codex Bernensis litt. 45 saec. X, «Acme» 28, 1975, 79-114 (editio, 80-114)
schol-lucan

ed. Web. 10, 546

edita a Weber, sc. in Lvcan. 10, 546C. F. Weber (ed.), Marci Annaei Lucani Pharsalia, III: Continens scholiastas, Lipsiae 1831
aet. infimaeparent-schol-ov_ibSchol. Ov. Ib. 639scholia in Ov. Ib., sc. in 639A. La Penna (a c. di), Scholia in P. Ovidii Nasonis Ibin, Firenze 1959
parent-schol-persSchol. Pers. 6, 80, 2scholia in Pers., sc. in 6, 80 § 2 Clausen – ZetzelO. Iahn (ed.), Auli Persii Flacci Satirarum liber, cum scholiis antiquis, Lipsiae 1843, 245-350; Kurz, Progr. gymn. Burgdorf (1875; in Pers. prol. et 1). ibid. (1888; in 2 sq.). ibid. (1889; in 4–6); cf. Pers., Iuv. ed. Iahn/Buecheler/Leo (41910; selecta); W. V. Clausen – J. E. G. Zetzel (edd.), Commentum Cornuti in Persium, Berlin-Boston 2004
parent-schol-statSchol. Stat.scholia in StatiumR. Jahnke (rec.), Lactantii Placidi qui dicitur commentarios in Statii Thebaida et commentarium in Achilleida, Lipsiae 1898; R. D. Sweeney (rec.), Lactantius In Statii Thebaida commentum, I: Anonymi in Statii Achilleida commentum. Fulgentii ut fingitur Planciadis super Thebaiden commentariolum, Stutgardiae-Lipsiae 1997
aet. rec.schol-stat

Ach. 1, 951

in Stat. Ach., sc. in 1, 951Jahnke, 487-502; Sweeney, I, 665-691
non ante saec. IVschol-stat

Theb. 12, 819

Lactantii Placidi quae feruntur scholia in Stat. Theb., sc. in 12, 819Jahnke, 1-484; Sweeney, I, 1-659
parent-schol-terSchol. Ter.scholia in Terentium (ceterum cf. Don. Ter., Evgraph.)
non post saec. IXschol-ter

p. 162, 16

p. 162 lin. 16 SchleeF. Schlee (coll., disp.), Scholia Terentiana, Lipsiae 1893
saec. VI/VIIschol-ter

Bemb.

BembinaMountford (1934)
schol-ter

Ad.

schol-ter

Andr.

schol-ter

Eun.

schol-ter

Haut.

schol-ter

Hec.

schol-ter

Phorm.

parent-schol-vergSchol. Verg.scholia in Vergilium (ceterum cf. Asper, Brev. Expos., Clavd. Don., Philarg., Prob. Verg., Serv. Aen.)
non ante saec. Vschol-verg

Bern.

Bernensia in Verg. ecl. et georg.H. Hagen (ed.), Scholia Bernensia ad Vergilii bucolica atque georgica, «Jahrbücher für classische Philologie» Suppl. 4, 1867, 673-1014 (editio, 749-983)
schol-verg

ecl. 10, 77

in ecl. 10, 77Hagen, 749-838
schol-verg

georg. 4, 566

in georg. 4, 566Hagen, 839-983
schol-verg

Medic. ecl. 10, 75

codicis Medicei (Laurent. 39. 1) in Verg. ecl., sc. 10, 75M. Ihm, Die Scholien im Codex Mediceus des Vergilius, «RhM» 45 (1890), 622-636 (editio, 626-634)
non post saec. Vschol-verg

Veron.

codicis rescripti Veronensis bibl. capit. 38 (saec. V/VI) in Verg. Aen., ecl., georg.H. Hagen (rec.), Appendix Serviana, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, III.2, Lipsiae 1902, 393-450
schol-verg

Aen. 12, 712

in Aen. 12, 712Hagen, 413-450
schol-verg

ecl. 8, 44

in ecl. 8, 44Hagen, 393-403
schol-verg

georg. 4, 545

in georg. 4, 545Hagen, 403-412
saec. IXmed.parent-sedul-scotSedvl. Scot.Sedulius Scotus
sedul-scot

in Don. mai. 390, 27

commentum in Donati artem maiorem, p. 390 lin. 27 LöfstedtB. Löfstedt (ed.), Sedulius Scottus. In Donati artem maiorem, Turnhout 1977, 3-390
sedul-scot

in Don. min. 54, 44

commentum in Donati artem minorem, p. 54 lin. 44 LöfstedtB. Löfstedt (ed.), Sedulius Scottus. In Donati artem minorem. In Priscianum. In Eutychem, Turnhout 1977, 3-54
sedul-scot

in Eutych. 130, 53

commentum in Eutychem, p. 130 lin. 53 LöfstedtB. Löfstedt (ed.), Sedulius Scottus. In Donati artem minorem. In Priscianum. In Eutychem, Turnhout 1977, 87-130
sedul-scot

in Prisc. 84, 53

commentum in Priscianum, p. 84 lin. 53 LöfstedtB. Löfstedt (ed.), Sedulius Scottus. In Donati artem minorem. In Priscianum. In Eutychem, Turnhout 1977, 57-84
parent-sergSerg.
serg

ars

ars grammatica
serg

GL VII 539, 15

vol. VII p. 538 lin. 15 KeilGL VII 537-539, 15
serg

l. 176 Munzi

lin. 176 MunziL. Munzi, Spigolature grammaticali in una silloge scolastica carolingia, «Boll Class» s. III, 14, 1993, 110-115
non ante Serviumserg

litt. GL IV 485, 7

Sergius (?), de littera, de syllaba, de pedibus, de accentibus, de distinctione, vol. IV p. 485 lin. 7 Keil. Nomen auctoris corruptum videtur esse pro Servio, cuius commentarius in artem Donati excerpitur; cf. Explan. in Don.GL IV 475-485
parent-sergilSergil.Sergil(l)ius q. d.R. M. A. Marshall, Studies on the Ars Grammatica Sergi{li}i with an Edition, «Journal of Medieval Latin» 20, 2010, 167-231
sergil

4 l. 69

ars grammatica, cap. 4 lin. 69 MarshallMarshall, 224-230
sergil

glos. Gb 15

glosiolae super Sergi(li)um, sectio Gb lin. 15 MarshallMarshall, 230-231
floruit saec. Vin.parent-servServ.Servius grammaticus
serv

Aen. 12, 952

commentarius in Vergilii opera, in Aen. 12, 952G. Thilo (rec.), Aeneidos librorum I-V commentarii, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, I, Lipsiae 1878; Id. (rec.), Aeneidos librorum VI-XII commentarii, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, II, Lipsiae 1884; Aen. 1-5: E. K. Rand et al. (ed.), Servianorum in Vergilii carmina commentariorum, II: Quod in Aeneidos libros I et II explanationes continet, Lancastriae Pennsylvanianorum 1946; A. F. Stocker et al., (ed.), Servianorum in Vergilii carmina commentariorum, III: Quod in Aeneidos libros III-V explanationes continet, Oxonii 1965; Aen. 9-12: C. E. Murgia – R. K. Kaster (edd.), Serviani in Vergilii Aeneidos libros IX-XII commentarii, Oxford 2018
serv

ecl. 10, 77

commentarius in Vergilii opera, in ecl. 10, 77G. Thilo (rec.), In bucolica et georgica commentarii, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, III.1, Lipsiae 1887, 1-127
serv

georg. 4, 564

commentarius in Vergilii opera, in georg. 4, 564G. Thilo (rec.), In bucolica et georgica commentarii, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, III.1, Lipsiae 1887, 128-360
serv

avct.

additamenta alterius recensionis (maxime ex Ael. Donato suppletae, ut vid.), quae Servius Danielis sive auctus vocatur (nunc, ubi opus est, numeros discrepantes ed. Thilonis in uncinis indicamus). Eduntur apud Thilo litteris inclinatis, in editione Harvardiana in sinistra parte paginarumG. Thilo (rec.), Aeneidos librorum I-V commentarii, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, I, Lipsiae 1878; Id. (rec.), Aeneidos librorum VI-XII commentarii, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, II, Lipsiae 1884; G. Thilo (rec.), In bucolica et georgica commentarii, in G. Thilo – H. Hagen, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, III.1, Lipsiae 1887; Aen. 1-5: E. K. Rand et al. (ed.), Servianorum in Vergilii carmina commentariorum, II: Quod in Aeneidos libros I et II explanationes continet, Lancastriae Pennsylvanianorum 1946; A. F. Stocker et al., (ed.), Servianorum in Vergilii carmina commentariorum, III: Quod in Aeneidos libros III-V explanationes continet, Oxonii 1965; Aen. 9-12: C. E. Murgia – R. K. Kaster (edd.), Serviani in Vergilii Aeneidos libros IX-XII commentarii, Oxford 2018
serv

centim. 52, 3

centimeter, p. 52 lin. 3 EliceM. Elice (a c. di), Marii Servii Honorati Centimeter, Hildesheim 2013 (GL IV 456-467)
serv

in Don. GL IV 448, 17

commentarius in artem Donati, vol. IV p. 448 lin. 17 KeilGL IV 405-448 (pp. 443, 28-448, 17 denuo editae in A. Zago, Vitia et virtutes orationis nel commento di Servio a Donato (GL IV, pp. 443, 28-448, 17): edizione critica, traduzione, note di commento, «Latinitas» n.s. 4/2, 2016, 93-134 [editio, 108-114])
serv

final. GL IV 455, 7

de finalibus ad Aquilinum, vol. IV p. 455 lin. 7 KeilGL IV 449-455
serv

metr. Hor. GL IV 472, 12

de metris Horatii, vol. IV p. 472 lin. 12 KeilGL IV 468-472
saec. I a. Chr. fere med.parent-sinn_gramm-frgSinn. apud Gell. 5, 20, 1Sinnius Capito grammaticus, fragmenta apud scriptores servata, e. g. fragm. servatum apud Gell. 5, 20, 1
fere 800-810parent-smaragdSmaragd. 237 l. 109Smaragdus, liber in partibus Donati, p. 237 lin. 109 Löfstedt – Holtz – KibreB. Löfstedt – L. Holtz – A. Kibre (edd.), Smaragdus. Liber in partibus Donati, Turnhout 1986
floruit saec. IIex. a. Chr.parent-stilo_gramm-frgStilo gramm. frg. 78L. Aelius Stilo Praeconinus grammaticus, fragmenta a scriptoribus servata, fragm. 78 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 51-76
parent-synon-accusatSynon. accusat 255synonymorum Ciceronis sylloge, quae incipit ‘accusat, lacescit’, lin. 255 GattiGatti (1994)
parent-synon-cicSynon. Cic. 449, 31synonyma Ciceronis quae feruntur (Charisii artis grammaticae libro quinto inserta), p. 449 lin. 31C. Barwick (ed.), Flavii Sosipatri Charisii Artis grammaticae libri V, Lipsiae 19642 (19251), 412-449
parent-synon-glossSynon. Gloss. 158synonyma edita a Goetz in vol. I Corporis glossariorum, n. 158 GattiGoetz, I, 81-86; cf. P. Gatti, Lexicographica II: Synonyma Ciceronis (Arba, humus), Genova 1993
saec. VIII1/3parent-tatuinTatvin.TatuinusM. De Marco (ed.), Ars Tatuini, in M. De Marco – F. Glorie (edd.), Tatuini opera omnia. Variae collectiones aenigmatum Merovingicae aetatis. Anonymus de dubiis nominibus, I, Turnholti 1968, 89-93 (cf. v-xiv)
tatuin

app. 20

appendix, § 20 De MarcoDe Marco, 89-93
tatuin

ars 8, 2

ars grammatica, cap. 8 § 2M. De Marco (ed.), Ars Tatuini, in M. De Marco – F. Glorie (edd.), Tatuini opera omnia. Variae collectiones aenigmatum Merovingicae aetatis. Anonymus de dubiis nominibus, I, Turnholti 1968, 3-88 (cfr. v-xiv).
saec. II/IIIparent-ter-maurTer. Mavr. 2981C. Cignolo (ed.), Terentiani Mauri De litteris, de syllabis, de metris, I, Hildesheim-Zürich-New York 2002, 4-213 (GL VI 325-413, vv. 1-2981)
parent-thebald_syllThebald. syll.Thebaldus, de syllabiseditionem principem curat hoc tempore D. Obili, SISMEL, Firenze
Ciceronis libertus eique diu superstesparent-tiro_frgTiro apud Gell. 13, 9, 4M. Tullius Tiro, variorum operum fragmenta, e. g. fragm. servatum apud Gell. 13, 9, 4
saec. IXparent-urs_adbrev-priscVrs. Benev. adbrev. Prisc. 8169Ursus episcopus Beneventanus, adbreviatio artis grammatice, lin. 8169 TarquiniB. M. Tarquini (a c. di), Orso da Benevento. Adbreviatio artis grammatice, Bergamo 2018
saec. IXparent-usuard_gramm-introdVsvard. gramm. introd. p. 129artis grammatice introducciones, p. 129 Casas HomsJ. M. Casas Homs, Una gramàtica inèdita d’Usuard, «Analecta Montserratensia» 10, 1964, 87-129
808/809-849parent-valafr_pedValafr. Strab. ped. p. 169Valahfridus Strabo, de pedibus, p. 169 Huemerspecimina edita in J. Huemer, Zu Walahfrid Strabo, «Neues Archiv der Gesellschaft für Ältere Deutsche Geschichtskunde» 10, 1885, 166-169
* 116, † 27 a. Chr.parent-varroVarroM. Terentius Varro Reatinus
varro

gramm. frg.

fragmenta grammatica a scriptoribus servata
varro

461 Funaioli

H. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 179-371; A. Wilmanns, De Marci Terenti Varronis libris grammaticis, Berolini 1864; cf. G. Goetz – F. Schoell (edd.), M. Terenti Varronis de lingua Latina quae supersunt [...]. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta, Lipsiae 1910, 192-241
varro

(105 Salvadore)

M. Salvadore (coll. rec.), M. Terenti Varronis Fragmenta omnia quae extant, Pars I: Supplementum, Hildesheim-Zürich-New York 1999
varro

ling. 10, 84

de lingua latina libri 5-10, lib. 10 § 84G. Goetz – F. Schoell (recc.), M. Terenti Varronis de lingua latina quae supersunt. Accedunt grammaticorum Varronis librorum fragmenta, Lipsiae 1910; cf. W. D. C. De Melo (ed. by), Varro. De lingua Latina, I, Oxford 2019
aet. Hadriani, ut vid.parent-vel_orthVel. orth. 14, 2Velius Longus, de orthographia, cap. 14 § 2 Di NapoliM. Di Napoli (a c. di), Velii Longi de orthographia, Hildesheim 2011 (GL VII 46-81)
aet. imp. in.parent-verr-fl_gramm-frgVerr. Fl. gramm. frg. 31M. Verrius Flaccus, fragmenta fere grammatica a scriptoribus servata, fragm. 31 FunaioliH. Funaioli (ed.), Grammaticae Romanae fragmenta, I, Lipsiae 1907, 509-522
saec. IVin.?parent-victorinVictorin.scripta quaedam grammatica, quae uni auctori (Victorino cuidam? vix Mario Victorino) tribuenda videntur esse
victorin

ars GL VI 205, 4

ars grammatica, vol. VI p. 205 lin. 4 KeilGL VI 187-205
victorin

frg. soloec. 37, 5

fragm. de soloecismo et barbarismo, p. 37 lin. 5 NiedermannM. Niedermann (rec.), Consentii Ars de barbarismis et metaplasmis. Victorini fragmentum de soloecismo et barbarismo, Neocomi Helvetiorum 1937, 32-37 (cfr. xlviii); GL VII 361, 13-362, 21 (cfr. ibid. 315); cfr. H. Keil, GL V 327, 32-328, 10
victorin

metr. GL VI 215, 24

de metrica institutione, vol. VI p. 215 lin. 24 KeilGL VI 206-215
floruit saec. VIIin.parent-virg-grammVirg. gramm.Virgilius Maro grammaticusB. Löfstedt (ed.), Virgilius Maro grammaticus. Opera omnia, Monachii-Lipsiae 2003; G. Polara (a c. di), Virgilio Marone grammatico. Epitomi ed epistole, trad. it. L. Caruso – G. Polara, Napoli 1979
virg-gramm

epist.

epistulae
virg-gramm

8 l. 47

epistula 8 lin. 47 LöfstedtLöfstedt, 7-102; Polara, 181-328
virg-gramm

praef. l. 108

epistularum praefatio, lin. 108 LöfstedtLöfstedt, 1-6; Polara, 174-180
virg-gramm

epit. 12 l. 132

epitomae, epit. 12 lin. 132 LöfstedtLöfstedt, 103-245; Polara, 2-170
virg-gramm

frg. 2

fragmenta, fragm. 2 LöfstedtLöfstedt, 246-247